Eindrapport Veldwerk/Denkwerk - Centrum Agrarische Geschiedenis

2. Scope van het project
Een goede verstaander is er twee waard. Veldwerk/Denkwerk beoogt een globaal
overzicht van het roerend agrarisch erfgoed, bewaard in Vlaamse, publieksgerichte
instellingen en collecties voor de periode 1850 tot1980.
Binnen die afbakening staat de collectie in zijn geheel en niet zozeer het
collectiestuk op zich centraal. We willen in de eerste plaats een beeld geven van het
zwaartepunt van de verschillende landbouwcollecties. Betreft het een collectie gericht
op akkerbouw of veeleer fruitteelt is een vraag die misschien al vooraf kan worden
beantwoord. Als je naar een fruitteeltmuseum in Borgloon gaat, lijkt het logisch wat je
kan verwachten. Nochtans zijn we vaak voor aangename verrassingen komen te
staan omdat heel wat verzamelingen veel diverser zijn samengesteld dan in eerste
instantie gedacht. Maar binnen dat zwaartepunt hebben we dieper willen uitspitten
waar de focus ligt. Is het een collectie met het zwaartepunt na 1950 of rond 1900? Is
de collectie eerder op graanteelt dan wel op bietenteelt gericht? Telt de collectie
vooral handwerktuigen of zijn er ook gemechaniseerde werktuigen voorhanden?
Tegelijk worden ook een aantal museale aspecten doorgelicht. Inderdaad hebben we
er van geprofiteerd om tijdens onze bezoeken ter plaatse ook telkens een meer
globaal beeld van de collectie of de instelling te verkrijgen. Aan de hand van enkele
gerichte vragen omtrent verwerving, beheer, behoud en publiekswerking willen we op
die manier ook de omgevingsfactor van de collectie op zich beter in beeld brengen.
Vragen naar het eigendomsstatuut van collectie en gebouwen, de bewaaromgeving,
de bezoekersaantallen of het al dan niet bestaan van samenwerkingsverbanden met
andere instellingen komen op die manier aan bod.
Het project beoogt dus geen individuele identificering van elk collectiestuk in elke
verzameling. Een gedetailleerde opsomming en beschrijving is onmogelijk binnen het
tijdskader van het project. Dit was wel mogelijk geweest indien we ons hadden
beperkt tot slechts enkele collecties, maar dan hadden we het vooropgestelde doel
van het project – een overzicht van de agrarische collecties in Vlaanderen – niet
kunnen waarmaken. Precies omdat we een overzicht nastreven, zijn de genoteerde
aantallen niet absoluut juist, maar eerder richtinggevend. Voor de grotere toestellen
of machines is een exacte telling nastreefbaar, maar voor de handwerktuigen die
vaak her en der verspreid liggen of met meerdere tegelijk ‘gestapeld’ zijn, is dit
onmogelijk.
Of er in museum X nu 16 dan wel 17 aardappelrieken aanwezig zijn, is trouwens
binnen de context van het project niet van groot belang. Evenmin hebben we
onderscheid gemaakt tussen de verschillende modellen die in die collectie aanwezig
zijn. Veel belangrijker is aan te tonen dat in de collectie van museum X een
significant deel gericht is op akkerbouw en meer bepaald de niet-gemechaniseerde
aardappelteelt. Op die manier is het perfect mogelijk om aan te geven waar de
zwaartepunten van deze collectie liggen.