download - Aqueduct

4. Het oplossen van problemen
Leerlingen werken aan hun zelfafgebakende taken en worden door de
leerkracht gecoacht. Tijdens hun werk worden ze onvermijdelijk geconfronteerd
met verschillende soorten problemen. Leerkrachten coachen
de leerlingen op manieren die aangepast zijn aan de behoeften van de
leerlingen. In een leerproces kunnen problemen op drie manieren benaderd
worden, afhankelijk van de ervaring en de persoonlijkheid van de
leerling en het type taak. Deze manieren zijn:
• Het bufferen: problemen worden door de leerlingen opgenomen
zonder de interventie van de leerkracht.
• Opmerkingen: de leerkracht voorkomt problemen. Er wordt preventief
aandacht aan de leerlingen gegeven wanneer problemen zouden
kunnen ontstaan.
• Feedback: oplossingen kunnen aangepast worden. Leerlingen krijgen
de ruimte om te experimenteren en krijgen nadien feedback.
Om te verzekeren dat de leerlingen in staat zijn om hun problemen op
te lossen of te neutraliseren, moet de leerkracht niet alleen kansen creëren
om problemen te ervaren maar moet hij ook de leerlingen coachen
indien nodig. De coach moet:
• een veilig klimaat creëren en momenten van reflectie, rust en zelfevaluatie
inbouwen.
• aandacht schenken aan samenwerkingstechnieken, conflict management
en groepsevaluatie
• methodes voor probleemoplossing uiteenzetten
• training of instructie voorzien wanneer vaardigheden en kennis nodig
zijn.
5. Demonstratie en evaluatie
De leerlingen demonstreren wat ze van de erfgoedtaak geleerd hebben
en reflecteren op de transversale sleutelcompetenties waaraan ze werkten.
Ze geven antwoorden op de vragen die ze zichzelf stelden en tonen
hoe ze aan hun doelen werkten. Een demonstratie is niet hetzelfde als
een presentatie. De leerlingen moeten in staat zijn om meer te doen
dan enkel voor te stellen wat ze individueel bijdroegen aan de taak. Elke
leerling moet demonstreren en reflecteren op de verschillend types van
kennis, vaardigheden en attitudes die de groep gezamenlijk verwierf. De
demonstratie mag het proces of het product benadrukken en kan op
verschillende manieren verschillen. Daarom zal de evaluatie ook divers
zijn en kan ze verschillend zijn voor iedere leerling. Verschillende methodes
van evaluatie kunnen gebruikt worden in elke fase zoals: medebeoordeling
(door leerkrachten en leerlingen op basis van afgesproken
maatstaven), zelfbeoordeling (door de leerling) of groepsevaluatie (door
medeleerlingen).
De structuur van de begeleide ontdekking kan flexibel gebruikt worden.
De fases moeten niet te streng verdeeld worden en het aantal
routes, activiteiten en de evaluatieformulieren kunnen beperkt worden,
afhankelijk van de doelgroep, de bronnen, de leerkrachten en
het tijdschema. De structuur dient als een suggestie om de leerlingen
in erfgoedprojecten meer centraal te stellen en om de projecten meer
competentiegericht te maken.
Heel beknopt, de stappen die nodig zijn voor het plannen
van een “Geleide Ontdekking-project”:
(Bijvoorbeeld: Welke rol speelden onze grootouders of andere
familieleden in het democratiseringsproces in de jaren ’60)
Benadrukt het proces en de methodologie van de data die verzameld
werden door de structuur en door de goed geplande
reflectiemomenten.
1. Kies een probleem, een thema of een vraag.
2. Maak een overzicht van de betrokken kwesties en het bereik/de
variëteit van het thema
3. Beslis over een manier om het thema te presenteren en om
de aandacht te trekken
4. Kies en organiseer bronnen
5. Bereid verschillende suggesties voor om de leerlingen te
ondersteunen in de keuzes die ze moeten maken
6. Kies manieren om groepen te creëren
7. Selecteer adequate coachmethodes
8. Kies en plan momenten en methodes van reflectie voor de
vijf fases
9. Beslis over de maatstaven voor de demonstratie en de
beoordeling
10. Organiseer de evaluatie van het ‘geleide ontdekking’ project
Begeleide ontdekking werd gebruikt in het project
School in Oorlog (p. 35)
ACTIELEREN (ACTION LEARNING)
Actieleren is een concept met veel gezichten. De term wordt in
heel wat publicaties gebruikt, maar geen eenduidige definitie lijkt
beschikbaar te zijn. Desalniettemin zouden we kort een methode
willen beschrijven die gekarakteriseerd kan worden als ‘leren door
doen’. Het is juist dat de andere methoden ook veel activiteiten en
dingen behelzen, die kinderen moeten doen en moeten ervaren,
maar daar houdt het actieve deel meestal onderzoeksactiviteiten
in of het maken van een logboek en uiteindelijk een presentatie.
In actieleren zijn de dingen die gedaan worden eigenlijk dezelfde
27