U gelooft in een Kristallen Paleis - Soren Kierkegaard
U gelooft in een Kristallen Paleis - Soren Kierkegaard
U gelooft in een Kristallen Paleis - Soren Kierkegaard
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tot slot volgt hier nog <strong>een</strong> woord over de titel. Het <strong>Kristallen</strong> <strong>Paleis</strong> waar men<br />
<strong>in</strong> <strong>gelooft</strong> is het gebouw van de rede. De ondergrondse man, aan wie deze<br />
uitspraak toekomt, fulm<strong>in</strong>eert tegen dit gebouw, omdat het datgene afneemt<br />
van de mensen, wat de mens menselijk maakt. Het <strong>Kristallen</strong> <strong>Paleis</strong>, waartegen<br />
men niet, zelfs niet stiekem, de tong kan uitsteken, 3 elim<strong>in</strong>eert de vrije wil. De<br />
mens wordt hierdoor tot de toets van <strong>een</strong> piano gereduceerd, die wordt<br />
bespeeld door de natuurwetten.<br />
<strong>Kierkegaard</strong> heeft zich op nagenoeg dezelfde gronden afgezet tegen het<br />
Systeem van de hegelianen, dat de pretentie had de gehele werkelijkheid te<br />
kunnen verklaren. De filosofie kan echter nooit de status bereiken waar<strong>in</strong> het<br />
alles weet, waar alles kennis is. De filosofie moet zich richten op de mens, voor<br />
wie het “twee-maal-twee-is-vier” van g<strong>een</strong> enkel existentieel belang is.<br />
Ondanks de grote verschillen tussen <strong>Kierkegaard</strong> en de ondergrondse man –<br />
die nog duidelijk genoeg zullen blijken – bestrijden ze beiden <strong>een</strong><br />
rationalistische tendens <strong>in</strong> het wijsgerig en wetenschappelijk discours. Ze<br />
menen beiden, en terecht, dat filosofie over de mens moet gaan.<br />
3 Dostoievski, F. (2010) Aanteken<strong>in</strong>gen uit het ondergrondse. p. 52<br />
~ 8 ~
Change language