Download als pdf - Dr. Ernest Maes

volkslagen van deze tien stammen werden in ballingschap weggevoerd naar Azië). En in 587 werd
het Zuidrijk op zijn beurt onder de voet gelopen door de legers van Babylonië: verwoesting van
Jeruzalem en zijn tempel, hongersnood en Babylonische gevangenschap. De Babylonische legers
die Israël en Jeruzalem hadden verwoest hielden blijkbaar geen lust meer over om nog verder door
te dringen naar de zuidelijke Negebwoestijn en zo werden de Edomieten met rust gelaten. Deze
laatsten moesten het hele gebeuren rond Jeruzalem met gemengde gevoelens gevolgd hebben:
schrik dat de Babyloniërs toch misschien ook hén op het lijf zouden vallen, en anderzijds
tevredenheid omdat het machtige Israël van weleer nu zodanig gekraakt was dat het geen bedreiging
meer was voor Edom. De zonen van Esau gingen zelfs nog verder: door de wegvoering van de
joden naar Babylon was er in Juda een ontvolking ontstaan en daarvan profiteerden de Edomieten
nadat het gros van de Babylonische legers terug was weggetrokken. Vanuit hun Negebwoestijn
ondernamen ze geleidelijke infiltratiepogingen naar het Noorden toe tot aan Hebron; en daar ze
hierbij van de schaarse en verzwakte joodse bevolking geen weerstand ondervonden, wortelden ze
steeds dieper in. Het moet ons dan ook niet verwonderen dat we in de joodse literatuur van die tijd
niet alleen haat tegen Babylonië vinden, maar ook toenemende haat tegen Edom. Had Esau zich niet
in de handen gewreven toen Jakob gevankelijk werd weggevoerd? En brachten de toevallige
berichten in Babylon niet het nieuws dat Esau vanuit de zuidelijke Negebwoestijn was
doorgedrongen tot in Juda om de lege plaats van Jakob in te nemen? De psalmdichter roept dus
Jahwe’s wraak af over de Edomieten: “Reken toe, Heer, de zonen van Edom, De dag van Jeruzalem,
Hoe zij riepen: “Haal neer, haal neer, Tegen de grond ermee!” (Psalm 137, 7)
En alle verdere uitspraken van de profeten uit dat tijdperk zijn een mengeling van dezelfde
gevoelens: hoop op een herstel van Israël en haat tegen Edom. Ik heb hier zo ge wenst vóór mij een
twaalftal citaten die samen drie bladzijden in beslag nemen: zo ge wenst kunt ge ze nalezen in uw
bijbel. Slechts twee ervan zal ik hier citeren. Het eerste komt van onze kaktaartenfakir Ezechiël die
profeteerde tegen Edom: “Zo waar ik leef, luidt de godsspraak van Jahwe de Heer, de woede, de
naijver en de haat waarmee gij tegen Israël bent opgetreden, zal ik u vergelden en in het vonnis dat
ik over u voltrek zal ik mij aan Israël openbaren. Die smadelijke taal die gij over de bergen van
Israël hebt uitgeslagen, dat ze verwoest waren en u als buit waren toegevallen, die heb ik, Jahwe,
gehoord en dat zult ge weten. Ge hebt een grote mond tegen mij opgezet en u schuldig gemaakt aan
grootspraak; ik heb het gehoord. Dit zegt Jahwe, de Heer: ik zal van u een woestenij maken en heel
de aarde zal er zich over verheugen, zoals gij u verheugd hebt toen het erfdeel van het volk van
Israël verwoest werd. Ik zal u hetzelfde lot doen ondergaan. Een woestenij zult gij worden, gebergte
van Seïr en heel Edom; zo zullen ze erkennen dat ik Jahwe ben.” (Ezech. 35, 11-15), “Een
uitspraak. Een woord van Jahwe tot Israël gericht, bij monde van Maleachi. Ik heb u lief, zegt
Jahwe. Gij vraagt: ‘Hoe hebt gij uw liefde voor ons dan getoond?’ Was Esau niet de broer van
Jakob, luidt de godsspraak van Jahwe. Toch had ik Jakob lief en haatte ik Esau: van zijn bergland
heb ik een wildernis gemaakt en zijn erfdeel heb ik prijsgegeven aan de jakhalzen van de woestijn.
En als Edom zou zeggen: ‘Wij zijn wel neergeslagen maar wij zullen weer opbouwen wat in puin
ligt’ – dan spreekt Jahwe van de machten aldus: Laat hen maar bouwen, Ik sloop het weer;
‘goddeloos land’, zal men van hen zeggen en ‘dat volk, waarop Jahwe voor eeuwig vertoornd is’”
(Mal. 1, 1-4)
10