Download als pdf - Dr. Ernest Maes

DE ZONEN VAN ESAU
In de tijd van de uittocht uit Egypte, toen Israël nog maar een beginnend volk was, had Edom al een
eigen ontwikkeling bereikt met een eigen koning. Maar over die voorgeschiedenis heeft de
etnologie geen buitenbijbelse gegevens. 11 Jahwe sprak tot Mozes en Israël:“…ge moet er wel voor
zorgen geen strijd met hen aan te gaan, want ik zal u van hun land zelfs geen voetbreed geven: aan
Esau immers heb ik het Seïrgebergte 12 in eigendom gegeven.” (Deut. 2, 4-5)
Drie eeuwen later had koning David blijkbaar die instructie van Jahwe vergeten: hij sloeg in het
Zoutdal 18 000 Edomieten neer en legerde garnizoenen in Edom, zodat alle Edomieten aan hem
onderworpen waren (2 Sam. 8, 13). En alsof dat nog niet genoeg was hield zijn veldheer Joab zich
daar nog zes maanden op, met heel zijn leger, tot hij al wat mannelijk was in Edom uitgeroeid had
(1 Kon. 11, 16). Jahwe had aan Mozes gezegd: “geen voetbreed”. Het inpalmen van Edom door
David en het uitmoorden van zijn manskerels was heel wat meer dan “een voetbreed”, m.a.w.
helemaal tegen de instructies van Jahwe in. Ging David er dus van langs krijgen? Nee. Want Jahwe
zelf had blijkbaar zijn instructies vergeten, zoals we kunnen opmaken uit de trotse commentaar van
de Bijbel bij die overrompeling van Edom: Aldus gaf Jahwe aan David de overwinning bij al zijn
veldtochten.” (2 Sam. 8, 14)
Over de zes maanden lange uitroeiing van al wat mannelijk was in Edom, het “broedervolk” van
Jakob, lezen we echter geen woord van protest bij Jahwe.
We lazen vroeger dat Salomo een stevige alliantie opbouwde met Fenicië en dat hij een bloeiende
Noord-Zuidhandel uitbouwde, gecombineerd met de industriële ontplooiing van Edoms koper- en
ijzermijnen en met een intense scheepvaart in de Rode Zee. Toen echter Israël in twee brak na de
dood van Salomo was dit tevens een genadeslag voor de handel en de industrie van Edom. Wel was
er een eeuw na Salomo eventjes sprake van een herstel van de vroegere economie, toen er een
alliantie ontstond tussen koning Achab (Noord) en koning Josafat (Zuid) en bovendien een
hernieuwd bondgenootschap met Fenicië dank zij Achabs huwelijk met de Fenicische Izebel. Maar
die alliantie werd kapotgeslagen door het chauvinistische optreden van de twee opeenvolgende
profeten Elia en Elisa. Edom profiteerde daarvan om zijn onafhankelijkheid te heroveren (tussen
850 en 840 vóór Christus).
Nog eenmaal in hun donkere eeuwen hebben de zonen van Jakob Edom terug overmeesterd (en dat
weer in overleg met Jahwe). Dat was rond 800 vóór Christus onder het bewind van de jonge koning
Amasja van Juda. Deze mobiliseerde zijn 300 000 strijdbare mannen en wilde er bovendien nog 100
000 huurlingen van het Noordrijk aan toevoegen. Maar een man Gods kwam met hem discuteren,
want Jahwe eiste dat Amasja zou strijden met uitsluitend zijn eigen 300 000 Judese soldaten.
“Amasja vatte moed en voerde zijn leger naar het Zoutdal. Daar aangekomen versloeg hij
tienduizend mannen van Seïr. Vervolgens namen de Judeëers nog tienduizend anderen levend
8