Movir Veerkracht Voorjaar 2013

nummer 3 / voorjaar 2013
ervaringen
van een
arbeidsdeskundige
Werkplezier en
Werkdruk:
hoe houd je ze
in balans?
elesTia: een coach
op úw niveau

ca
case
di
dichTbij
on
onderzoek
ni
nieuws
pr
prevenTie
/ 03 ColuMn / 04 Case: de erVaringen Van een
arbeidsdeskundige / 06 diChTbij: sTress bij kinderen
/ 08 onderzoek: Werkplezier en Werkdruk: hoe houd je
ze in balans? / 12 nieuWs: onderzoek arbeidsTeVredenheid
bij jonge adVoCaTen / 14 preVenTie: elesTia diensTVerlening
veerkrachT is een uiTgave van arbeidsongeschikTheidsverzekeraar movir voor haar verzekerden.
in veerkrachT sTaaT de diensTverlening rondom onze prevenTie en re-inTegraTie cenTraal.
© CopyrIgHt 2013. AllE rECHtEN VoorBEHouDEN. NIEtS uIt DEZE uItgAVE MAg WorDEN VErVEEl VouDIgD, opgESlAgEN,
of opENBAAr gEMAAkt, IN ENIgE VorM of op ENIgE WIjZE, ZoNDEr VoorAfgAANDE SCHrIftElIjkE toEStEMMINg VAN DE uItgEVEr.
‘er is,
zoals we dat
noemen,
een grote
intrinsieke
motivatie en
een hoog
arbeidsethos.
als verzekeraar
kunnen we
u hierbij
ondersteunen.’
3 VeerkraChT column
WaaroM
preVenTie?
Movir is een verzekeringsmaatschappij. Wij verzekeren
mensen tegen de financiële risico’s bij
arbeidsongeschiktheid. Zij betalen premie en
worden ze arbeidsongeschikt, dan keren wij geld
uit. Simpel, zou je zeggen. Waarom investeert
Movir dan zoveel in preventie en re-integratie en
reserveert ze niet uitsluitend voor uitkeringen?
Daar wil ik graag iets over zeggen.
Wij verzekeren hbo’ers en academici. Mensen die
jarenlang hebben gestudeerd om hun vak uit te
kunnen oefenen. Mensen zoals u. En na jaren studie
wilt u er graag alles aan doen om uw professie
gezond uit te oefenen. Er is, zoals we dat noemen,
een grote intrinsieke motivatie en een hoog
arbeidsethos. Als verzekeraar kunnen we u hierbij
ondersteunen. Door preventie te ontwikkelen die
de kans op arbeidsongeschiktheid meetbaar
kleiner maakt. En juist omdat die kans méétbaar
kleiner wordt, zijn de investeringen op dit gebied
effectief. Bijkomend voordeel is het gezamenlijk
optrekken met beroepsgroepen. Hierdoor krijgen
we nóg meer inzicht in de factoren die uw functioneren
negatief kunnen beïnvloeden. En dat helpt
ons weer om onze preventie nóg beter af te
stemmen op onze verzekerden.
Een bijzondere vorm van preventie is Elestia.
Het onafhankelijke coaching & counseling bureau
dat eind 2011 door Movir is geïntroduceerd.
Zij werken volkomen vertrouwelijk en bieden u
koste loos coaching op ieder gewenst moment.
En na ruim een jaar zien we dat Elestia in een
behoefte voorziet. De dienstverlening van Elestia
wordt beoordeeld met een cijfer 8,3. Bovendien
geeft 57% van de verzekerden aan dat het traject
heeft geholpen een arbeidsongeschiktheidsmelding
te voorkomen. Dat is een investering
waard! Meer over Elestia en andere preventieactiviteiten
leest u in deze Veerkracht. Net als de
ervaringen van een van onze arbeids des kundigen.
Want over re-integratie heb ik het nog niet eens
gehad… Hierover meer in de volgende Veerkracht.
Ik wens u veel leesplezier en inspiratie toe!
louis van drunen / directeur
Co
column

VeerkraChT case 4
5
VeerkraChT case
‘ duidelijkheid bieden
in een onzekere fase’
een dag uiT heT leVen Van een arbeidsdeskundige
Elbert van Rookhuijzen, 53 jaar,
is arbeids deskundige bij CED
Mens. Al 12,5 jaar begeleidt
hij verzekerden van Movir
en kent daardoor goed de
achtergronden van de beroepsgroepen
die Movir verzekert.
elbert van rookhuijzen,
arbeidsdeskundige ced mens
Ca
case
‘Elke dinsdag is er multidisciplinair overleg bij Movir over de
verzekerden die inmiddels twee maanden of langer uit het
arbeidsproces zijn. Eens per drie weken neem ik deel aan
dit overleg. Vanochtend bezoek ik eerst nog twee arbeidsongeschikte
verzekerden.
Mijn eerste afspraak is met een 54­jarige adviseur die zich
bij Movir gemeld heeft met overspannenheid. Ik bezoek
hem thuis, buiten zijn werkomgeving. De gespannenheid is
direct merkbaar en samen bespreken wij welke oor zaken
hebben bijgedragen aan zijn uitval.
uit dit gesprek blijkt dat een combinatie van privé- en werkgerelateerde
factoren zijn overspannenheid veroorzaakt.
onlangs is zijn dochter geconfronteerd met een onzekere
diagnose. Het grijpt hem logischerwijs aan, ook
tijdens het gesprek raakt hij een paar keer geëmotioneerd.
Doorvragend naar zijn praktijk, vertelt hij
altijd druk van klanten te ervaren. Zijn praktijk vergt
een bijna continue aanwezigheid en paraatheid.
De veeleisendheid van klanten en zijn servicegerichtheid
hebben hem in een spagaat gebracht.
Zijn houding is altijd doorgaan, niet zeuren en
doen wat de klant vraagt.
Het werk geeft voldoening, maar de laatste tijd
lijkt dit minder het geval. Wij bespreken naast
de feitelijke situatie en de problemen ook vooral
zijn doelstellingen en toekomst. De adviseur wil
graag zijn werk hervatten. Zijn behoefte om even
afstand te nemen combineer ik met mijn advies
voor psychologische ondersteuning en deze tijd
te gebruiken voor het krijgen van meer inzicht en
bewustwording over zijn uitval.
De collega’s hebben tijdelijke waarneming
gere geld, dat geeft rust. over 4 tot 6 weken kan
ver zekerde een eerste re­integratiestap maken.
tot die tijd zal ik Movir adviseren uit te gaan van
een volledige arbeidsongeschiktheid. Een vervolgbezoek
is aangekondigd, zo kan ik het verloop
goed volgen en de verzekerde beter ondersteunen.
onderweg naar de tweede afspraak bel ik tijdens
mijn autorit met de re-integratiebegeleider van
Movir die de arbeidsongeschiktheid van de net
bezochte adviseur behandelt. Ik vraag hem om
met spoed een afspraak te maken bij een van de
door Movir geselecteerde psychologen.
De tweede afspraak is met een 43-jarige medisch
specialist met aanhoudende polsklachten. Na een
korte kennismaking komen we ter zake. ik neem
met hem de afgelopen periode door en breng
zijn belemmeringen in kaart. ondanks intensieve
therapie houden de klachten aan en deze beperken
hem in het gebruik van zijn dominante hand.
tijdens het uitvoeren van specifieke onderzoeken
op de poli ervaart hij hinder en daardoor loopt de
wachttijd op. de zeurende pijn vergt energie en
zijn spankracht is verminderd. We spreken over de
uitoefening van zijn beroep en nemen zijn taken
binnen de afdeling en maatschap door.
recent zijn de kamers op de polikliniek opnieuw
ingedeeld waarbij onvoldoende rekening is gehouden
met de ergonomische opstelling. Ik adviseer
verzekerde hierover contact op te nemen met de
afdelingsmanager en geef enkele tips. Eventueel
‘ Tijdens
het gesprek
raakt hij
geëmotioneerd.’
arbeidsdeskundigen
zijn specialisten op het
gebied van mens, werk en
inkomen. zij brengen in
kaart in hoeverre arbeidsongeschikteprofessionals
hun beroep kunnen
uitoefenen. daarnaast
coachen zij bij het stellen
van reële doelen om terug
te keren naar hun beroep.
movir werkt samen met
gespecialiseerde arbeidsdeskundigen.
re-inTegraTie
mocht u arbeidsongeschikt
raken, dan wordt
u bij movir begeleid door
een multidisciplinair
re-integratieteam. de spil
van het team is de reintegratie
begeleider. hij
of zij is uw persoonlijke
aanspreekpunt en zorgt
voor coördinatie tussen
andere deskundigen die
movir inschakelt voor
uw herstel. dit kunnen
zijn een arbeidsdeskundige,
verzekerings- of
bedrijfsarts en andere
gespecialiseerde hulpverleners.
doel is altijd
een duurzame terugkeer
in het verzekerde beroep,
waarbij we uitgaan van de
mogelijkheden en wensen
van de verzekerde zelf.
kan in overleg met Movir een werkplekonderzoek
gepland worden. We nemen samen de re-integratiestappen
door en bespreken een redelijke koers.
De planning past bij de doelstelling van verzekerde
en binnen anderhalve maand verwacht hij weer
aan het werk te zijn. Zijn re-integratiebegeleider,
die hij al kent van telefonische contacten, zal dan
een eindevaluatie met hem houden.
Het is inmiddels tegen 13.00 uur. gelukkig kan ik
vanuit mijn rayon Midden-Nederland op dit tijdstip
snel in Nieuwegein zijn, waar het kantoor van Movir
is gehuisvest. om 13.30 uur rijd ik de parkeerplaats
op, precies op tijd voor mijn overleg met de
re-integratiebegeleider en de medisch adviseur.
Er staat een aantal dossiers op de agenda, waarover
afgestemd zal worden hoe de verdere behandeling
van de arbeidsongeschiktheid zal zijn en hoe we de
re-integratie op gang kunnen krijgen. We bespreken
onder andere hoe we een oudere huisarts kunnen
helpen die problemen heeft met de toenemende
eisen die de admini stratie aan hem stelt. Hij is te
lang bezig met de afhandeling van administratieve
activiteiten en loopt achterstanden op. Hij raakt er
onzeker door en we besluiten daarom om hem een
adviseur aan te bieden die hem op het gebied van
kantoor automatisering kan helpen efficiënter te werken.
Ik zal hem daar vanavond nog over berichten.
om 15.00 uur is mijn overleg afgelopen en ga ik
huiswaarts om de verslaglegging van mijn bezoeken
van vanochtend uit te werken.
Daarna bel ik een accountant die ik vorige week
heb bezocht en die een oogoperatie heeft ondergaan.
Ze vertelt dat het goed is verlopen en dat
ze na het herstel hiervan verwacht haar werk weer
helemaal te kunnen hervatten. ook bel ik nog een
interim­manager die na een periode van rugklachten
tevreden weer aan het werk is gegaan
en dit ook goed kan volhouden.
Terugkijkend is het een goede dag geweest.
Door voldoende tijd te nemen voor gesprekken
met verzekerden krijg ik een compleet beeld van
hun problematiek. In de voor hen onzekere fase
help je mensen enorm door duidelijkheid te geven.
Hierdoor weten zij wat de koers zal zijn voor de
komende periode. Zinvol was het overleg bij Movir
met de re-integratiebegeleider en de medisch adviseur;
het draagt wezenlijk bij aan een zorgvuldig
plan van aanpak voor de re-integratie. Waarmee
de verzekerde uiteindelijk weer geholpen kan worden
om terug te keren in zijn beroep!’

loes nijland,
directeur het studiekabinet
VeerkraChT dichTbij
6 7 VeerkraChT dichTbij
di
dichTbij
sTress bij uw kind
WaT zijn de oorzaken en hoe
kun je er Mee oMgaan?
Stress. Niet alleen volwassenen hebben er mee te maken, ook kinderen
en jongeren kunnen er last van hebben. Hiervoor zijn verschillende
oorzaken aan te wijzen. Een aantal van die oorzaken kun je als ouders/
verzorgers gelukkig positief beïnvloeden. Want minder stress bij
kinderen is voor het hele gezin prettiger en gezonder.
kinderstress wordt volgens Nijland vaak niet als zodanig
herkend. jonge kinderen benoemen het vaak als hoofdpijn,
buikpijn of andere lichamelijke klachten. Maar ook een slechte
eetlust en concentratieproblemen zijn mogelijke gevolgen van
stress. op oudere leeftijd kunnen kinderen het beter benoemen,
constateert Nijland: ‘tieners zeggen bijvoorbeeld: ‘Mijn hoofd
zit helemaal vol’.’ toch blijft stress bij tieners ook vaak onopgemerkt,
omdat zij vaak struisvogelpolitiek bedrijven: het vermijden
of ontkennen van stressvolle situaties.
loes Nijland adviseert ouders en verzorgers om bij stress eerst
in kaart te brengen welke stressverhogende activiteiten kinderen
allemaal hebben. Een druk weekschema met meerdere
sport- en clubactiviteiten lijkt heel leuk, maar elke dag ergens
anders heen moeten kan voor een kind heel stressvol zijn,
zeker als daarvoor gehaast moet worden of als het onzeker is
of papa of mama wel op tijd zal komen. tieners kunnen door
uitstelgedrag voortdurend in stressvolle huiswerk- en schoolsituaties
terechtkomen. In beide gevallen is het noodzakelijk om
het weekschema te ‘ontstressen’ door keuzes te maken die rust,
reinheid en regelmaat bevorderen.
presTaTiedruk
Van kinderen worden al op jonge leeftijd allerlei prestaties
verwacht. Scoren op het voetbalveld, het halen van een
zwemdiploma en het maken van Cito-toetsen. kinderen voelen
deze verwachtingen van ouders en dat kan stress opleveren.
Volgens Nijland is het belangrijk dat ouders de prestaties
van hun kind niet koppelen aan hun liefde voor
hun kind. ‘Ik adviseer in het geval van de Cito
bijvoorbeeld de feiten op te sommen: als je score
X haalt ga je naar de havo en als je score y haalt
naar het vwo, en of je nu score X of y haalt, beide
zijn goed.’ ouders hebben volgens Nijland nogal
eens de neiging de sociale druk die zij zelf ervaren
op hun kinderen over te brengen.
scheidingen
een sterk onderschatte oorzaak van stress is
het type scheiding dat ogenschijnlijk heel vlekkeloos
verloopt. ‘ouders gaan als vrienden
uit elkaar zonder ruziesfeer. Alles wordt netjes
geregeld, compleet met lijvige dag schema’s en
roosters. ouders denken dan dat het prima voor
elkaar is. Maar kinderen overzien die structuren
niet zoals volwassenen. Dat je de ene week op
woensdag bij papa bent en de andere week bij
mama kan al stress opleveren’, aldus Nijland.
‘ouders vragen mij om tips. Die heb ik wel:
neem beslissingen in het belang van je kind.
De invulling hiervan kan heel uiteenlopend
zijn. Ik heb wel eens gehoord dat ouders van
huis wisselen en hun kinderen in het oude huis
laten wonen. Niet te doen zul je zeggen, veel
te ingewikkeld voor ons als ouders. Maar dat
vraag je dan wel van je kinderen. Naast deze
rigoureuze keuzes kan het soms ook veel eenvoudiger.
overblijven op school kun je als ouder
misschien niet de beste keuze vinden, maar de
ene dag bij opa en oma, de volgende dag op
school en de derde bij een vriendje lunchen is
vaak nog veel stressvoller. Voor tieners kan het
aanschaffen van een extra schoolboekenpakket
of sportuitrusting veel rust opleveren.’
eindexamensTress
op Het Studiekabinet wordt huiswerkbegeleiding
gegeven, ook aan examenleerlingen.
‘ouders vragen mij wat zij juist in deze stressvolle
periode voor kun kinderen kunnen betekenen.
Ik geef dan de volgende tips: zorg voor
een structuur waarin je kind zich kan focussen
op de studie. Wilskracht is per dag maar in
beperkte mate voorradig en je kind heeft al zijn
wilskracht nodig om aan de studie te gaan.
Help je kind dus bij de rest: zorg actief dat het
op tijd opstaat, goed en op regelmatige tijden
eet, en breng daarnaast structuur aan in de
werktijd. Zorg dat het hele gezin op dezelfde
tijden aan het werk is en op dezelfde tijden vrije
tijd heeft, zodat je eindexamenkind niet voortdurend
in de verleiding wordt gebracht om met
leuke gezinsdingen mee te doen. las ook regelmatig
pauzes in en gebruik deze vooral om lekker
naar buiten te gaan; laat ze de frisse lucht inademen.
grote events zoals een familieweekend kun
je in de periode voor de examens beter vermijden,
net zoals grote verrassingen. ‘rust, reinheid,
regelmaat’. ouderwets en hartstikke actueel.’
eindexamenTips
1 Slapen. Een uur langer slapen is beter dan
een uur langer studeren. De extra kennis
die je opneemt weegt niet op tegen de
fouten die je maakt door minder slaap.
2 Stress gedogen. gestrest zijn mag,
is normaal, en betekent niet dat je het
examen niet haalt. En vergeet niet, fouten
maken mag ook tijdens het examen.
Als je 25% niet weet haal je nog steeds
een voldoende.
3 Breng structuur aan. Bijvoorbeeld door
elke vraag op een apart vel papier te
beantwoorden. Het kost wat extra papier,
maar zorgt ervoor dat je een antwoord later
weer kunt aanvullen.
4 Sprokkelmethode. ga op zoek naar
vragen die je weet. beantwoord deze
eerst, dan heb je die punten alvast binnen.
dat vergroot je vertrouwen.
5 Heb je last van een black-out? begin
je antwoord dan met het herhalen van de
vraag gevolgd door begrippen of formules
die ermee te maken hebben die je nog
weet. grote kans dat je daarna ineens weer
weet hoe je verder moet.
6 Neem korte pauzes. 3 uur concentreren is
erg lang. Even om je heen kijken (let op dat
het niet op afkijken lijkt), even uitstrekken
zodat de zuurstof weer rond kan, een paar
keer diep ademhalen, iets eten en drinken
en weer verder.
7 Bewegen! het zorgt voor een rustige geest
én voor een uitgerust lichaam.
8 Geef uw kind zelfvertrouwen. Hoe voelde
ú zich tijdens de examen periode? En welke
steun had u toen graag gehad? bedenk
dat er zoiets bestaat als herexamen. geef
je kind het gevoel dat hij of zij hoe dan ook
de moeite waard is.
‘ dat je
de ene
week op
woensdag
bij papa
bent en
de andere
week bij
mama kan
al stress
opleveren.’
elesTia, ook
voor uw kinderen
stress uit zich niet
alleen in werk maar
ook in gezinssituaties.
daarom biedt movir
verzekerden én inwonende
gezinsleden de
mogelijkheid kosteloos
gebruik te maken van
onafhankelijke coaches
en counselors. bel
voor meer informatie
of kennismaking
0800 22 44 228.
elestia werkt altijd
vertrouwelijk.

VeerkraChT onderzoek
werkplezier en werkdruk:
hoe houd je ze in balans?
de Visie Van TWee generaTies MoVir­
Verzekerden op heT huisarTsenVak
De huisarts is de eerste medische professional waar we
aankloppen met onze gezondheidsklachten en vragen.
En die zorgbehoefte stijgt alleen maar. De huisarts neemt
steeds meer taken en zorg van het ziekenhuis over.
Ook het aantal administratieve taken stijgt. Bovendien
worden patiënten steeds mondiger. Wat doet dit met de
huisarts? Hoe is de werkdruk? Zijn er veel stressfactoren?
En belangrijk, wie zorgt er in dat geval voor de huisarts?
Vragen die Movir bezig hield en daarom zetten
we medio 2012 een landelijke enquête uit onder
Nederlandse huisartsen. onderwerp van het onderzoek:
meer inzicht krijgen in factoren die langdurige
stress onder huisartsen veroorzaken. De resultaten
waren opmerkelijk en werden landelijk nieuws toen
ze op 1 november 2012 werden gepresenteerd.
Zo ervaart 70% van de Nederlandse huisartsen
stress factoren bij zichzelf en maar liefst 80% herkent
deze factoren bij collega’s. Bijna 15% geeft aan
weleens overspannen of burn-out te zijn geweest.
niettemin zijn huis artsen erg tevreden over hun werk:
ruim 60% geeft het cijfer 8 of hoger. Slechts 3% geeft
een onvoldoende aan zijn arbeidstevredenheid.
We bespreken een aantal uitkomsten van het onderzoek
met twee Movir-verzekerden: joachim knap,
62 jaar, tot voor kort huisarts in Bos en lommer en
Sophie van der Voort, 29 jaar en huisarts in opleiding.
Zij geven beiden hun visie op een aantal uitkomsten
van het rapport.
hoe langer in heT vak, hoe groTer de kans
op een lage arbeidsTevredenheid.
Sophie van der Voort: ‘Als huisarts in opleiding ben
ik nog voortdurend bezig te groeien in mijn vak.
Iedere dag leer je bij wijze van spreken weer iets
nieuws. Ik kan me voorstellen dat als je dertig
jaar huisarts bent, dat er zelfs in het medische
vak een zekere mate van routine kan ontstaan.
Dat zou kunnen verklaren waarom mensen die
langer in het vak zitten, een grotere kans maken
op lagere arbeidstevredenheid.’
8
joachim knap: ‘ja en nee. Als je langer in het vak
zit en meer ervaring hebt, weet je veel beter wat je
sterke en zwakke kanten zijn. je kent (het merendeel)
van je patiënten en zij kennen jou, er is vertrouwen.
bovendien raak je steeds meer vertrouwd met
de specialisten en andere disciplines waar je mee
samenwerkt. Allemaal factoren die het werken aangenamer
en makkelijker maken.Aan de andere kant
leer je moeilijker nieuwe dingen naarmate je ouder
wordt. En dan bedoel ik niet zozeer medisch inhoudelijk,
want dat is je vak en daar ligt je interesse.
Maar denk eens aan de administratie. Als huisartsen
hebben we de laatste jaren erg veel veranderingen
meegemaakt. Vooral de ketenzorg met zijn administratieve
rompslomp en de veranderde financiering
in 2006, dat was echt een ramp! Een ander mooi
voorbeeld is het werken met computers: hoeveel
ouders moeten hun kinderen niet om hulp vragen
als die weer eens vastloopt?’
joachim knap,
huisarts
belangrijksTe veroorzakers van sTress:
weekenddiensTen, adminisTraTie en Te
weinig Tijd per paTiënT.
knap: ‘Een goede administratie met probleemlijsten,
coderingen, medicatieoverzichten en ga
zo maar door, is absoluut essentieel voor een
verantwoorde manier van werken; je móet daar
voldoende tijd voor kunnen nemen. patiëntencontacten
zijn natuurlijk de kern van het werk,
ook daar mag nooit op beknibbeld worden.
Als het tijdmanagement van deze zaken niet
goed lukt, liggen de gevaren van stress op de
loer. Mijn oplossing hiervoor is simpel: minder
patiënten per huisarts. Hierdoor creëer je meer
tijd per patiënt, inclusief de administratieve
handelingen die daar nu eenmaal bij horen.
Avond-, nacht- en weekenddiensten (ANW-diensten)
zijn sinds de intrede van de huisartsenposten
niet meer zo zwaar: ze duren maar een aantal
uren, je bent niet alleen, maar met collega’s,
assistenten en een chauffeur. dat is echt een
zegen! Daar komt bij dat je veel minder administratie
hoeft te doen dan in de eigen praktijk.
Wat ik zelf ook erg mooi vind aan de ANW-diensten
is dat je een bonte stoet aan mensen met
zeer uiteenlopende zaken ziet langskomen.
Soms zijn hun situaties spoedeisend, maar soms
ook is er alleen maar sprake van grote ongerustheid.
zo zijn anW­diensten voor mij vaak de
krenten uit de pap; wel vermoeiend maar niet
per se stressvol.’
Van der Voort: ‘Ik wil arts worden om mensen
beter te maken, niet om een administratie bij
te houden. Ik zie dit meer als een noodzakelijk
kwaad. te weinig tijd per patiënt is voor mij nu al
een duidelijke stressfactor. Ik ben ervan overtuigd
dat ik betere zorg kan bieden als ik wat meer tijd
heb om de persoon achter de patiënt te leren kennen
en zo mijn beleid nog meer op hem of haar
kan toespitsen.’
on
onderzoek
‘ ik ben ervan
overtuigd
dat ik betere
zorg kan
bieden als
ik wat meer
tijd heb om
de persoon
achter de
patiënt
te leren
kennen.’

‘ er komt
een carrièregerichte
generatie
huisartsen
aan met veel
vrouwen die
gezin, werk
en hobby’s
willen
combineren.’
VeerkraChT onderzoek
de meesTe huisarTsen hebben moeiTe meT heT
onderkennen van sTressklachTen.
Sophie: ‘Ik denk dat het imago ‘arts’ een belemmering kan
zijn in het erkennen van je klachten. Hulpverleners krijgen in
het algemeen de eigenschap ‘stabiel’ toebedeeld. Hulp ontvang
je immers van iemand die wél weet hoe het moet. Dus niemand
wil behandeld worden door een arts die zelf gestrest is.
de vraag is overigens ook hoe je met stress omgaat. door mijn
opleiding werk ik in verschillende praktijken en spreek tijdens
de opleiding veel andere huisartsen. Ik zie grote verschillen,
bijvoorbeeld in timemanagement. Er zijn huisartsen die door
hun spreekuur jagen en uitkijken naar het laatste consult.
Alsof patiëntencontact een noodzakelijk kwaad is dat moet
worden afgewerkt voordat men naar huis mag. Maar ik ken
ook een huisarts die uren uit kan lopen en daardoor laat aan
de eettafel thuis verschijnt, maar echt plezier heeft in zijn vak.
ondanks de hectiek in zijn praktijk blijft hij rustig en krijgt energie
van elk patiëntencontact. opvallend is dat hij thuis een sterk
vangnet heeft; zijn vrouw heeft veel begrip voor zijn wisselende
uren als arts. Bovendien maakt hij van zijn vrije tijd een feestje.
Hij gaat geregeld op vakantie en maakt veel uitstapjes. Mogelijk
dat het voorkomen van stress dus toch ook sterk samenhangt
met het in balans houden van werk en privé.
10 11
VeerkraChT onderzoek
sophie van der voort,
huisarts in opleiding
Daarnaast denk ik dat mannen en vrouwen verschillend omgaan
met stress. Vrouwen lijken eerder geneigd naar zichzelf
te kijken en signalen van stress te delen met anderen. Mogelijk
doordat het van hen meer geaccepteerd wordt om hun zwakte
te tonen.’
joachim knap: ‘Huisartsen zijn erin getraind om stressklachten
bij anderen te herkennen; ik denk dat ze dat bij zichzelf ook wel
zouden kunnen. Het probleem zit hem in het erkennen daarvan
en er vervolgens naar handelen. Huisartsen vragen moeilijk
hulp, doen het liever zelf, modderen maar door.
Ik denk dat er bij dit aspect ook een verschil zit tussen ouderen
en jongeren: de jongere generatie leert in de opleiding beter
hoe ze stress kunnen herkennen en wat ze eraan kunnen doen.
ook denk ik dat vrouwen er beter mee kunnen omgaan dan
mannen: zij kunnen zich kwetsbaarder opstellen en vragen
makkelijker om hulp wanneer ze dat nodig vinden.’
wordT er in de opleiding rekening gehouden meT
ToekomsTige sTressfacToren?
Van der Voort: ‘In de huidige huisartsenopleiding staan zelfreflectie
en persoonlijke ontwikkeling centraal. In mijn opleidingsgroep
wordt er regelmatig bewust op aangestuurd stil te staan
bij wat het artsenvak met je doet. De begeleiding wordt
naast een huisarts ook door een gedragswetenschapper
gedaan die gespitst is op persoonlijke conflicten. Dit werkt
erg goed, er wordt openlijk gesproken over alles wat ons
bezig houdt. Maar ook wordt samen gekeken naar oplossingen.
Deze proactieve en daardoor preventieve aanpak lijkt
heel zinvol.’
waT zijn lessen voor de ToekomsT?
Van der Voort: ‘Ik denk dat het heel belangrijk is dat er veel
aandacht aan stress wordt besteed. Er komt een carrièregerichte
generatie huisartsen aan met veel vrouwen die gezin,
werk en hobby’s willen combineren. Dat geeft meer risico op
overspannenheid. Dus is het belangrijk om al vroeg stil te
staan bij de risicofactoren van burn-out. Bijvoorbeeld door
in de huisartsopleiding al aandacht te besteden aan het
herkennen van potentiële risicofactoren en het reguleren
van werkdruk.
Daarnaast is het goed om je bewust te zijn dat je invloed
hebt op je arbeidsomstandigheden. Dus kies een aanstelling
en praktijk die bij je passen wat betreft populatie, omvang,
werkcultuur en werkroosters.
tot slot zie ik een belangrijke signaleringstaak voor collega’s
onderling. In veel groepspraktijken wordt al regelmatig intercollegiaal
overleg gepleegd. Er kan veel gewonnen worden
als artsen elkaar directer aanspreken wanneer zij signalen
van overspannenheid bij elkaar waarnemen.’
knap: ‘Veel huisartsen hebben burn-outklachten en/of zien
die bij collega’s. De belangrijkste oorzaken zijn de hoge
tijdsdruk en de vele administratieve handelingen.
De allerbelangrijkste oplossing om stress en burn-out te
voorkomen is wat mij betreft dus méér tijd. En dat is denk
ik alleen te bereiken wanneer een huisartspraktijk minder
patiënten heeft.
Er zijn daarnaast natuurlijk nog veel meer manieren om
stressklachten te voorkomen. Bijvoorbeeld (nog) meer
aandacht hiervoor in de opleiding en aandacht voor timemanagement.
Maar bijvoorbeeld ook een collega aanspreken
als je tekenen van stress ziet. En dan niet even tussendoor,
maar zo snel mogelijk en op een rustig moment. En misschien
wel het lastigste: trek ook zelf aan de bel als je slecht
slaapt, moe of kribbig bent; zorg voor ontspanning en sport.
En humor!’
de belangrijksTe conclusies uiT heT onderzoek:
­ huisartsen zijn tevreden met hun werk.
­ huisartsen rapporteren een forse werkdruk.
­ Waarnemers rapporteren een hogere gemiddelde
tevredenheid dan (mede)praktijkhouders en huisartsen
in loondienst.
­ De werkdruk neemt toe bij een toename van
de werkweek.
­ ruim 70% van de huisartsen rapporteert wel eens
signalen van overspannenheid bij zichzelf te hebben
geconstateerd.
­ Meer dan 80% van de huisartsen heeft signalen van
overspannenheid of burn-out geconstateerd bij
collega-huisartsen.
­ Bij signalen van burn-out bij zichzelf, zouden negen van
de tien huisartsen dit bespreken met de partner, acht
van de tien met een vriend en zeven van de tien met een
collega uit de praktijk.
­ Eén op de acht huisartsen zegt zeker niets te doen bij
signalen van overspannenheid of burn-out en gewoon
door te gaan met het werk. Bovendien zou bijna een
derde overwegen deze signalen te negeren.
­ Met de stelling ‘het onderwerp burn-out is onder
huisartsen moeilijk bespreekbaar’ is ruim de helft van
de huisartsen het eens of zeer eens.
­ geslacht is niet van invloed op het voorkómen van
overspannenheid of burn-out.
vervolgsTappen movir
­ Een extern bureau ontwikkelt momenteel in opdracht
van Movir een geaccrediteerde nascholing voor het
vroegtijdig herkennen van stresssignalen.
­ Een aantal bij Movir verzekerde huisartsen heeft zich
aangemeld voor een klankbordbijeenkomst. Doel is om
met elkaar van gedachten wisselen over praktische en
relevante verbeteringen.
­ We zullen blijvend aandacht geven aan dit onderwerp
bij verschillende stakeholders.
u kunT heT volledige rapporT downloaden via
movir.nl/huisarTs. hebT u vragen of opmerkingen?
mail dan naar prevenTie@movir.nl

ni
nieuws
eline schiebroek,
voorzitter sjbn
onderzoek naar arbeidsTeVredenheid bij jonge adVoCaTen
‘ een goede carrièresTarT
is essenTieel’
Net als bij andere jonge professionals, is salaris
voor jonge advocaten veel minder belangrijk dan
plezier in het werk, de werksfeer op het kantoor
en de werktijden. Dat blijkt uit een onderzoek
dat Movir samen met de Stichting Jonge Balie
Nederland (SJBN) in november 2012 hield.
Het onderzoek besteedt aandacht aan verschillende
thema’s die spelen onder deze grote, jonge
groep hoogopgeleide professionals. Maarten de
rooij is klantgroepmanager zakelijke beroepen bij
Movir. Hij licht de aanleiding voor het onderzoek
toe: ‘Als arbeidsongeschiktheidsspecialist voor
advocaten willen wij vanuit preventieoogpunt
graag hun werksituatie in kaart brengen. juist
omdat wij zo’n sterke focus op preventie hebben.
ons doel is om samen met de direct betrokkenen
een beeld te krijgen van relevante thema’s. Van
daaruit kun je gaan zoeken naar mogelijke verbeterpunten.
gezien de jonge doelgroep kan dat
heel goed via een online onderzoek.’
Eline Schiebroek is voorzitter van de SjBN, een
stichting die de belangen van jonge advocaten
behartigt. ‘uit onze onderlinge contacten met
andere jonge advocaten horen we wel regelmatig
over thema’s die spelen. Maar wij wilden graag
op grotere schaal inzicht krijgen in de factoren
die werkdruk en werkbelasting beïnvloeden.
Dit helpt ons ook om onze rol als belangenbehartiger
beter te kunnen invullen. Vandaar ons
idee van een landelijk onderzoek.’
de sjbn
de stichting jonge balie
nederland (sjbn) behartigt
sinds 1976 de belangen van
jonge advocaten en treedt
op als intermediair tussen
de jonge balieverenigingen,
de nederlandse orde
van advocaten (nova) en
verschillende organisaties
die zich richten op jonge
advocaten. zij organiseert
onder meer het jonge balie
congres en toetst sinds
2012 samen met movir jaarlijks
het welbevinden van de
jonge advocaat.
heT onderzoek
movir deed samen met
sjbn onderzoek naar de
arbeidstevredenheid van
jonge advocaten. ongeveer
7.000 advocaten werden
aangeschreven, 955 respondenten
hebben de online
enquête ingevuld. een
respons van ruim 13%! de
intentie is om dit onderzoek
jaarlijks te herhalen om zo
trends te kunnen waarnemen.
ook is het onderzoek
een waardevolle informatiebron
voor de nederlandse
orde van advocaten.
werkdruk bespreekbaar maken
Het onderzoek levert een aantal concrete
resultaten op. Schiebroek: ‘Bijna 90% van de
advocaatstagiairs werkt meer dan 40 uur per
week. bij de grotere advocatenkantoren geeft
43% aan meer dan 50 uur per week te werken.
een vijfde van de advocaten ervaart geen goede
balans tussen werk en privé. uit het onderzoek
blijkt eveneens dat hoe meer uren men werkt,
hoe slechter die balans uitvalt.’
Carolien thijssen is coach bij Elestia en
gespecialiseerd in advocatuur. Zij heeft concrete
adviezen naar aanleiding van de resultaten.
De uitdaging zit volgens haar in het creëren van
een cultuur waarin werkdruk en bijbehorende
stress bespreekbaar zijn. Het onderzoek toont
ook aan dat hoe beter werkdruk, stress en persoonlijke
omstandigheden op kantoor bespreekbaar
zijn, hoe meer de jonge advocaat een
goede balans tussen werk en privé zal ervaren.
grotere advocatenkantoren scoren hier in dit onderzoek
beduidend lager op. Het lijkt dat deze
kantoren minder goed letten op de mate waarin
dit bespreekbaar is.
Thijssen hierover: ‘zorg dat je iedereen uit je
team goed leert kennen. ga met al je collega’s
in gesprek. Stel open vragen en vraag wat hen
bezighoudt, wat ze leuk vinden aan hun werk en
wat hen motiveert.’
caroline Thijssen,
coach elestia
begeleiding van paTroon
uit de resultaten komen meer punten naar voren
die voor verbetering in aanmerking komen.
Zo zou bijna dertig procent van de advocaatstagiairs
de begeleiding van zijn of haar patroon
anders willen. Volgens Eline Schiebroek is dit
een punt dat meer aandacht binnen kantoren
verdient: ‘de enige eis om patroon te worden
is zeven jaar werkervaring als advocaat. Er zijn
geen aanvullende competentie-eisen geformuleerd.
Het is goed dat een advocaat die patroon
wil worden, zich ervan bewust is dat de rol als
opleider ook specifieke competenties van
hem vraagt.’
Elestia coach thijssen: ‘Breng als patroon de
wederzijdse verwachtingen vooraf goed in kaart.
Niet alleen het vak is voor de advocaat-stagiair
nieuw, ook het kantoor met bijbehorende cultuur.
Een patroon kan verwachtingen managen, ook
ten opzichte van zijn eigen coachende rol.’
daarnaast heeft Thijssen nog meer concrete adviezen:
‘besteed aandacht aan wat goed gaat.
Zorg dat je regelmatig (zichtbare) successen bespreekt.
geef zoveel mogelijk vrijheid en ruimte
om het werk gedaan te krijgen. Een professional
heeft vooral coaching nodig, geen instructies.
En heel belangrijk: geef zelf het goede voorbeeld.
je eigen gedrag laat zien wat je van
anderen verwacht.’
vervolgsTappen
Schiebroek: ‘Het onderzoek levert door zijn
hoge respons veel waardevolle informatie.
om echt trends te kunnen ontdekken is het onze
intentie om het onderzoek periodiek te herhalen.
Zo kunnen we bijvoorbeeld beoordelen of mogelijke
preventieve inspanningen en interventies
ook effect hebben. En of er door de tijd verschuivingen
plaatsvinden in het ervaren van werkdruk
‘ geef zelf
het goede
voorbeeld.
je eigen
gedrag laat
zien wat je
van anderen
verwacht.’
een aanTal
uiTkomsTen:
- 83% is (zeer) tevreden
met zijn/haar beroep als
advocaat. slechts 4% is
(zeer) ontevreden.
- hoe kleiner het kantoor,
hoe vaker advocaten
aangeven zeer tevreden
te zijn over hun beroep
als advocaat.
- advocaten in loondienst
ervaren meer stress dan
advocaten die zelfstandig
zijn.
- de meerderheid werkt
tussen de 40 en 50 uur
per week. een vijfde werkt
meer dan 50 uur per week,
dit met name bij grote
kantoren.
- in de arrondissementen
van de vier grote steden
is men positiever over het
salaris, maar minder positief
over werktijden.
bron: sjbn-enquête, 2012
en werkbelasting. Door intensievere
samenwerking met Movir hebben wij
naast de samenwerking met de nederlandse
orde van Advocaten en onze
partner Balieplus nu ook beschikking
over de kennis van een specialist op
het gebied van preventie. De bijdrage
van Movir tijdens het laatste SjBN
jonge Balie Congres in november 2012
is daar een mooie exponent van.’
De rooij: ’Movir heeft naar aanleiding
van de uitkomsten tijdens dit congres
een interactieve workshop gegeven om
jonge advocaten inzicht te geven in eigen
gedragspatronen. een uitstekende
en laagdrempelige manier om hen te
wijzen op relevante thema’s en te laten
reflecteren op hun eigen situatie.’
De rooij ziet ook het belang van Movir
om in een vroeg stadium alert te zijn
op werkdruk. ‘een goede start van de
carrière kan ook helpen voorkomen
dat de professional later in zijn loopbaan
psychische klachten als overspannenheid
of burn-out ontwikkelt.
Voor ons een reden te meer om hierin
te blijven investeren.’

sTelT u zichzelf weleens de
volgende vragen?
­ Ben ik gelukkig over wat ik
vandaag heb gedaan?
­ Waarom loop ik steeds tegen
dezelfde problemen aan
(bijvoorbeeld in samenwerking,
time management en relatie)?
­ ervaar ik meer werkdruk dan een
jaar geleden, of héb ik ook echt
meer werkdruk?
­ Besteed ik wel genoeg tijd aan
mijn relatie/gezin/vrienden?
Misschien herkent u dit wel: een
hoge werkdruk en sterke focus op
de inhoud van uw werk en onderneming.
dan kom je er eenvoudigweg
niet aan toe om ook af en toe
stil te staan bij je functioneren, je
welzijn en levensgeluk. En dat is
niet gezond, want een disbalans
kan op termijn leiden tot gezondheidsklachten.
Elestia biedt hiervoor een prachtige
oplossing. professionele coaches
staan klaar om met u te sparren of
eens te reflecteren op uw persoonlijke
situatie. En dat kan u meer
opleveren dan u denkt.
Elestia biedt u en uw gezin 24-uurs
telefonische bereikbaarheid voor
vragen, problemen, informatie en
persoonlijk advies. Als u na dit
begeleidingsgesprek behoefte
hebt aan verdieping, is een vaste
coach of counselor twee maanden
voor u beschikbaar. Wij noemen dat
dedicated support. bovendien kan
Elestia u doorverwijzen naar gespe­
VeerkraChT prevenTie
elesTia biedT professionele
CoaChing en Counseling
een coach op
úw niveau
cialiseerde counselors en coaches
voor deskundige begeleiding door
middel van face-to-face gesprekken,
telefonische trajecten en
e-counseling. u hebt recht op zes
kosteloze face-to-facegesprekken
van een uur.
de voordelen van elesTia:
­ Een professioneel en onafhankelijk
klankbord, 24 uur per
dag bereikbaar.
­ geen verwijzing nodig van
huis- of bedrijfsarts.
­ geen wachttijden bij onze
professionals.
­ ook uw partner en inwonende
kinderen kunnen onze
coaches raadplegen.
­ actieve nazorg na een afgerond
traject.
­ Anoniem en vertrouwelijk (geen
terugkoppeling naar Movir).
Thema’s waar verzekerden
elesTia regelmaTig voor
consulTeren zijn:
­ het versterken van
competenties.
­ De behoefte aan een persoonlijk
en professioneel klankbord.
­ Het spanningsveld tussen perfectionisme
en kwetsbaarheid.
­ het aangeven van grenzen.
­ Vraagstukken en problemen
binnen relaties.
­ ondersteuning bij het maken
van keuzes.
­ omgaan met stress.
­ herontdekken van werk­ en
levensvreugde.
bianca kamphuis,
directeur elestia
14
pr
prevenTie
ErvaringEn van andErE Movir-vErzEkErdEn
‘Sterk concept, dat absoluut preventief werkt.
Mijn coach was een bijzonder plezierige vrouw
die beschikt over brede vakkennis en zodoende
in staat is om zeer adequaat richting te geven
aan het begeleidingsproces.’
Man, ICT’er
el
elesTia
‘Heb de dienstverlening zeer prettig, maar vooral
heel nuttig gevonden. Heeft zeker bijdrage
geleverd aan het hervinden van evenwicht en
zeer waarschijnlijk arbeidsongeschiktheid voorkomen.
Twee lange sessies gehad op kosten van
Movir en toen besloten nog een paar gesprekken
te voeren op eigen kosten. Dit voelde als
een goed evenwicht tussen preventie van Movir
en ‘eigen belang’ en ‘kijken naar de toekomst.’
Man, huisarts
‘Met mijn eerste coach had ik helaas geen ‘klik’.
Toen ik dit signaal teruggaf werd dit gelukkig
goed opgepakt en kreeg ik een andere coach.
Dit bleek een prima match. Na een duidelijke
analyse van mijn situatie kwam hij met een
mooie oorzaak-gevolgstrategie. Ik ben hem
dankbaar voor wat ik in korte tijd heb bereikt,
een verschil van dag en nacht.’
Vrouw, tandarts
‘Complimenten en waardering voor mijn coach.
Door haar inzichten zijn we erin geslaagd onze
relatie weer goed te laten functioneren. Mijn
echtgenoot en ik zijn daardoor weer dichter bij
elkaar gekomen.’
Vrouw, partner van Movir-verzekerde
< 30 jr.
5%
HOE LATEN
MENSEN ZICH
COACHEN?
GEBRUIK VAN COACHING NAAR LEEFTIJD
45% 55%
Onzekerheid
Partner
IETS MEER VROUWEN VOLGEN EEN COACHINGSTRAJECT
Werksituatie, samenwerking
Depressieve klachten
Ouder-kind
15
30-40 jr.
23%
GEZINSLID MOVIR
VERZEKERDEN
42% TELEFOON
8% E-COUNSELING
50% FACE TO FACE
TOP 5
COACHING
THEMA'S
Burn-out klachten
Werksituatie, samenwerking
Onzekerheid
Partner
Lichamelijke klachten
1 OP DE 5 COACHINGSTRAJECTEN WAREN VOOR EEN PARTNER OF EEN GEZINSLID
4 OP DE 5 COACHINGSTRAJECTEN WAREN VOOR MOVIR VERZEKERDEN
1
2
3
4
5
VeerkraChT jaaroverzichT 2012
40-50 jr.
32%
Rapportcijfer 8. 3
MOVIR
VERZEKERDEN
> 50 jr.
40%

edacTie
Yvonne Bosma
Peter Gordijn
Lisette nacinovic
jaqueLine Pietersen
maarten de rooij
anita versteeG
eindredacTie
Bas jonGeLinG
foTografie
Bastiaan van musscher
Frans van Lieshout
onTwerp en opmaak
heLderGroen
drukwerk
BrummeLkamP
veerkracht@movir.nL
(030) 607 87 00