Nr 1 - mei/juni 2010 - Confederatie Bouw

2. AXe cinérAire
L’axe cinéraire est, entend-on, l’avenir du métier. Il est vrai que le décret,
rappelant (article L 12321-7) l’obligation de disposer des trois structures
cinéraires dans chaque site – une aire de dispersion, un columbarium et
une zone d’inhumation des urnes –, signale un réel créneau professionnel
à développer. Que ce soit en termes de production en matériaux
indigènes, de qualité et d’intégration des structures ou de réflexion sur des
monuments particuliers, il semble impératif que les milieux professionnels
se démarquent de l’offre standardisée actuelle. Quatre raisons à cette
remarque :
1. Si les zones d’inhumation des urnes sont encore rares en Wallonie,
l’obligation rappelée par le décret va entraîner leur augmentation.
En d’autres mots, l’offre standardisée n’a pas encore eu le temps
de s’enraciner dans les cimetières wallons, ce qui signifie que l’offre
spécifique n’est pas encore étouffée.
2. D’autre part, anticipant le mouvement et désireuses d’éviter la
minéralisation des zones sépulcrales comme c’est le cas dans de
nombreux sites d’inhumation, beaucoup de communes réfléchissent à
mieux réglementer ces zones cinéraires. Cela supposera, d’ores et déjà,
des réglementations monumentales strictes concernant les gabarits,
les coloris, les élévations, etc.
3. Alors qu’on observe leur arrivée dans les catalogues de certaines
firmes, les columbariums privés aérien (hors-sol) (L 1232-2, §3) sont
interdits par le décret, cela suppose immanquablement une adaptation
de l’offre professionnelle en Wallonie.
4. Enfin l’article 13 de l’Arrêté du Gouvernement wallon implique la
sacralisation et la donnée qualitative des structures cinéraires collectives
(aires de dispersion et columbariums), ne fût-ce que par l’obligation de
disposer une stèle mémorielle sur les aires de dispersion. Il apparaît
évident que les professionnels de la pierre jouent à nouveau leur rôle
de conseilleurs avisés, tant pour la préservation de leur cadre de travail
que pour l’élaboration de structures adaptées aux besoins qualitatifs et
urbanistiques des communes.
Et preuve qu’une réflexion doit être posée dès à présent, conscient
de la tendance globale de la population pour l’incinération, le décret
inscrit la possibilité de créer des cimetières strictement cinéraires, mais
aussi de les inscrire dans d’anciens sites abandonnés (L 1232-2). Dans
ce cas également, les métiers de la pierre semblent aussi bienvenus
qu’incontournables pour proposer un patrimoine contemporain adapté
au souci de préservation de la spécificité de ces lieux.
3. AXe iDentitAire
De nouvelles formes de deuil sont apparues dans nos sociétés, il fallait
en tenir compte. Si les obligations mémorielles – stèles pour les aires de
dispersion et les ossuaires (agw, art.13) – résoudront les demandes les plus
communes, d’autres, plus spécifiques, ont été très précisément analysées.
Par exemple, le rappel du statut des cimetières, espaces communaux
neutres (L 1232-2), implique une obligation de réponse aux demandes
de communautés particulières, tout en refusant un compartimentage
strict des sites.
6 pierre & marbre - steen & marmer - 2010-1/4
2. Crematie
Het ziet er naar uit dat hier de toekomst van het beroep ligt. Het decreet
herhaalt (artikel L 12321-7) de verplichting om op elke begraafplaats drie
crematiestructuren te voorzien – een verstrooiingsweide – een columbarium
en een zone voor de begraving van urnen – en het schept duidelijk
professionele afzetmogelijkheden die kunnen ontwikkeld worden. Of het
nu gaat over de productie van inlandse materialen, kwaliteit en integratie
van structuren of reflectie over speciale monumenten, het is duidelijk dat
beroepsmensen afstand moeten doen van het huidige gestandaardiseerde
aanbod. Hier zijn vier redenen voor:
1. De zones voor het begraven van urnen waren tot hiertoe eerder
zeldzaam, maar door het feit dat de verplichte voorziening wordt
herhaald in het decreet, zal hun aantal toenemen. Met andere
woorden, het gestandaardiseerd aanbod zit er nog niet ingebakken
door de tijd en het specifiek aanbod is dus nog niet onderdrukt.
2. Vooruitlopend op deze ontwikkeling en om de mineralisatie van de
begraafzones te vermijden, denken vele gemeenten er anderzijds
over na om deze crematiezones beter te reglementeren, zoals strikte
regelgeving rond modellen, kleuren, hoogten enz…
3. Hoewel sommige firma’s ze almaar meer opnemen in hun catalogi,
worden private columbaria in open lucht (bovengronds) (L 1232-2, §3)
verboden door het decreet, vandaar dat het professionele aanbod in
Wallonië dient aangepast.
4. Tot slot impliceert artikel 13 van het Besluit van de Waalse regering
het sacrale en kwalitatief gegeven van collectieve crematiestructuren
(verstrooiingsweiden en columbaria) al was het maar door de
aanwezigheid van een gedenkeniszuil op de verstrooiingsweiden.
Vanzelfsprekend wordt er van de professionelen uit de natuursteensector
verwacht dat zij hun taak van ervaren raadgever opnemen, zowel voor
het behoud van hun werkkader als voor de ontwikkeling van structuren
aangepast aan de kwalitatieve en stedenbouwkundige behoeften van
de gemeenten.
Dat het tijd is om ernstig na te denken blijkt uit het inspelen van het
decreet op de algemene tendens binnen de bevolking om te kiezen voor
lijkverbranding, door het mogelijk te maken louter cineraire kerkhoven te
creëren, maar ook om ze te voorzien op oude verlaten plaatsen (L 1232-2).
Hier komt de hulp van natuursteenberoepen te pas om een hedendaags
patrimonium voor te stellen met de nodige aandacht voor het behoud
van de specificiteit van deze plaatsen.
3. GelijkstellinG
In onze maatschappij zijn er nieuwe vormen van rouw ingetreden waar
men rekening dient mee te houden. Als de verplichtingen rond de
herdenking – zuilen voor verstrooiingsweiden en knekelhuizen (agw,
art.13) – een oplossing kunnen bieden voor de meest gemeenschappelijke
vragen, zijn er meer specifieke vragen die duidelijk werden geanalyseerd.
Bij voorbeeld, de herinnering aan het statuut van begraafplaatsen,
gemeentelijke neutrale ruimten (L 1232-2), houdt de verplichting
in het verzoek van speciale gemeenschappen in te willigen, maar een
gescheiden opstelling van de sites is uitgesloten.
5