Wat noemen we verbrede landbouw - LEI

onder de term 'verbrede landbouw' vallen. In de literatuur lopen bestaande defi
nities over welke economische activiteiten nu wel of niet onder verbreding van
agrarische bedrijven vallen, sterk uiteen. Het gaat dan met name om het syno
niemgebruik van verbreding, verdieping en multifunctionele landbouw. Als voor
beeld van twee sterk uiteenlopende en regelmatig 1 toegepaste definities voor
verbreding, worden de definities van Bruins et al. (2004) en Van der Ploeg et al.
(2002) hieronder beschreven en geanalyseerd. Ook wordt ingegaan op de ge
hanteerde definities door het CBS en het LEI, twee instituten in Nederland die
gegevens vastleggen en publiceren over verbredingsactiviteiten op agrarische
bedrijven.
Definitie Bruins et al. (2004) versus van der Ploeg et al. (2002)
Bruins et al. (2004) van het Expertisecentrum LNV definieert verbrede landbouw
als volgt:
'Agrarische gezinsbedrijven die activiteiten ontplooien die niet gerekend
worden tot de voedsel of sierteeltproductie maar waarvoor wel gebruik ge
maakt wordt van de voor de onderneming beschikbare productiemiddelen
(grond, arbeid, kapitaal, kennis). Met deze activiteiten worden producten of
diensten voortgebracht die commercieel exploitabel zijn of ze worden nu
en/of in de toekomst door de maatschappij financieel gewaardeerd.'
Bovenstaande definitie omschrijft de verbredingsactiviteiten als activiteiten
die verbonden zijn aan het agrarische gezinsbedrijf. Tevens benadrukt deze de
finitie dat het expliciet gaat om nietagrarische activiteiten. In het betreffende
onderzoek van Bruins et al. worden de volgende activiteiten gerekend tot ver
breding:
- verwerking (bijvoorbeeld wassen, snijden, jam maken) in combinatie met
huisverkoop (aan consument of detailhandel);
- groene diensten: activiteiten op het gebied van (beheer van) natuur, land
schap, cultuurhistorie en toegankelijkheid;
- blauwe diensten (bijdrage aan realisatie van waterdoelstellingen);
- agrotoerisme en agrorecreatie (dagrecreatie, verblijfsrecreatie);
- productie van windenergie en biogas;
1 Binnen het ministerie van LNV wordt met regelmaat verwezen naar de definitie van Bruins et al.
(2004).
23