Wat noemen we verbrede landbouw - LEI
Wat noemen we verbrede landbouw - LEI
Wat noemen we verbrede landbouw - LEI
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
zijn echter ook indirecte effecten te verwachten van verbreding. Voorbeelden<br />
hiervan zijn natuurbeheer dat toeristische/landschappelijke aantrekkelijkheid van<br />
een gebied in stand houdt, of zorgdiensten op de boerderij die unieke (kos<br />
ten)effectieve therapie blijken te bieden voor bepaalde cliëntengroepen. Deze<br />
indirecte effecten van verbreding kunnen de economische relevantie van ver<br />
breding vergroten. Echter, gezien het hoge detailniveau dat de analyse van indi<br />
recte effecten vraagt en de complexiteit van het in kaart brengen van de relatie<br />
tussen verbreding en indirecte effecten wordt hier in het kader van de monitor<br />
niet verder op ingegaan. Indirecte effecten zijn <strong>we</strong>l een belangrijk onderdeel van<br />
de onderzoeksagenda van de multifunctionele <strong>landbouw</strong>. Het is daarom aan te<br />
bevelen in de gaten te houden of in de toekomst mogelijkheden ontstaan om<br />
een robuuste analytische methode van indirecte effecten op te nemen in de mo<br />
nitor.<br />
Diversiteit van de verbredingsactiviteiten<br />
Is het terecht om maar één of enkele kengetal(len) per verbredingsactiviteit te<br />
hebben? Kan daarmee een goed beeld verkregen worden van de ontwikkelingen<br />
binnen de betreffende sector? Zo bestaat recreatie uit dag en verblijfsrecreatie,<br />
waarbij nog eens onderscheid kan worden gemaakt tussen bijvoorbeeld polder<br />
sport en huifkartochten, respectievelijk minicamping en luxe appartementen. Als<br />
de inkomsten op nationaal niveau van in dit geval recreatie stijgen, zou het dan<br />
niet interessant zijn om te <strong>we</strong>ten of dat komt doordat het totale aantal recrea<br />
tieactiviteiten is gestegen of doordat (bij gelijkblijvend of zelfs dalend totaalaan<br />
tal activiteiten) het aantal 'dure' of 'luxe' activiteiten is gestegen? Met andere<br />
woorden, wordt er meer inkomen behaald door uitbreiding (in aantallen) of door<br />
verdieping (kwalitatieve verbeteringen)? Optie is om de verbredingsactiviteiten in<br />
een tak, indien mogelijk en relevant, op te splitsen in subactiviteiten (zie ta<br />
bel 4.1. voor recreatie).<br />
Inventariseren van de kosten<br />
Om een beeld te krijgen van de bijdrage aan het inkomen zijn naast de opbreng<br />
sten, ramingen van de kosten van de verbredingsactiviteiten van belang.<br />
Het in kaart brengen van de opbrengsten is in de meeste gevallen een stuk<br />
makkelijk dan het inventariseren van de kosten. In Berkhout en Van Bruchem<br />
(2004), is uitgegaan van verschillende percentages die aangeven <strong>we</strong>lk deel van<br />
de opbrengsten overblijft als inkomen. Deze percentages zijn geschat op basis<br />
van een combinatie van bestaande literatuur, 'expert judgement' en de algeme<br />
ne opbrengstenkostenverhouding op agrarische bedrijven.<br />
35
Change language