Opportuun september 2010 - Openbaar Ministerie

‘ToTALE ANARCHIE.
Harde aanpak voor harde kern
BEESTACHTIG GEDRAG’
Een jaar na 22 augustus 2009 zijn er 55 mensen aangehouden. Van
hen zijn er al ruim twintig voor de rechter geweest. Op een enkele
vrijspraak na, waarvan het OM in appèl is, zijn alle verdachten
veroordeeld. de zwaarste straffen zijn een gevangenisstraf van
vijftien maanden waarvan vier voorwaardelijk, en de Isd-maatregel
(zonder aftrek van voorarrest!).
Bijna elke verdachte heeft het evenementenverbod
opgelegd gekregen. Alle veroordeelde verdachten
moeten aan de betrokken agenten, ruim veertig, een
voorschot op de schadevergoeding van tweehonderd euro
betalen. Het onderzoek wordt nog steeds voortgezet.
Totale anarchie door het beestachtige en weerzinwekkende
gedrag van deze verdachten. Zó hard zal een
officier van justitie niet snel het handelen van verdachten
omschrijven. Tóch waren deze termen het afgelopen
jaar vaker te horen in de Rotterdamse rechtbank. de
woorden maakten deel uit van het requisitoir in de zaken
tegen de mannen en jongens die verdacht werden van
openlijk geweld op het strand van Hoek van Holland
tijdens het dancefeest sunset Grooves in de nacht van
22 op 23 augustus 2009.
Tientallen voornamelijk jonge mannen kwamen naar dat
feest met, althans volgens het Openbaar Ministerie, als
doel een vechtpartij met de politie uit te lokken. de
relschoppers joegen de agenten de duinen in, en
uiteindelijk moesten die gericht schieten. Eén jonge
Rotterdammer overleed door een politiekogel. Het
onderzoek naar de relschoppers werd gedaan door de
officieren Nelleke Klip en Maurice van Heemst, ondersteund
door secretaris wendy van den Berg.
‘strafrechtelijk kan de dood van de jongeman niet aan
de relschoppers worden verweten. Vanuit maatschappelijk
perspectief zouden ze zich er wel verantwoordelijk
voor moeten voelen. Maar wat doe je met die jongens.
En bedenk wel: het waren niet alleen hooligans in de
duinen. dat waren vooral ook jongens en mannen die
zich lieten meeslepen’, aldus Nelleke Klip.
‘In een groep zijn ze zo anders. Eén op één zijn het
allemaal zielenpieten. Er blijft weinig van over. Het is
kuddegedrag, waarschijnlijk onder invloed van drugs en
alcohol.’ Zij is ervan overtuigd dat velen van hen het
nooit meer zullen doen, ook gezien de soms forse
straffen, gekoppeld aan een zogenoemd evenementenverbod.
‘Met de reclassering, die eigenlijk ook niet
geëquipeerd is voor dit soort verdachten, hebben we aan
dat verbod gewerkt. de gemeente stelt een lijst vast met
risicovolle evenementen. daar mag de veroordeelde niet
komen, hij moet zich melden op een politiebureau, en hij
mag op de dag van zo’n evenement sowieso geen
middelen gebruiken.’
Honderden
“Hoek van Holland” had grote gevolgen. ‘In eerste
instantie ging alles naar den Haag. Onder leiding van
dat parket deed de Rijksrecherche onderzoek naar het
schieten door de politiemensen. Maar dat was natuurlijk
niet het enige wat moest gebeuren. Ook de relschoppers
moesten aangepakt worden. daar moest de burgemeester
ook verantwoording over afleggen in de gemeenteraad.
Hij had het daar over honderden relschoppers. die
allemaal niet veilig waren voor politie en OM. wij wisten
al dat het moeilijk zou worden dat waar te maken’, zo
zegt hoofdofficier Henk Korvinus.
Nelleke Klip: ‘Bijvoorbeeld die zes jongens die gewond
raakten door een politiekogel. Ze ontkenden iets te
hebben gedaan, zouden toevallig in de menigte terecht
zijn gekomen. Hoe ongeloofwaardig dat ook klinkt: als
wij niet kunnen aantonen dat ze ook daadwerkelijk
geweld gepleegd hebben, dan wordt het lastig.’
Losgewrikt
Cruciaal daarbij was het beeldmateriaal. ‘Via open
bronnen op het internet en oproepen in de media kwam
het onderzoeksteam aan heel veel beeldmateriaal.
Enerzijds is het een voordeel dat er tegenwoordig zoveel
gefilmd wordt, anderzijds waren de beelden vaak van
slechte kwaliteit. En via de beelden moesten we
trachten personen te identificeren plús hun aandeel in
het plegen van de strafbare feiten te constateren. dat
was echt monnikenwerk’, aldus Van Heemst.
Op het “slagveld” zijn bijvoorbeeld 444 voor een deel
met zand gevulde flessen gevonden. ‘daar is mee
gegooid, maar we hebben bijna geen dNA-materiaal
gevonden. En op maar drie zitten vingerafdrukken. Op
een losgewrikte vlaggenmast hebben we dNA-materiaal
van een – voor andere feiten wel veroordeelde – verdachte
gevonden. Zijn verklaring? Ik leunde ertegen. Ik
heb die mast niet gegooid’, noemt wendy van den Berg
een verklaring waardoor een verdachte ‘ermee weg kon
komen’.
En de echte bij de politie bekende hooligans? ‘Voor hen
geldt: ontkennen is celstraf, verklaren is de doodstraf.
Bij verdachten die wel wat gezegd hebben, zijn thuis
ruiten ingegooid’, zo meldt Nelleke Klip. Niet dat
daarvan aangifte is gedaan, uiteraard. ‘we kregen
überhaupt geen aangiften: niet van gewonden die eerder
op de avond zijn gevallen, niet van de spoorwegen, niet
van tankstationhouders, niet van strandtenteigenaren.
Er is angst in de samenleving voor deze groep’, zegt ze.
Loser
‘Maar we gaan wel proberen de zogenoemde harde kern
aan te pakken. Met de gemeente en de politie proberen
we een aanpak te ontwikkelen’, aldus Henk Korvinus.
En wie niet meewerkt, kan wel eens geconfronteerd
worden met een heel andere aanpak: de maatregel van
plaatsing in een inrichting voor stelselmatige daders,
Isd. ‘Eén van de verdachten, een echte hooligan, had
een lange historie van opruiing. daar hebben we de
Isd-maatregel geëist, en gekregen. die jongens vinden
zelf dat dat een “straf” is voor junks en losers’, zo zegt
Nelleke Klip. ‘Anderen vinden hem nu ook een loser.
Overigens hebben we ook de deskundigen ervan moeten
overtuigen dat die maatregel ook voor anderen dan
alleen verslaafden geschikt is. Het is bedoeld voor
behandeling én om de maatschappij te beschermen
door iemand twee jaar op te sluiten’, zo zegt Maurice
van Heemst.
Tekst: Jeichien de Graaff
Foto: ANP
14 | Actueel - Opportuun 9 - september 2010 Opportuun 9 - september 2010 - Actueel | 15