OUDERE WERKNEMERS Een overzicht van maatregelen om ...

Ouderen en Arbeid, 2001). Het kan zijn dat dit te maken had met de generatie ‘oudere’
medewerkers in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw die deel uitmaakten van de
zogenoemde ‘Vooroorlogse Generatie’ (geboren tussen 1910 en 1930) en de ‘Stille Generatie’
(geboren tussen 1930 en 1940). Mensen uit deze generaties hadden immers een zwaar leven
gehad met het meemaken van een oorlog en met het zware werk dat de opbouw van
Nederland na de 2 de wereldoorlog met zich mee had gebracht. Men vond dat deze ouderen
hun rust wel verdiend hadden. De huidige generatie 50-plussers, de na-oorlogse
‘babyboomgeneratie’ heeft andere kenmerken. In hoofdstuk 2 worden de verschillen nader
toegelicht.
In 1993 kwam de arbeidsparticipatie van ouderen in Nederland op een dieptepunt. In
dat jaar werkte slechts een op de vier 55-plussers. Ook in internationaal opzicht viel de
situatie in Nederland op. Volgens de ‘OECD Employment Outlook’ had Nederland, op Italië
na, in dat jaar de laagste participatiegraad van mannen van 55 jaar en ouder (Theeuwes & Zijl,
2001) Sindsdien is het geleidelijk aan steeds minder aantrekkelijk geworden vervroegd uit te
treden en vertoont de arbeidsparticipatie weer een stijgende lijn, alhoewel deze nog steeds niet
terug is op het niveau van begin jaren 70 (SCP, 2001).
De ontwikkelingen in de arbeidsdeelname van mannen en vrouwen zijn de afgelopen
decennia verschillend geweest. Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau (2001) ligt de
arbeidsdeelname van mannen tussen 50 en 54 jaar inmiddels weer op het niveau van begin
jaren 70, maar die van 55 jaar en ouder, ondanks een geleidelijke stijging, nog ver onder dat
niveau. De arbeidsdeelname van vrouwen tussen 50 en 60 jaar is de afgelopen decennia
gestaag toegenomen. Momenteel werken er bijvoorbeeld twee tot drie maal zoveel vrouwen
tussen de 50 en 55 jaar dan in het begin van de jaren 70, maar van de vrouwen boven de 60
werkt nog altijd een kleiner percentage dan begin jaren 70 het geval was. Zwiggelaar (2001)
geeft hiervoor als verklaring dat ontwikkelingen in de jaren 70 en 80 alleen gevolgen hebben
gehad voor de afname van participatie van oudere mannelijke werknemers. De participatie
van vrouwen is echter altijd relatief laag geweest en vertoont nu een geleidelijke stijging.
In de jaren 90 werden maatregelen genomen om vervroegd uittreden minder aantrekkelijk te
maken. Zo verdwenen VUT-regelingen en in 1994 de Ouderenrichtijn (Zwiggelaar, 2001).
Hiermee komen we op de huidige situatie die in de volgende paragraaf wordt toegelicht.
11