Gebrekkige educatie

More documents

Recommendations

Info

Collége de France, Joseph Bédier, en zoovele andere „anti- Hunnen," een deel hunner studiën aan Duitsche universiteiten gingen maken, om later hun met behulp van de Duitsche wetenschap verworven naam te misbruiken ten einde Duitschland te belasteren? Durft men waarlijk van kwijning van den geest spreken daar, waar het overgroote deel der Nobelprijzen werd binnengehaald ? De kardinale fout, waaraan Stilgebauer en zijn Ententegeestverwanten, ook ten onzent, zooals Fr. van Eeden, zich schuldig maken, wortelt in een misduiding der begrippen organisatie, individualisme, vrijheid, recht der persoonlijkheid, en dergelijke. Zij hebben zich slechts vermogen in te leven in den oppervlakkigen gedachtengang, • welke met de Fransche revolutie een aanvang nam. De verbinding der begrippen vrijheid en plicht, zooals deze door Kant is ontwikkeld, schijnt hun een ongerijmdheid. En toch hebben die begrippen in elke gemeenschap slechts waarde, wanneer zij in onderlinge verbinding voorkomen, zoodat dan ook de tegenstelling „Vrijheid-Organisatie" in geen beschaafde samenleving bestaat.Waar ook menschen samenleefden, waar zij een kuituurgemeenschap vormden, was steeds een zekere graad van organisatie aanwezig, die uitgebreider en meer ingewikkeld werd en moest worden, naarmate de graad van beschaving steeg. Elke uit den noodwendtgen drang tot aaneensluiting geboren zvet is, in den ztn der Fransche revolutiemannen genomen, een beperking van, de vrijheid, in ruimeren zin evenwel een schrede voorwaarts in de ontwikkeling van het begrip vrijheiden een bevestiging daarvan. Met de beschaving stijgt onvermijdelijk de behoefte aan organisatie ter voldoening aan de duizendvoudige begeerten van het moderne leven. In de niet-Duitsche landen werd dan *ook die behoefte in niet geringer mate gevoeld dan in Duitschland. Alleen de verwezenlijkingder maatregelen ter bereiking van een doeltreffenden opbouw liet in de eerstgenoemde landen veel meer te wenschen over. Zelfs in Amerika, het land van het individualisme bij uitnemenheid, was men vóór den oorlog reeds tot het inzicht gekomen, dat het zóó niet langer kon gaan. Naast vele andere Amerikaansche werken en werkjes omtrent de toestanden aan de overzijde van den oceaan kan niet genoeg de lezing worden aanbevolen van het bekende boekje: „The Future in America" van de hand van den Engelschen socialist H. G. Wells. Het tafreel, dat hierin wordt ontworpen van alles, wat in het gevolg van het in Amerika heerschende individualisme optreedt — de armoede en de verdierlijking der massa naast de oningeperkte jacht naar den dollar, de algemeene geringschatting voor en derhalve ook de algemeene ontduiking van de wet, de heerschappij der staal-, petroleum-, spoorweg- en steenkoolkoningen, de dwaze uitspattingen der rijken — is zenuwschokkend. „Men heeft hier, zoo schrijft Wells op blz. 125, eveneens met een der niet-voorziene gevolgen van een gebrekkige*) vrijheidstheorie te doen. De dwaze uitspattingen der rijken, het architektonische pathos van Newport, de smerige, lawaaierige ekonomische warboel in Chicago, het Standard-Oilgebouw in Broadway, de donkere straten onder de viadukten in New-York, het onordelijke, leelijke uitzicht van den Niagara-oever en de hel van het vreeselijkste kinderlijden, deze alle zijn overeenstem- *) Ik cursiveer, P. M. 494 DE TOEKOMST mende verschijnselen en onvermijdelijke gevolgen van dezelfde tuchtelooze levenswijze. En dat de Amerikanen zelve ook reeds het onhoudbare van de ten hunnent heerschende toestanden waren gaan inzien, geeft Wells op blz. 130 te kennen, alwaar wij lezen: „Het Amerikaansche volk, dat enkele jaren geleden nog onafscheidelijk aan zijn tot het uiterste opgevoerde individualisme scheen, vast te houden, en oogenschijnlijk besloten was op de veiligheidsklep der ekonomische gebeurtenissen *te blijven zitten, om in die houding tot aan de beslissende katastrofe te volharden, blijkt nu waakzaam geworden, en vraagt, wat komen moet." Het verschil tusschen het Duitsche volk en de zoogenaamd demokratische naties is niet daarin gelegen, dat bij de laatstgenoemden de behoefte aan organischen opbouw minder luide sprak, maar uitsluitend in de geestesrichting, welke ,in de niet-Duitsche landen niet in staat bleek, de zich in steeds grooteren getale voordoende vraagstukken tot snelle en juiste oplossing te brengen. En dit laatste niet, zooals Stilgebauer en consorten ons willen doen gelooven, wijl de afzonderlijke individuen in de „demokratieën" een te hoog standpunt innemen, om zich in een gemeenschappelijken band te voegen. Integendeel, het was juist de gebrekkige ontwikkeling dier individuen, welke hun belettè de hooge beteekenis van algemeene samenwerking voor een zoo vólkomen mogelijke ontplooiing der persoonlijke eigenschappen in te zien ; een gebrek, waardoor zij tevens de geesten wilskracht misten, noodig om zich zelf een bepaald gemeenschappelijk te bereiken doel te stellen, en zich de daartoe noodige inspanning te getroosten. Want daarop komt het aan. Organisatie belemmert niet de persoonlijkheid, houdt niet de „adelaarsvlucht" tegen, maar tracht integendeel aan ieder individu de gunstigst mogelijke omstandigheden te bieden,om zijn krachten te ontplooien. Stilgebauer en zijn geestverwanten gaan van de verkeerde vooropstelling uit, dat elk individu in staat is een in zich zelf volledige eenheid te vormen, en dat uit een verzameling van dergelijke „volledige eenheden" dan ook een volkomen gemeenschap zou geboren worden. In werkelijkheid evenwel vormen ieders gaven in den regel een heel onvolkomen en onzelfstandig geheel, dat dringend aanvulling behoeft van andere zijde. Maar zelfs indien enkele individuen ook al de noodwendige gaven bezitten om in zichzelf volledige eenheden te vormen, dan kunnen zij die gaven op zich zelf, d. i. zonder hulp van buiten, toch niet tot volkomen ontwikkeling brengen. Die aanvulling nu van de eene persoonlijkheid door de andere, door invloed van tijdgenooten en voorgangers,-is het doel der organisatie. Men neemt haar overal in de natuur waar; niet slechts, waar het leven zich heeft ontwikkeld tot een gemeenschap, maar overal waar slechts leven is, de meest primitieve gevallen niet uitgezonderd. De-eenvoudigste levenscel vertoont npg organisatie, verdeeling der functies naar den aard der voorhanden stof. De dwaasheid van het standpunt van Duitschland's bestrijders treedt onmiddellijk aan den dag, wanneer men den mensch als éénling beschouwt. Volgens hun theorie zou de enkele combinatie van alle menschelijke organen, zonder meer, den mensch vormen. Ware elk orgaan voortreffelijk, dan evenzoo de daaruit opgebouwde mensch ! Maar daartoe is toch veel meer noodig, dan de enkele aanwezigheid van zij hét zelfs uitstekende organen naast elkander. Hun totaal-werkzaamheid immers zal gebrekkig, ja zelfs
l leven-vernietigend zijn, zoodra de verschillende verrichtingen niet in elkander grijpen, elkander niet steunen, en dan nog moet dit laatste in de juiste maat en in het juiste tempo geschieden. Anders toch zal zelfs het meest voortreffelijke orgaan tengevolge van de disharmonische werkzaamheid der overige zijn ondergang tegemoet gaan. Een organisme, waarvan één onderdeel zich zou wenschen te ontwikkelen, onafhankelijk van de overige, zonder den invloed dier overige onderdeden te ondergaan, en omgekeerd zijn invloed aan die overige te doen gevoelen, is ondenkbaar, of wanneer zoodanig organisme al zou bestaan, voerde het onvermijdelijk tot een wangedrocht. Niet anders is het in het leven der volken. Iri een gemeenschap kan alleen elk lid zijn krachten ontplooien tot bestendig heil van zichzelf en van het geheel, wanneer door organisatie de voorwaarden daartoe zijn geschapen. „Kolossen en extremen", die zich buiten de lijst hunner omgeving zouden ontwikkelen, en toch een levenwekkende werking uitoefenen, zijn ondenkbaar. De organisatie der gemeenschap vangt natuurlijk bij het begin aan. Zij richt zich allereerst op voortreffelijk onderwijs, zooveel mogelijk vertakt naar de verschillende ^begaafdheid der individuen : scholen voor meer- en minder begaafden, voor lager, voortgezet en hooger onderwijs. Al te maal zaken, waarin juist Stilgebauer's ideaal-volkeh een merkwaardig tekort aan initiatief toonden. Na de vereischte vorming van den geest treedt opnieuw een vraagstuk van organisatie naar voren: de natuurlijke en verworven begaafdheden van ieder individu in de gunstigst mogelijke omgeving te brengen, om daarin tot uiting te komen en zich weer verder te ontwikkelen. Zoo houdt het probleem nooit op, en elk eenmaal bereikt punt opent opnieuw het uitzicht naar een uitgebreider gezichtseinder. Zonder twijfel is geen enkele organisatie, hoe volkomen ook, in staat om groote geesten voort te brengen. Maar datzelfde onvermogen toont „de vrijheid" op zich zelf genomen evenzeer. Alleen de natuurlijke aanleg bepaalt in den diepsten grond de waarde van den geest. Maar is deze eenmaal aanwezig, zoo treedt onmiddellijk het vraagstuk op den voorgrond, hoe dien geest de best mogelijke gelegenheid te verschaffen ter ontwikkeling; en daarna weer, hoe hem de grootste mogelijkheid te openen, zijn zegenrijke werkzaamheid te ontplooien. Beide doeleinden kunnen door doelmatige organisatie slechts bevorderd worden. Goed georganiseerd onderwijs, het verzekeren van gunstige voorwaarden voor het stoffelijk bestaan, verdeeling van den arbeid, waardoor voor elke begaafdheid het meeste passende arbeidsveld gewonnen wordt, zijn de noodzakelijke grondslagen, waarop elk talent moet kunnen steunen, wil het zoo krachtig mogelijk zijn vleugels uitslaan. Samenvattend kunnen wij derhalve zeggen : Organisatie is in elke gemeenschap onontbeerlijk en ook metterdaad voorhanden. Elke reeds aanwezige organisatie voert steeds weer tot het inzicht dat, opdat zij zoo vruchtdragend mogelijk zij, nieuwe velden voor hare werkzaamheid in beslag dienen genomen. Hoe höoger de graad van ontwikkeling der individuen, elk op zich zelf en tezamen genomen is, des te ingrijpender en omvattender zal de taak der organisatie zijn. In dezen zin is dan ook de mate van voorhanden organisatie als graadmeter voor de ontwikkeling eener samenleving te beschouwen. (Wordt vervolgd). M. DE TOEKOMST Daily News over de grieven der Ieren HO^EERMALEN is in dit weekblad het hemel- É(3M \JW\ tergende onrecht ter sprake gekomen, dat a a n e r s c n e v m /?• 9w/ I °lk door Engeland sedert rHvoM cJrA eeuwen is aangedaan. Aanhalingen uit Iersche bron, niet zelden hier afgedrukt, konden wellicht bij sommigen den indruk wekken, dat het door ons gegeven beeld wel wat al te somber was gekleurd. Thans heeft Gardiner, de hoofdredakteur van Daily News, zich tot tolk van de grieven der Ieren gemaakt, door in zijn kolommen een denkbeeldigen Ier, sprekend tot het Engelsche volk, in te voeren. Wij ontleenen aan dit artikel het volgende: 750 jaar lang heeft Uw hand als een doodende wintervorst bp mijn land gelegen. De geschiedenis van Engeland's optreden in Ierland is een geschiedenis van tirannie zonder weerga in de annalen van Europa. Wij .waren een kunstzinnige, industrieele en beschaafde natie, toen gij nog niets meer dan een groep van roofzuchtige stammen waart. Onze producten waren in geheel Europa bekend, onze missionarissen brachten het Evangelie naar uw stranden. Gij zijt onder uw Plantagenet Hendrik in ons land gekomen eri daarmee nam de tragedie een aanvang. Gij hebt onze nationale gebruiken en onze taal uitgeroeid, onze vrijheid met voeten getreden, ons overweldigd en sindsdien steeds als onderworpen natie behandeld. Gij hebt ons niet geregeerd, want, zooals Burke zegt, een natie wordt niet geregeerd die voortdurend moet worden veroverd en wij moesten voortdurend worden veroverd, daar gij weigerdet ons met onze toestemming te regeeren. Gij gaaft ons parlementen zonder macht en hief ze weer zónder reden op. Gij hebt onze bloeiende industrie vernietigd, teneinde concurrentie met uw fabrikanten onmogelijk te maken, en gij bracht armoede in onze steden. Gij hebt ons te vuur en te zwaard vernietigd en ons alle laagheden van uw vervolging aangedaan. Gij vestigde kolonies van vreemdelingen als bevoorrechte klasse in ons midden. Gij steldet hun den sleutel van het kasteel te Dublin in handen en maaktet van onzen godsdienst een beletsel om het burgerrecht te verkrijgen. Wij werden door U aan de gezvapende politie ondergeschikt gemaakt, die onze meesteres en niet onze dienares was. Gij zond soldaten om ons van onzen ^hof te verjagen en verstrooidet de bloem onzer natie over de aarde. Doch een ontvolkt land is het resultaat uwer heerschap-bij. Een eeuw geleden telde ons volk bijna zeven millioen zielen, thans slechts vier millioen, terwijl uw bevolking zich in dien tijd verviervoudigde. En toen wij na een wettigen strijd gedurende generaties op het punt stonden zelfbestuur te krijgen spande uw heerschende klasse samen met het bevoorrechte Ulster, en organiseerde met de hulp van Duitsche kanonnen een gewapenden opstand (bedoeld is het oproer van Juli 1914) teneinde ons ten val te brengen. De leider van dien opstand (Carson) loopt thans uw kabinetten in en uit, doch degenen, die dwaas genoeg waren om in Ierland's naam zijn voorbeeld te volgen, werden als verraders gefusilleerd en opgeknoopt. Thans hebt gij den dienstplicht wettelijk ingevoerd, terwijl gij ons de vrijheid onthoudt, doch wij willen van een dienstplicht, die ons van buiten is opgelegd, niets weten. Als gij voor de vrijheid 495
Page 1 and 2: Onder leiding van: Prof. Dr. J. G.
Page 3 and 4: I DE TOEKOMST / Holland op z'n smal
Page 5 and 6: DE TOEKOMST Als de vos de passie pr
Page 7: In de wandelgangen van de Kamer DE
Page 11 and 12: DE TOEKOMST hare vrienden gevolgd.
Page 13 and 14: DE TOEKOMST de Engelsche verklaring
Page 15 and 16: DE TOEKOMST het neutrale Zweden, ja
Page 17 and 18: DE TOEKOMST invoer van fondsen te w
Page 19 and 20: Statenbond-Idéalen DE TOEKOMST ING
Page 21 and 22: O! die dempkratie! De politieke hoo

Gebrekkige educatie

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?