Opportuun september 2010 - Openbaar Ministerie

Completer beeld van criminaliteit
In Veiligheidshuis bespreekt OM jeugdige lipgloss-dievegge Sabrina
Leider, meelopertje of jongere met een multiprobleemachtergrond?
veiligheidshuis Utrecht
geeft jeugdige wetovertreders een reactie op
maat. De ketenpartners benaderen niet-willers
anders dan niet-kunners.
sabrina* (16 jaar)is een onzeker meisje. Als
een aantal vriendinnen in de Utrechtse Hema
cosmetica achteroverdrukt, wil sabrina niet
achterblijven. Even later wordt ze met een
niet-betaalde lipgloss betrapt door de
beveiliging van het warenhuis. sabrina is nu
voor de tweede keer in beeld bij het Openbaar
Ministerie in Utrecht. Eerder heeft de
leerplichtambtenaar van de gemeente haar al
aangemeld omdat ze een notoire spijbelaarster
is.
Op donderdagmiddag is sabrina de eerste
cliënt die wordt besproken in het justitieel
casusoverleg jeugd van het Veiligheidshuis
Utrecht. In een vergaderzaal aan het Vrouwe
Justitiaplein in het centrum van de domstad
komen onder voorzitterschap van parketsecretaris
Monique Olsthoorn medewerkers van
negen vertegenwoordigers van de ketenpartners
uit de veiligheids- en de zorgsector bij
elkaar. Op de agenda staan acht jongeren van
12 tot 18 uit Utrecht en omgeving die strafbare
feiten hebben gepleegd. de centrale vraag is:
wat doen wij met deze jonge wetsovertreders?
de Veiligheidshuizen zijn opgericht om een
breder, en dus completer beeld te krijgen van
jeugdcriminaliteit, veelplegers en de aanpak
van huiselijk geweld. de Veiligheidshuizen zijn
opgericht om recidive te voorkomen, maar ook
om de achterliggende problemen aan te
pakken. In een Veiligheidshuis werkt het
Openbaar Ministerie samen met politie,
reclassering en Raad voor de
Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg, de
gemeenten, Jeugd Advies Teams,
slachtofferhulp, enzovoorts.
Schulden
Iedereen die bij het Veiligheidshuis binnenkomt,
krijgt een zogeheten klantenkaart: een
uitgebreid dossier op basis van informatie van
de ketenpartners. Het veiligheidshuis kan
besluiten verdachten hulpverlening aan te
bieden. ‘Ook is het mogelijk hem of haar op te
roepen tot een Onderhoud Ten Parkette
(OTP)’, verklaart ketenmanager Esther
Jongeneel** van het Veiligheidshuis Utrecht.
‘de jongere kan dan een transactievoorstel
krijgen. Ook kan als de voorwaarde worden
opgelegd dat de verdachte hulpverlening
accepteert.’ Als dat allemaal niet helpt, brengt
het OM de verdachte voor de rechter.
Het Veiligheidshuis maakt bij de beoordeling
van jongeren onderscheid tussen de nietwillers
en de niet-kunners. sabrina heeft de
kenmerken van een niet-kunner. Ze komt uit
een lastig milieu, met een vader die gedetineerd
is en een moeder met een laag IQ die
bezwijkt onder de schulden. sabrina staat
onder toezicht van een gezinsvoogd omdat
haar moeder niet stabiel genoeg is om haar
dochter consequent op te voeden. Het meisje
wordt ook nog eens gepest op school en zoekt
dan aansluiting bij meisjes die stelen bij de
Hema. Leerplichtambtenaar Burcu sikar
meldt tijdens het justitieel casusoverleg jeugd
dat er al heel wat hulpverlening is ingezet
voor sabrina en haar moeder. Om het
sombere beeld te nuanceren zegt politieman
Marcel Huigen: ‘Ze is al 16 en dit is pas haar
tweede delict’. Na enige discussie worden de
deelnemers aan het overleg het eens: dit is
eerder onmacht dan onwil. sabrina hoeft niet
naar de kinderrechter, maar kan wel een
uitbrander verwachten bij het OM. Ze wordt
binnenkort opgeroepen voor een OTP. ‘dit is
het resultaat van de afstemming’, licht
Monique Olsthoorn later toe.
Tegen twee meisjes die iemand in de bus in
elkaar geslagen hebben, zijn zwaardere
middelen ingezet. Ze verblijven in de
Lindenhorst, een inrichting voor meisjes, waar
ze een agressieregulatietherapie ondergaan.
Het justitieel casusoverleg jeugd hoeft dus
voorlopig geen sancties op te leggen, maar
houdt de jonge daders wel in het vizier.
Gekozen wordt voor een voorwaardelijk sepot
voor de één. de ander, een gecompliceerd
geval, wordt een aantal weken later besproken,
met meer deskundigen aan tafel.
22 | expertise - Opportuun 9 - september 2010 Opportuun 9 - september 2010 - expertise | 23