Nr 1 - mei/juni 2010 - Confederatie Bouw

degré, ne statue soit sur la demande de mesures provisoires, soit sur la
demande de suspension.
La conclusion du marché peut avoir lieu au terme du délai précité
lorsqu’aucune demande de suspension n’est introduite dans ce délai.
L’interdiction de procéder à la conclusion du marché bénéficie au seul auteur
d’une demande de suspension introduite dans le délai.
A cette fin, l’auteur de cette demande est invité à avertir l’autorité adjudicatrice
dans ce délai, de préférence par télécopieur ou courrier électronique ou tout
autre moyen électronique, de l’introduction d’une telle demande.
Des procéDures De recours
Le candidat ou soumissionnaire évincé a la possibilité d’introduire plusieurs
procédures de recours contre la décision par laquelle il n’a pas été
sélectionné, ou déclaré irrégulière, ou simplement n’a pas été choisi en tant
que soumissionnaire le plus bas (ou le plus avantageux). Cette procédure
peut être une action en suspension ou annulation de la décision, ou une
action en dommages et intérêts.
L’action en suspension doit être introduite très rapidement, et en tout cas
avant que le marché soit conclu avec un concurrent. En effet, une fois conclu,
le marché ne peut être suspendu ou déclaré dépourvu d’effets par l’instance
de recours pour violation du droit communautaire en matière de marchés
publics, de la loi ou de ses arrêtés d’exécution (art. 65/30, al. 3).
Une innovation importante est cependant que - pour les marchés européens
et pour les marches « belges » qui atteignent le seuil de 2.422.500 € - la
suspension de l’exécution de la décision d’attribution par l’instance de
recours entraîne de plein droit la suspension de l’exécution du marché
éventuellement conclu en violation du délai d’attente.
L’autorité adjudicatrice informe l’adjudicataire sans délai de cette suspension
et lui ordonne, selon le cas, de ne pas commencer ou d’arrêter l’exécution
du marché.
Lorsqu’après la suspension de plein droit de l’exécution du marché, aucune
demande d’annulation de la décision d’attribution ou de déclaration
d’absence d’effets du marché n’est introduite dans les délais prévus, la
suspension de l’exécution de la décision d’attribution et du marché sont
levées de plein droit (art. 65/13).
Le soumissionnaire évincé peut bien sur, toujours introduire une demande en
dommages et intérêts devant le tribunal civile.
DéclArAtion D’ABsence D’effets
Une autre nouveauté est – également pour les marchés européens et pour
les marches « belges » qui atteignent le seuil de 2.422.500 € - que le
tribunal (pas le Conseil d’Etat) peut déclarer sans effets le marché, lorsque
l’autorité adjudicatrice a conclu un marché sans une publicité européenne
préalable, alors que cela est pourtant exigé par le droit communautaire en
matière de marchés publics, par la loi ou ses arrêtés d’exécution ou lorsque
l’autorité adjudicatrice a conclu le marché sans respecter le délai d’attente,
ou sans attendre que l’instance de recours, le cas échéant de premier degré,
statue, soit sur la demande de suspension, soit sur la demande de mesures
provisoires.
Ceci suppose que cette violation a privé un soumissionnaire de la possibilité
d’engager ou de mener à son terme le recours en suspension et est
accompagnée d’une violation du droit communautaire en matière de
marchés publics, de la loi ou de ses arrêtés d’exécution et si cette dernière
violation a compromis les chances d’un soumissionnaire d’obtenir le marché
(art. 65/17).
Lorsqu’elle déclare un marché dépourvu d’effets, l’instance de recours
prononce l’annulation rétroactive de toutes les obligations contractuelles ou
la limitation de la portée de l’annulation aux obligations qui doivent encore
être exécutées.
Dans ce cas, l’instance de recours prononce également une pénalité financière
visée au détriment de l’autorité adjudicataire (65/19).
Les nouvelles dispositions s’appliquent sur les marchés, publiés à partir du
25 février 2010.
aanbestedende overheid vrijwillig een wachttermijn opnemen in het
bestek (art. 65/30, tweede lid). Voor opdrachten die de Europese drempel
van 4.845.000 € (excl. BTW) bereiken of overschrijden, geldt uiteraard de
wachttermijn, hetgeen voordien reeds het geval was.
De sluiting van de opdracht die volgt op de gunningsbeslissing, mag in geen
geval plaatsvinden vóór het verstrijken van een termijn van vijftien dagen die
ingaat de dag nadat de gemotiveerde beslissing aan de betrokken kandidaten
en inschrijvers is verzonden. Indien deze verzendingen niet tegelijk gebeuren,
gaat de termijn voor de betrokken kandidaat of de betrokken inschrijver in
de dag na de laatste verzendingsdatum (art. 65/11, eerste lid).
Wanneer een van de inschrijvers beslist om een vordering tot schorsing van de
gunningsbeslissing in te dienen binnen deze termijn, mag de aanbestedende
instantie de opdracht niet sluiten voordat de verhaalinstantie (Raad van
State of rechtbank), in voorkomend geval in eerste aanleg, uitspraak heeft
gedaan, hetzij over de vordering tot voorlopige maatregelen, hetzij over
de vordering tot schorsing van de gunningsbeslissing (art. 65/11, tweede
lid). De indiener van de vordering wordt uitgenodigd de aanbestedende
instantie binnen die termijn bij voorkeur per telefax of e-mail of een ander
elektronisch middel over de indiening van die vordering te verwittigen (art.
65/11, derde lid).
Het in acht nemen van een wachttermijn door de aanbestedende instantie
laat aan de teleurgestelde inschrijver toe een vordering tot schorsing van
de gunningsbeslissing in te leiden vooraleer de opdracht definitief wordt
gegund aan een concurrent. Op die wijze kan hij voorkomen dat de
opdracht wordt gesloten en kan hij desgevallend nog zelf met de opdracht
worden gelast.
verHaalproCedures
Een teleurgestelde kandidaat of inschrijver heeft de mogelijkheid om
verschillende verhaalprocedures in te stellen tegen de beslissing waarbij hij
niet werd geselecteerd, of waarbij zijn offerte onregelmatig werd verklaard
of niet werd gekozen. Dit kan een vordering zijn hetzij tot schorsing of
vernietiging van de beslissing, hetzij een eis tot schadevergoeding.
De vordering tot schorsing van de gunningsbeslissing moet vrij snel
worden ingeleid, en in principe vooraleer de opdracht werd gegund aan
een concurrent. Immers, zodra de (binnenlandse) opdracht is gesloten,
kan deze niet meer geschorst of onverbindend worden verklaard door de
verhaalinstantie wegens schending van het Gemeenschapsrecht inzake
overheidsopdrachten, de wet of haar uitvoeringsbesluiten (art. 65/30,
derde lid).
Een belangrijke innovatie is evenwel dat - voor de binnenlandse opdrachten,
die het bedrag van 2.422.500 € overschrijden, en voor de Europese
opdrachten - de schorsing van de uitvoering van de gunningsbeslissing
door de Raad van State (of de rechter) van rechtswege leidt tot de schorsing
van de uitvoering van de opdracht die de verplichte wachttermijn niet heeft
geëerbiedigd (art. 65/13, eerste lid).
Een teleurgestelde inschrijver kan zoals vroeger nog steeds een vordering
tot schadevergoeding inleiden voor de gewone rechtbanken.
onverbindendverklarinG
Een andere nieuwigheid is dat voor de Europese opdrachten en in principe
ook voor de binnenlandse opdrachten, die het bedrag van 2.422.500 €
overschrijden - de burgerlijke rechter (niet de Raad van State) de opdracht
kan onverbindend verklaren, wanneer de aanbestedende instantie een
opdracht heeft gesloten zonder voorafgaande verplichte Europese of
Belgische bekendmaking, of wanneer de aanbestedende instantie de
opdracht heeft gesloten zonder inachtneming van de wachttermijn, of
zonder te wachten tot de verhaalinstantie, in voorkomend geval van eerste
aanleg, uitspraak heeft gedaan.
Dit veronderstelt wel dat een inschrijver door deze schending geen verhaal
tot schorsing heeft kunnen instellen, en deze schending gepaard gaat met
een schending van het Gemeenschapsrecht inzake overheidsopdrachten,
de wet of haar uitvoeringsbesluiten die de kansen van een inschrijver om de
opdracht te bekomen nadelig heeft beïnvloed (art. 65/17).
Een onverbindendverklaring van de gesloten overeenkomst houdt in dat
de rechter alle contractuele verbintenissen met terugwerkende kracht kan
vernietigen, maar hij kan ook de werking van de vernietiging beperken tot
de nog uit te voeren verbintenissen. In het laatste geval, legt de rechter de
aanbestedende instantie tevens een boete op.
De nieuwe bepalingen zijn van toepassing op de opdrachten, aangekondigd
vanaf 25 februari 2010.
2010-1/4 - pierre & marbre - steen & marmer 19