Eindrapport Veldwerk/Denkwerk - Centrum Agrarische Geschiedenis

Want het spreekt voor zich dat niet alles op één plaats tegelijk kan verzameld
worden. De lokale actoren blijven absoluut hun waarde behouden, maar kunnen dan
misschien meer als regionale speerpunten worden uitgebouwd. Kleinere, regionale
themamusea scharen zich onder eenzelfde overkoepeling, belichaamd door het
centrale landbouwmuseum. Omdat het overzicht op die manier bewaard blijft, is
onderlinge uitwisseling van informatie, collectiestukken en expertise perfect mogelijk.
Ideaal
Bovenstaand scenario gaat evenwel voorbij aan de verwerving van die collectie die
allicht lokaal moet worden in gang gezet. Precies daar ligt een dragende factor die tot
op heden bepalend is geweest voor het agrarische erfgoedveld. Het gros van de
eigenaars van agrarische collecties hecht terecht immers zeer veel belang aan de
regionale component.
Daarom kan misschien geopteerd worden voor een virtueel “centraal museum” of
depot dat evengoed een referentiecollectie onder zijn hoede neemt, maar dat de
reële stukken in zijn originele regionale context laat bestaan. Contextueel onderzoek
naar elk item dat wordt opgenomen in dat “virtuele museum” moet toelaten ook vanop
afstand de eigenheid ervan in te schatten.
De referentiestukken voor het virtuele museum blijven natuurlijk in realiteit lokaal
bewaard. Meer zelfs, subsidiëring voor conservering of onderzoek ter plaatse zou
moeten toelaten het betreffende stuk als het ware in de schijnwerpers te plaatsen. De
deelname van evenzovele regionale of lokale collecties biedt het grote voordeel een
enorm draagvlak op te bouwen zodat de betrokkenheid bij het agrarisch erfgoed in
het algemeen nog versterkt kan worden. Tegelijk komt de lokale expertise tot zijn
recht in een groter geheel en met een grotere impact dan anders. Vanzelfsprekend is
eenzelfde overkoepelende werking als hierboven toegelicht een conditio sine qua
non voor een gedegen virtueel agrarisch erfgoedbeleid. Een instelling als het CAG
kan deze rol perfect vervullen, heeft ook die ambitie, maar heeft daarvoor voorlopig
niet de financiële middelen noch de erkenning door de Vlaamse Gemeenschap.
Realistisch
Het zou bijzonder jammer zijn moest het project Veldwerk/Denkwerk geen verdere
opvolging kennen. In een minimaal uitgewerkt scenario kunnen tenminste die
aspecten worden uitgewerkt die slechts een beperkt aantal middelen en mensen
vergen.
Kansen liggen bijvoorbeeld nog genoeg in het opbouwen van
samenwerkingsverbanden tussen de verschillende agrarische erfgoedcollecties. Dat
kan gebeuren op het vlak van expertise-uitwisseling, eventuele ruil van
collectiestukken of de overdracht van onderzoek. In feite moeten we aldus komen tot
een uitwisseling van knowhow waar er plaats is voor iedere specifieke collectie, maar
wel met een gemeenschappelijk profiel naar het publiek en de overheid.