Preventieve interventies gericht op psychische en ... - NIGZ

Samen Doen
Bij beweegprogramma's is een belangrijke doelstelling
dat de deelnemers plezier beleven aan het bewegen en
er na de interventie mee doorgaan. Bewegen voldoet aan
de wens van de deelnemers om snel verbetering van de
klachten te ervaren. Dit is de kracht van beweegprogramma's.
Methodieken die worden gebruikt
Werken met beelden en metaforen.
De centrale concepten ‘balans’ en ‘draagkracht & draaglast’
zijn in metaforen en beelden gevat. Het beeld van
de ouderwetse balans met aan de ene kant draagkracht
en aan de andere kant draaglast slaat aan en blijft hangen.
In de voorlichting wordt samen met de deelnemers
benoemd welke zaken onder draaglast kunnen vallen en
welke onder draagkracht.
Werken met een tolk
Werken met een tolk heeft als voordeel dat je als cursusleider
ook even kunt observeren. De tolk moet zich
inhoudelijk voorbereiden. Geef de tolk de instructie kleine
stukjes tegelijk te vertalen, om te voorkomen dat een
lang, zwaar verhaal teveel beslag op de groep gaat
leggen: Echter, voorlichting in eigen taal heeft volgens
veel deelnemers de voorkeur.
Aandacht voor de persoonlijke ervaringen van de
deelnemers
De meeste trainers benadrukken dat de deelnemers
meedoen aan een cursus. Hiermee geven zij aan dat
persoonlijke verhalen het programma niet mogen gaan
bepalen. Vaak maakt de trainer gebruik van voorbeelden
in plaats van naar de persoonlijke ervaringen van de
deelnemers te vragen. Lotgenotencontact blijft belangrijk,
maar veel zware verhalen zouden te grote nadruk op
draaglast geven. Bij ‘Bruggen Bouwen’ is het regel dat
men niet ‘zwaarder’ weggaat dan men binnen kwam.
De verhalen krijgen binnen deze interventie tijdens de
individuele gesprekken alle aandacht. Ook bij ‘Lichte
dagen, donkere dagen’ is er meer aandacht voor het
aanreiken van vaardigheden dan voor de eigen verhalen
van de deelnemers.
Bij de doe-gerichte interventies is er geen expliciete
aandacht voor eigen verhalen. De aandacht is bij de
activiteit. Verder is er veel nadruk voor het feit dat men is
gekomen; dat de deelneemsters tijd voor zichzelf hebben
genomen.
Bovenstaande ontlokte de reactie van de aanwezigen dat
je vroeger in een groep kwam om lotgenoten te treffen,
bondgenoten te ontmoeten, en je problemen te delen.
Het lijkt erop dat die periode voorbij is, dat er nu een
meer positieve, op draagkracht gerichte insteek wordt
gekozen: "de theeochtenden voorbij".
Tips:
• Varieer! Eindig voorlichting met een beweegactiviteit of
met ontspannen op muziek. De mensen gaan dan met
een lekker gevoel weg. Wat bij mannen goed aanslaat
bij de beweegactiviteiten is het aarden op de grond,
aanspannen en ontspannen van spieren.
• Je kunt ook variëren in plaats en vorm: de hamam of
werken met theater.
Setting waarbinnen wordt gewerkt
Werving
‘‘Bruggen Bouwen’’ heeft de eerstelijns zorg als setting.
Huisartsen verwijzen naar het programma. De een verwijst
niet of heel weinig, de ander juist heel veel.
Andere programma’s werken binnen de setting van de
GGZ, het Algemeen Maatschappelijk Werk of het wijken
welzijnswerk. Vooral de setting buiten de zorg is
omgevingsafhankelijk; de situatie is er telkens weer
anders. Soms is het opbouwwerk een goede ingang,
soms het sociaal-cultureel werk, soms zelforganisaties en
maatschappelijk werk. Allochtone wijkcontactpersonen en
allochtone werkers zijn meestal effectieve wervers. De
ervaring leert, dat je niet op huisartsen moet bouwen bij
werving voor wijkactiviteiten. Maar ondersteuners van de
huisarts, zoals de spv-ers en de allochtone zorgconsulenten,
zijn wel goede wervers.
Tip:
• Zoek aansluiting bij bestaande structuren, bijvoorbeeld
koffie-uurtjes voor ouders op de basisschool, bestaande
vrouwengroepen in het buurthuis, aansluiting bij taallessen
e.d. op het ROC, deelnemers aan "Bewegen
Op Recept".
Selectiecriteria
Er vinden bijna overal intake gesprekken plaats, om
ervoor te zorgen dat de kandidaten bij de juiste interventie
uitkomen. De selectiecriteria worden over het algemeen
niet te scherp gesteld. Belangrijk is het breed
bereiken van de doelgroep en een goede procedure voor
het geval er deelnemers in de groep komen, voor wie
een andere interventie beter geschikt zou zijn. Bij
‘‘Bruggen Bouwen’’ worden vrouwen met psychiatrische
en zware lichamelijke aandoeningen niet in de begeleiding
opgenomen. Bij ’Lichte dagen, donkere dagen’
worden mensen met ‘depressieve klachten’ geworven.
Mensen met de diagnose depressie worden in principe
naar andere interventies verwezen.
Soms wordt vooraf een contract getekend, waarin de
deelnemers toezeggen aan de hele serie te zullen meedoen.
Tevoren geven de trainers alle data aan. Een aanwezigheid
van 80% is vereist. Gaat dit niet lukken, dan
kun je bij voorbaat al niet meedoen. Soms wordt aan de
aanwezigheidsregel een borg van € 30,- toegevoegd.
7