Migratie en vestiging in Nederland - deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

INLEIDING
Migratiegeschiedenis
Migratie vormt een belangrijke, structurele factor in de geschiedenis. De geschiedenis
van migratie beslaat dan ook een breed terrein van onderzoek. Menselijke geografische
mobiliteit betreft een verschijnsel van alle tijden, dat zich bovendien overal heeft
voorgedaan. Altijd vond migratie plaats onder specifieke omstandigheden, waarbij
uiteenlopende redenen groepen en individuen konden aanzetten tot het veranderen van
de woonplaats. Niet alleen de levens van de migranten zèlf werden door de migratie
beïnvloed. Vele anderen waren er direct of indirect bij betrokken.
De reikwijdte van het onderzoeksterrein wordt nog vergroot door de veelzijdigheid
van het verschijnsel. Zelf één aspect van de geschiedenis, kent het demografische
verschijnsel migratie op zijn beurt vele aspecten. De manieren waarop het onderwerp
zich laat analyseren, zijn overeenkomstig divers. Binnen het historische migratieonderzoek
wordt zowel de economische, sociale, politieke, als de culturele invalshoek
gehanteerd. En juist ook de integrale benadering is voor het migratie-onderzoek heel
bruikbaar.
Het zou verkeerd zijn uit bovenstaande de conclusie te trekken dat onderzoek naar
migratie een onbegonnen werk is, waaraan een verstandig mens zich maar beter niet
waagt. Niet alleen is het belang van migratie voor de geschiedenis daarvoor veel te
groot. Ook kan men zich troosten met de gedachte dat hij/zij zeker niet de eerste is die
zich in het betreffende onderzoeksveld waagt. Heeft het aan belangstelling nooit geheel
ontbroken, de afgelopen tien jaren hebben onder invloed van actuele kwesties zelfs een
ware hausse gekend in historische publikaties over migratie.
Er kan inmiddels worden voortgebouwd op een geruststellend rijk aanbod van studies.
De historiografie is hiervan het levende bewijs. _ Toch stemt de huidige stand van
onderzoek niet tot opperste tevredenheid. Hoe iÎlformatief de bestaande publikaties ook
zijn, bepaalde onderwerpen zijn nog steeds niet uitputtend behandeld, terwijl andere
zelfs helemaal verstoken zijn gebleven van aandacht. Veel relevante onderzoeksvragen
zijn nog niet aan het verleden gesteld. Tegelijkertijd raakt de geschiedschrijving meer en
meer in het stadium waarin het trekken van meer algemene conclusies over migratie
steeds beter mogelijk wordt.
Historiserende wetenschappers zien zich voor een uitdagende taak geplaatst. Een
compleet onderzoeksveld ligt voor de geïnteresseerde open. Bij het bepalen van het
onderwerp, de vraagstelling(en) en methode van onderzoek, doet de onderzoeker er
uiteraard goed aan zich grondig te oriënteren in het vakgebied. Het is onze hoop dat
deze gids hierbij goede diensten kan verlenen.
7