Untitled - Holland Historisch Tijdschrift

Jonkvrouw Sophie van der Goude, haar familie en haar stad
de twee een memorie heeft gesticht voor zichzelf en zijn broer. In ieder geval wordt van Dirk
na 1260 en van Wouter Gerard na 1262 niets meer vernomen, en als Sophie in 1279(?)-1282
in de bronnen opduikt is er blijkbaar geen wettelijke mannelijke vertegenwoordiger van het
geslacht.
Gerrit Wouter Spierinck
Ingewikkeld is de stand van zaken met betrekking tot Gerrit Wouter genaamd Spierinck, die
ons bekend is als een eerdere bezitter van het erfpachtgoed van het kapittel van Oudmun­
ster. Beelaerts van Blokland en recent Hoek houden hèm voor de vader van Sophie van der
Goude." 0
Daarentegen heeft Geselschap een dergelijke nauwe verwantschap tussen Gerrit
Wouter Spierinck en Sophie van der Goude nadrukkelijk bestreden, al sluit hij een zekere re­
latie tussen de Spierincks en de Van der Goudes niet uit. 116
Om tussen deze beide uitersten te
kunnen kiezen, besteden we achtereenvolgens aandacht aan de overlevering aangaande Ger­
rit Wouter Spierinck, aan de identiteit van het aan hem in 1264 verleende erfpachtgoed, en
aan de overige 'Spierinck' genoemde personen die met de Van der Goudes in samenhang
kunnen worden gebracht.
Allereerst is het van belang onderscheid te maken tussen 'Geryt Wouter genoemt Spierin­
ck',"' die het erfpachtgoed in 1264 ontving, en de Gerrit Wouter (zonder 'Spierinck') die
ditzelfde deed in 1220. De oorkonden waarbij deze uitgiften werden geregeld zijn niet be­
waard, maar er bestaan wel inhoudsopgaven, in beide gevallen in vijfvoud." 8
Verwarring ont­
staat doordat één van de vijf inhoudsopgaven van de oorkonde van 1220 spreekt van 'Gerrit
Wouter genoempt Spierink', een versie die ook in de secundaire literatuur is doorgedron­
gen." 9
Tegenover de overige vier inhoudsopgaven van deze oorkonde legt de ene afwijkende
tekst, UB Utrecht ms. 1176, geen gewicht in de schaal, temeer omdat deze tekst, zoals we nog
zullen zien, méér corrupties bevat. 1
' 20
De vijf inhoudsopgaven van de oorkonde van 1264 le­
zen unaniem 'Gerrit Wouter genaamd Spierinck'. Er zijn dus twee Gerrit Wouters geweest,
van wie de oudste niet, de jongste wel de toenaam Spierinck droeg. Ongetwijfeld zijn ze ver­
want geweest: men kan denken aan vader en zoon, of eerder nog, gezien de tijdsafstand van
44 jaar en het gebruikelijke vernoemingspatroon, aan grootvader en kleinzoon. Van elders
zijn de beide Gerrit Wouters niet bekend, tenzij de tweede identiek is aan de Gerardus Spie­
ring die in 1257 als coadiulor van Floris de Voogd betrokken is bij een scheidsrechterlijke uit­
spraak tussen Floris en zijn man Gijsbrecht van Amstel enerzijds, bisschop Hendrik van Vian-
den en de stad Utrecht anderzijds. 121
115 Beelaerts van Blokland, 'Opmerkingen aangaande van de Poll', 255; Hoek, 'Het land langs de benedenloop', 150.
116 Geselschap, 'Zwaansdreeht', 9-10.
117 Zo gespeld ARA, GvH 2120 f. 58v n. 549.
118 Zie bijlage, nrs. 4 en 5,
119 O.a. Geselschap, 'Zwaansdreeht', 9. De 'verkeerde' versie is ook afgedrukt OSUV, 3051, hetgeen de verwarring in
de hand /al hebben gewerkt.
120 Dat de versie ARA, GvH 2117 f. 5 'Geraerd Wouterssoen ridder' leest (en f. 4v op 1264 'Gherairt Wouters ghenaempt
Spierinc') is een begrijpelijke verschrijving bij de dubbele voornaam en doet hier niet terzake.
121 ÓSUm, 1413 (12juni 1257).
78