De Journalist

Wij prefereren nochtans hun gezelschap
boven dat van de heren Rutten
en Wyers.
De Haagse Courant:
De Regering constateert in haar
toelichting terecht, dat een vrije
pers een uitermate belangrijk element
vormt in het democratische
bestel. Hoe is het dan mogelijk, dat
zij in dit wetsontwerp het essentiële
kenmerk van een goede pers „de
vrijheid" aan zo grote gevaren blootstelt?
Het is haar, in zoveel wettelijke
maatregelen blijkende, zonderlinge
manie, dat de ware vrijheid
eerst verwezenlijkt zal zijn, wanneer
alles geregeld is en iedereen onder
ambtelijk toezicht staat.
De Maasbode schrijft:
Fors heeft de Persraad ingegrepen
waar het in ons Nederlandse
dagbladwezen dreigde scheef te
gaan. De wel clemente houding van
de Raad van Beroep voor de Perszuivering
prikkelde blijkbaar tot
overmoed, ondanks het feit, dat een
officiële beslissing ter zake nog niet
gevallen is. Nu krijgt de „Telegraaf"
een paar bewindvoerders en kan ze
peinzen over de kwade kansen van
het te hard van stapel lopen.
Wij moeten bij deze gang van
zaken denken aan het misbaar dat
de laatste tijd gemaakt wordt om
het ontwerp van wet op de journalistieke
verantwoordelijkheid. Er
lijkt ons te weinig bij overdacht dat
een regeling als hier ter tafel ligt
toch eigenlijk uit de kringen van
belanghebbenden zelf is gegroeid.
Niettemin werd er tot nu toe nauwelijks
één goed woord over gezegd;
men mompelde zelfs van Nazimethoden
die in de wetsvoordracht
toepassing zouden vinden. De instelling
van een persregister ter vrijwaring
van de journalistenstand
tegen schadelijke elementen deed
alree het schrikbeeld rijzen van een
Perskamer, waaraan de oprichting
van een „persgereoht" (de instelling
van een tuchtrechtspraak) nog
weer extra relief verleende. De mogelijkheid
dat de journalist tuchtmaatregelen
worden opgelegd, schijnt
vele beoefenaars van het edele vak
alsnog af te schrikken.
Natuurlijk moet er voor worden
gewaakt, dat een willekeurig uitgeoefende
repressieve censuur geen
roet in het eten gooit, nu men daarvoor
gevaar ducht, gezien de
inderdaad wel zeer ruime delictsomschrijving
in het ontwerp. Maar
daar is de behandeling voor in onze
Volksvertegenwoordiging, welke inzake
de vrijheid van de burger niet
over één nacht ijs pleegt te gaan.
Er lijkt ons in elk geval geen aanleiding
tot een ach-en-wee-geroep
als tot nu toe uit de kringen van de
journalistiek is opgegaan.
De Rotterdammer:
Dat dit wetsontwerp is voorbereid
door een breed samengestelde commiisse
en dat die commissie eenstemmig
bleek, behoudens op een bepaald
punt — overigens, zoals wij
nader zullen zien, een belangrijk
punt —, doet reeds vermoeden, dat
de thans voorgestelde regeling geen
verwerpelijke is.
Dit betekent weer niet, dat het
wetsontwerp aanleiding geeft tot
juichen. Wij moeten dit wetsontwerp
ook zien als een noodzakelijke maatregel
om tegenover de vrijheid, waarvan
de Grondwet uitgaat, de verantwoordelijkheid
van de schrijvers
te verwerpen.
Zulk een maatregel is geen reden
tot verheuging, hierom niet omdat
er een beperking van de vrijheid in
ligt uitgedrukt, maar bovendien
niet, omdat het blijkbaar nodig was,
die verantwoordelijkheid van de
journalisten, welke van huis uit een
morele verantwoordelijkheid is, nog
eens juridisch en wettelijk te gaan
onderstrepen.
* *
Het Parool:
Wanneer straks het deze week
ingediende wetsontwerp op de journalistieke
verantwoordelijkheid de
beide Kamers der Staten Generaal
met succes gepasseerd is, zullen de
journalisten een afgeloten stand
vormen, die beschikt over een afzonderlijke
rechtspraak. Dat is de
kern van het nieuwe ontwerp: een
belangrijke stap naar een betere
structuur van 't perswezen.. Beter,
omdat gebleken is, dat een werkelijke
vrijheid van drukpers niet ontstaat
uit een 19-eeuwse heilige angst
om, waar dan ook, regelend op te
treden, maar dat die vrijheid kostbaar
genoeg is om haar te verzekeren
door welbewuste regulering.
Hetgeen daaraan vooraf moet
gaan is een duidelijke begrenzing
van wat het perswezen omvat; het
belangrijkste onderdeel daarvan, de
HU HUURDE ZIJN KLEEDING BIJ:
Gebr.Lokhoff
GERARD DOUSTRAAT 88
AMSTERDAM ZUID
TROUW-, ROUW- EN
AVONDKLEEDING
journalistiek, wordt in het wetsontwerp
van heden tot een beroep van
grote verantwoordelijkheid. Wie dat
beroep uitoefent zal ingeschreven
moeten zijn in een register van journalisten
en slechts ingeschrevenen
zullen de titel „journalist" mogen
voeren. Maar wie op deze wijze deel
uitmaakt van de journalistenstand
zal zich dan ook moeten gedragen
naar de normen van die stand. Hij
zal zijn lezers eerlijk en verantwoord
moeten voorlichten, hij dient zich te
gedragen overeenkomstig de eer van
zijn stand en met de zorgvuldigheid,
die een journalist tegenover anderen
behoort in acht te nemen.
Ziedaar de omschrijving, die de
wet bevat. Er zullen niet velen zijn,
die menen, dat de ontwerpers hiermede
aan de journalist té hoge
eisen stellen. Het geven van voorlichting
is een belangrijke en verantwoordelijke
taak. Wijdt men zich
daar eenmaal aan, dan mag men
besef eisen van het gewicht daarvan.
Het gedrukte woord is suggestief
en het is waar, dat, zoals de toelichting
op het ontwerp zegt, slechts
de kortzichtige zou kunnen beweren,
dat de publieke opinie zelf voldoende
in staat is om journalistieke
uitwassen te onderkennen en daarop
afdoende te reageren.
Het is duidelijk, dat de wet ook
verlangt, dat de journalist de normen
van zijn stand in acht neemt.
Doet hij dat niet, dan wacht hem een
spéciale rechterlijke macht, het persgerecht.
De leden daarvan, journalisten
en uitgevers onder voorzitterschap
van een jurist, worden voor
het leven benoemd, waardoor zij
onafhankelijk zijn van de regering.
Indien vaststaat, dat de overtreder
van de • normen ener fatsoenlijke
journalistiek zulks deed met opzet
of ten gevolge van grove schuld,
dan kan het persgerecht hem tuchtrechtelijk
straffen met een waarschuwing,
berisping, -boete, schorsing
of ontzetting. Éen extra-waarborg
voor goede rechtsbedeling ligt
in de mogelijkheid van beroep op
een speciale kamer van het Amsterdamse
Gerechtshof. Onze wetgeving
kent een dergelijke rechtspraak
voor artsen sinds 1930 en voor advocaten
sinds de vorige eeuw.
Een commissie, onder leiding van
de Voortreffelijke Utrechtse strafrechtkenner
prof. Pompe, heeft het
ontwerp voorbereid. Personen uit
alle geestelijke richtingen — uitgezonderd
communisten — waren in
de commissie opgenomen; zij bevatte
daarenboven vertegenwoordigers
van de drie journalistenorganisaties
en van de verenigingen van
uitgevers van dagbladen, nieuwsbladen
en tijdschriften; géén sector uit
het perswezen was overgeslagen.
Dat een commissie van zo brede
samenstelling unaniem — behoudens
op een ondergeschikt punt — tot
haar advies kwam, is een interessant
bewijs voor de gretigheid, waarmee
de Nederlande pers zelf streeft naar
verheffing van haar peil.
15