Eindrapport Veldwerk/Denkwerk - Centrum Agrarische Geschiedenis

6. Immaterieel en levend erfgoed
Behalve het roerend materieel agrarisch erfgoed hadden we ook graag bij de
bezochte collecties het immaterieel agrarisch erfgoed beschreven. We zijn echter op
weinig of geen van dergelijk materiaal gestoten. De agrarische collecties leggen hun
zwaartepunt duidelijk bij het materiële erfgoed. Indien er dan interviews, liederen,
sagen bewaard zijn, bevinden ze zich nooit in het museum. Het eventuele heem- of
gemeentearchief is daarvoor duidelijk een betere omgeving. Maar dat had ons toch
wel te geleid ver in onze zoektocht. Hiervoor is een project dat zich daar specifiek op
richt een vereiste zoals het geplande intervieuwproject van het CAG dat van start
gaat in januari 2006.
We zijn wel op een aantal levende erfgoedcollecties gestuit die we gezien hun
specifieke collecties niet mee konden opnemen in de database, met uitzondering van
de museale aspecten. Daarom geven we hieronder kort een beschrijving van hun
doelstellingen en een verwijzing naar de website. Behalve de drie hieronder vemelde
grotere projecten nemen nog een aantal andere instellingen initiatieven in die zin. De
(wetenschappelijke) omkadering en de omvang ervan blijven echter meestal beperkt.
Museumtuin, Gaasbeek
(www.bruegelproject.be/museumtuin.htm)
De Museumtuin toont groenten, kruiden, bloemen, heesters en bomen die omstreeks
1900 in alle grote tuinen te vinden waren. De hoveniers gebruiken in principe ook de
methodes die gangbaar waren in het begin van de twintigste eeuw, toen chemicaliën
en mechanisatie de land- en tuinbouw nog niet grondig veranderd hadden. Vooral de
verzameling leifruitbomen, op dit ogenblik waarschijnlijk de grootste en volledigste ter
wereld, is uniek.
Levend Erfgoedpark, Wachtebeke
(www.sle.be)
In het provinciaal domein van Puyenbroeck in Wachtebeke bouwt de Stichting
Levend Erfgoed samen met de Provincie Oost-Vlaanderen een ‘Levend Erfgoed
Park’ uit. Bedoeling is om hier de Belgische landbouw- en huisdierrassen een
onderkomen te bieden. Deze dierenrassen werden de voorbije generaties immers
verdrongen door meer productieve soorten en dreigen daardoor helemaal uit ons
erfgoed te verdwijnen. Het Levend Erfgoedpark wil deze oude boerderijdieren
bewaren voor het nageslacht en ze in de belangstelling brengen.
Nationale Boomgaardenstichting, Vliermaal
(www.boomgaardenstichting.be)
Deze vereniging beoogt het verwerven, het behoud en het beheer van waardevolle
boomgaarden met het oog op het genetisch vrijwaren van ons nationaal en lokaal
fruitpatrimonium. Daartoe worden zo’n 3000 fruitbomen, verspreid over verschillende
boomgaarden, beheerd. Tegelijk probeert men ook via sensibilisering te werken aan
de instandhouding en de heraanplant van boomgaarden, gekoppeld aan projecten
van landschapsonderhoud en -herstel.