wetenswaardig allerlei bijdragen tot algemeene ... - Etymologiebank

56
worden. Het eerste deel verscheen in 1605 te Madrid en droeg tot
titel: „El ingenioso Hidalgo Don Quijote de la Mancha," d.i. de
geestige jonker Don Quichot de la Mancha. (Later werd de titel
uitgebreid tot: Leven en daden van den geestigen jonker enz.).
De inhoud is, zeer verkort weergegeven, aldus. Een landjonker uit
Mancha, vol Kastiljaansch eergevoel, is door het lezen van de
toenmalige veelgeliefde ridderromans 1 ) zoo in geestdrift voor den
riddertijd ontstoken, dat hij besluit zelf een dolend ridder te
worden. Hij is zoozeer vervuld met de tooverwereld zijner romans,
dat hij de werkelijkheid er door vergeet: hij wil als zijn ridders
van voorheen de verdrukten beschermen en wraak nemen op de
verdrukkers. Om zich als een oud ridder uit de dossen zoekt hij
alle oude wapenen, die hij vinden kan, bijeen, en krijgt daardoor
een zeer zonderlinge, ja belachelijke uitrusting. („De ridder der
droevige figuur," zooals hij ook heet.) Uit de boeren kiest hij zich
een schildknaap, die hem op zijn tochten zal vergezellen, nl.
Sancho Panza, goedwillig, lichtgeloovig en zeer eenvoudig, maar
een groote vraat en leugenaar, zelfzuchtig en lomp, doch in alles
zijn heer getrouw. Hoewel Sancho meermalen het dwaze van hun
bedrijf inziet, bewaart hij steeds zijn goede luim en is vol grappen.
Zoo verlaten ridder en schildknaap het dorp, en in de verhitte verbeelding
van D. Q. rijzen overal allerlei gevaren op. Molens ziet
hij voor reuzen aan, die hij bevecht, herbergen houdt hij voor
kasteelen, galeislaven voor mishandelde ridders. Natuurlijk ondervinden
zij overal schimp en smaad.
Zoo is Don Q., „de ridder der droevige figuur," spreekwoordelijk
geworden voor iemand, die zich door zijn grootspraak en dwaze
daden belachelijk maakt, evenals zijn „vechten tegen windmolens"
een kenschetsende uitdrukking is geworden voor dwazen ijver.
Dorado (Spaansch) noemde men in Europa den vorst van een iand
ergens in Zuid-Ämerika, dat rijk aan goud en edelsteenen moest
zijn. De vorst droeg een gewaad, met stofgoud bedekt, en heette
x ) Zij bevatten de meest fantastische verhalen van vroegere dolende
ridders, die op allerlei avonturen uitgingen.