download - Aqueduct

Heilig Hart Heverlee: School in oorlog (BE)
I. Samenvatting van het project
Sleutelcompetenties die aan bod komen in het project
Leren leren
Ondernemerschap
Burgerschaps- en sociale competenties
Cultureel bewustzijn en expressie
‘Heilig Hart Heverlee’ is een grote school nabij het centrum van
Leuven (BE). Kinderen vanaf 2 ½ tot 18 jaar worden op de grote,
groene, oude campus opgeleid. Ook de hogeschool KHLeuven
heeft er twee departementen.
Het project ‘School in oorlog’ focust op een erg interessante
periode uit het verleden van de Heilig Hart school in Heverlee:
de Tweede Wereldoorlog. In deze periode werd het leven op
de school niet alleen gekenmerkt door somberheid en angst, er
werden ook joodse meisjes gedoopt en verborgen. De voorraden
waren vaak op, bommen vielen en ouders waren verplicht
om hun dochters voor enkele maanden op kostschool te sturen,
zonder contact. Toen de school bevrijd was, stonden ze voor een
nieuwe uitdaging. Het Britse leger gebruikte het schoolgebouw
als een militair ziekenhuis met ongeveer 2000 bedden. Als gevolg
daarvan is er nu een groot militair kerkhof naast de school.
Tegenwoordig wandelen en sporten de leerlingen er zonder bewust
te zijn hoe of waarom deze graven er zijn, en zonder te weten
wie hun schoolgebouw ooit heeft gedeeld. Daarom werd dit
project uitgevoerd met vijftig 12-jarige leerlingen uit het eerste
jaar secundair onderwijs.
In het project worden verschillende typen van erfgoed gebruikt.
Uiteraard werd het militaire kerkhof bezocht en werden getuigen
uitgenodigd. De leerlingen doorzochten authentieke documenten
en oude kranten. De lift die geïnstalleerd werd om de bedden omhoog
te brengen werd versierd. De leerlingen keken films, lazen
romans en toneelteksten omtrent het thema. En last but not least
speelde een ‘re-ensceneringsgroep’ enkele gebeurtenissen uit die
periode na zoals: het brengen van medicijnen, bedden, uniformen,
een echte Amerikaanse ambulance, een jeep en andere authentieke
objecten uit de periode. Er waren heel wat verschillende materialen
en activiteiten. Op elk moment konden de leerlingen kiezen
wat ze wilden onderzoeken of creëren.
II. Beschrijving van het project
Het project werd mogelijk gemaakt door de samenwerking met
verschillende personen en organisaties. Ria Christens was de
inhoudelijke leider van het project, zij is verantwoordelijk voor
het erfgoedarchief van de school en het klooster van de Zusters
Annuntiaten. Ze contacteerde ook de re-ensceneringsgroep ‘The
Patton Drivers, Leuven Centraal’. Twee studenten van het departement
van de lerarenopleiding van de KHLeuven en twee leerkrachten
assisteerden haar. Het concept werd uitgewerkt door
een partner van AQUEDUCT: KHLeuven. Het project bestond uit
vijf fases.
In de eerste fase van het project, de motivatiefase, werden de
leerlingen geconfronteerd met een ongewone gebeurtenis.
Plotseling reden een oude oorlogsjeep en een militaire ambulance
de speelplaats op. Er rezen meteen veel vragen op: Wat?
Waarom? Hoe? De leerlingen werden verdeeld in groepjes van
vier en na een korte introductie schreven ze op wat ze graag
over de oorlog wilden weten. Ze stelden vragen zoals: “Wat eten
soldaten? Waren er ook vrouwen bij betrokken? Waren de lessen
moeilijk in die periode? Waren er veel bommen? Waar verborgen
ze de joodse meisjes? Hoe wisten ze waar de gewonde soldaten
waren?”.
In de tweede fase ontvingen de leerlingen input over de vier subthema’s
of routes, en leerden het erfgoed van hun school kennen. Elke
leerling mocht twee van de vier routes verkennen. Verschillende
activiteiten waren mogelijk op alle routes bv. het schrijven van teksten,
het selecteren van doelstellingen, het maken van profielen,
improviseren, werken met theaterteksten, het onderzoeken van
documenten enzovoort. De leerlingen konden hun eigen graad
van ‘leervrijheid’ bepalen. De coaches gaven hun de mogelijkheden,
methodes, materialen en taken, maar de leerlingen konden
kiezen of ze hun assistentie gebruikten of niet. In iedere groep
moesten de leerlingen onderhandelen wie welke route zou volgen.
Slechts één deelnemer van de groep kon op een bepaald moment
een bepaalde route volgen.
Op de eerste route bezochten ze een reconstructie van het ziekenhuis,
die door de re-ensceneringsgroep werd gemaakt. Verhalen
over operaties, medicijnen, leven en dood en het verhaal van een
19-jarige ‘airgunner’, Otto Carbone, die hier verzorgd werd, werden
verteld.
35