Wat noemen we verbrede landbouw - LEI

(bijvoorbeeld in de paardenhouderij: opfok is agrarisch, manege is verbre
ding).
De keuze welke insteek een monitor zal hebben, zal sterk afhankelijk zijn van
beleidsopgaven van Rijk en lagere overheden en de informatiebehoefte bij agra
riërs en (strategische) adviseurs. Zo heeft de Rijksoverheid veel belang bij het
monitoren van het beleidsdoel verdubbeling omzet in zes sectoren die onder de
Taskforce Multifunctionele Landbouw vallen. Accountantskantoren en agrarische
ondernemers hebben veel belangstelling in de mogelijke inkomensbijdrage van
een op te zetten of verder uit te breiden verbredingsactiviteit.
In bijlage 2 wordt een overzicht gegeven van de meest voorkomende ver
bredingsactiviteiten in Nederland op basis van de CBS Landbouwtelling.
Mogelijke kengetallen van de verbredingsmonitor
Er kunnen verschillende kengetallen worden gebruikt die de ontwikkeling van de
verbredingsactiviteiten op agrarische bedrijven beschrijven. In eerste instantie
kan onderscheid worden gemaakt tussen economische kengetallen en kengetal
len die de structuur van de sector beschrijven.
De economische kengetallen kunnen betrekking hebben op het bedrijf (mi
croniveau) of op de gehele regionale/nationale/Europese economie (macroni
veau). Onderhavig onderzoek richt zich uitsluitend op economische kengetallen
die betrekking hebben tot bedrijfsniveau. Op bedrijfsniveau gaat het met name
om de bijdrage van de verbredingsactiviteit(en) aan het inkomen van het agra
risch gezin. 1 Zoals aangegeven in de voorafgaande paragrafen moet wel duide
lijk zijn hoe het inkomen gedefinieerd is: 1) hoe zijn de kosten bepaald? en 2) tot
op welke hoogte zijn de aparte verbredingsactiviteiten onderverdeeld in subacti
viteiten?
Daarnaast is het ook interessant om te kijken naar het kengetal dat de ver
houding aangeeft tussen publiek geld en privaat geld van de gehele verbreding
sector. Dit kengetal is direct af te leiden van de activiteiten zelf. Agrarisch
natuurbeheer wordt vooral gefinancierd vanuit publieke middelen, terwijl de re
creatiesector met name inkomsten vanuit de private geldstromen genereert.
1 Het LEI heeft in het verleden twee verschillende vormen van dit kengetal gepresenteerd: 1) Gezins
inkomen uit verbreding per gemiddeld bedrijf (Berkhout en Van Bruchem, 2007); en 2) Gezinsinkomen
uit verbreding op nationaal niveau (Berkhout en Van Bruchem 2004 en 2006). In principe maakt het
niet veel uit welk kengetal gekozen wordt omdat beide kengetallen naar de andere kunnen worden
omgerekend.
33