granida - Dani Cuypers

geschenk hebben beschouwd, ook de achterliggende gedachte van Daifilo’s veredeling
van eenvoudig herder tot heerser over Perzië zal de rijke stadse bourgeoisie hebben
aangesproken. De koopmanselite had niet voor niets de rol van de adel overgenomen en
velen hadden langs Vecht en Amstel een fraai buiten laten bouwen. De rol van Daifilo was
hen dus op het lijf geschreven! Jacob Backer, een doopsgezind schilder uit Harlingen, was
degene die het thema in Amsterdam voor het eerst op het doek zette.
Van hem zijn drie verschillende composities bekend. Eén daarvan (afb. 4) is in het bezit
van de Hermitage in Sint Petersburg. De monumentale compositie, het schitterende roodoranje
van Granida’s jachtkostuum in combinatie met het avond- of ochtendrood, maakt
dit werk tot een lust voor het oog. De nadruk ligt heel sterk op de geste van de gedienstige
Daifilo, in wiens ogen zijn diepe liefde voor de prinses valt te lezen.
In het voetspoor van Jacob Backer nam ook diens leerling Jan van Noordt het thema meerdere
keren ter hand. Bij hem wordt het standsverschil tussen de prinses en het herdersvolk
nog sterker benadrukt dan bij Backers latere schilderijen, met name in de versie uit 1663
(afb. 5). De ravissant geklede Granida heeft weinig meer weg van de boerin op het
afb.4: Jacob Adriaensz Backer – Granida en Daifilo. Hermitage, Sint Petersburg
17