download - Aqueduct

• Coöperatief, interactief leren (met medeleerlingen, leerkrachten,
enz.)
Het idee achter competentiegericht onderwijs is leerlingen te
helpen om hun eigen kennis te ontwikkelen en te construeren
en om manieren te zoeken om in hun leertraject optimaal gebruik
te maken van de competenties van andere mensen. Daar
draait sociaal constructivisme om.
Samenwerking en interactie zijn beide domeinen van leren,
net zoals het middelen zijn om in andere domeinen te leren.
Als leren zelfinitiërend, zelfregulerend moet zijn en bedoeld is
voor het ontwikkelen van persoonlijke competenties, moet de
onderwijsaanpak diversiteit in behoeften en doelen toestaan.
Dit vereist een open benadering waarin onderwijs de dialoog
omvat tussen leerlingen en onderwijzers over verwachtingen,
behoeften, doelen, keuzes enz..
• Ontdekkend leren
Open leerprocessen vereisen leren dat gekenmerkt wordt door
een actief ontdekken in tegenstelling tot receptief leren. Dit impliceert
niet dat leerinhoud niet beschikbaar of toegankelijk gemaakt
moet worden. Het betekent dat de manier van het verwerven
van deze kennis of van deze competenties, niet gewoon
een proces van het voorzien in informatie kan zijn, maar altijd verankerd
moet worden in een op ontdekking gebaseerde aanpak.
• Reflecterend leren
Competentiegericht leren vereist, buiten een focus op de sleutelcompetenties,
ook een nadruk op het leerproces als zodanig.
Door te reflecteren op onze eigen behoeften, motivatie,
aanpak, vooruitgang, resultaten enz. ontwikkelt men leercompetenties/strategieën
die beschouwd kunnen worden als metacompetenties.
Naar deze competentie wordt meestal verwezen
als het proces van ‘leren leren’.
Een moment van reflectie (Foto: Jaap van Lakerveld)
• Persoonlijk leren
In de competentiegerichte theorieën wordt leren opgevat als
een proces van het construeren van de eigen persoonlijke kennis
en competenties. Informatie, kennis, strategieën worden
enkel betekenisvol voor een persoon als ze een integraal deel
uitmaken van het eigen persoonlijke geheel van kennis en competenties.
In het onderwijs betekent dit dat leerlingen in staat
moeten zijn om zich te identificeren met de context, de mensen,
de situaties en de interesses die inbegrepen zijn in de betrokken
leerdomeinen.
In de voetsporen van Wojciech en Aneri Weiss, zoals elders in dit boek beschreven.
(Foto: Iwona Niedźwiedź)
Actief leren in een realistische situatie, waarin je een aparte en
waardevolle rol hebt, maakt het leerproces een waardevol evenement
met resultaten die zullen bewijzen dat ze in vele andere contexten
bruikbaar zijn.
Het proces dat tot competentieverwerving leidt, houdt drie basiselementen
in: motivatie, ervaring en reflectie. Competentiegericht
onderwijs impliceert leren door te doen. Dus als je leerlingen iets
wilt aanleren over architectuur dan moet je ze geen hoorcollege
geven maar ze gebouwen laten ontwerpen en bouwen.
Als je ze wilt laten leren over het werk van schilders, geef hen dan
niet enkel informatie maar laat ze schilderen, laat ze bepalen welk
object zij willen schilderen met welke techniek, geef ze feedback
over hun keuzes. Vertel ze welke keuzes wel of niet mogelijk waren
in de tijd dat de schilders leefden. Laat ze praten over wat ze
ervaarden en hoe ze tot hun beslissingen en tot hun producten
kwamen.
19