OM HET WOORD GODS EN DE GETUIGENIS ... - dewoesteweg.nl

Hoofdstuk 5
BIJBELBOEKEN VAN HET OUDE TESTAMENT
Aan het einde van de eerste eeuw schrijft Josefus, de beroemde Joodse geschiedenisschrijver van
de eerste eeuw na Christus, een verdedigingsgeschrift voor de Joden tegen een zekere Apion.
Daarin spreekt hij ook over hun heilige boeken.
"Aldus kan er dan niets zekerder wezen, dan de schriften die onder ons voor achtbaar zijn
gehouden, naardien zij aan geen strijdigheid kunnen onderworpen zijn, omdat men niets goed
keurt dan 't gene de Profeten al voor vele eeuwen, volgens de zuivere waarheid, door inblazing en
beweging van Gods Geeft geschreven hebben. Men zal dan onder ons geen grote menigte van
boeken vinden, die tegen elkander aanlopen, want wij hebben er maar tweeëntwintig, die alles,
wat er de ganse tijd onder ons voorgevallen is, behelzen; en aan welke men verplicht is geloof te
geven.
Vijf zijn er van Mozes, die alles wat er gedurende bijkans drieduizend jaren tot aan zijn dood toe
gebeurd is, nevens de geslachten van Adams nakomelingen beschrijft. De Profeten die na Mozes
gekomen zijn, hebben in dertien boeken alles beschreven wat er sedert zijn dood, tot de regering
van Artaxerxes zoon van Xerxes Koning der Perzen, geschied is.
De vier andere boeken behelzen lofzangen ter ere Gods, en voorschriften om onze zeden naar te
regelen. Alles wat er sedert Artaxerxes tot onze tijd toe voorgevallen is, heeft men insgelijks
beschreven. Maar omdat er toen geen achtereenvolging van Profeten is geweest gelijk tevoren,
geeft men er 't zelfde geloof niet aan als aan de vorige. Welke wij zulk een eerbiedigheid
toedragen, dat nog nooit iemand de stoutheid gehad heeft, om er iets af, óf toe te doen, óf het
allerminste daarin te veranderen. Want wij merken ze aan als Goddelijk, en noemen ze ook zo.
Wij belijden dat wij die schriften onschendbaar onderhouden, en dat wij, des noods zijnde,
gaarne het leven daarvoor willen laten. Gelijk dan ook zeer veel gevangenen van onze landaard in
de schouwplaatsen een menigte van pijnigingen en velerlei doden geleden hebben, zonder dat
men hen ooit een enig woord tot nadeel onzer wetten en vaderlijke inzettingen, uit de mond
heeft kunnen wringen. Wie van de Grieken heeft ooit iets dergelijks uitgestaan?
Joséfus komt tot het getal 22 door de ons bekende boeken op een andere manier te tellen. Onder
Joden en christenen was vanouds één telling waarbij men tot 22 en één waarbij men tot 24
boeken kwam, terwijl men dezelfde boeken telde.
Josefus' verslag sluit de gedachte aan een bewuste canonvorming ná Artaxerxes geheel uit.
Artaxerxes regeerde over Perzië van 464 – 424 voor Christus. Het verslag van Josefus over het
groot respect voor de reeds lang afgesloten Schriften, weerleggen de moderne visie dat het boek
Daniël in de tijd van de Maccabeeën zou geschreven zijn. Een aantal schriftcritici ontkennen
immers dat de profetie van Daniël geschreven is in de 5 e eeuw vóór Christus. Josefus' verslag
weerspreekt ook de gedachte dat de heilige Schriften in de eeuwen na de ballingschap pas
geleidelijk aan zouden zijn afgezonderd van de nationale Joodse literatuur en voor een gedeelte
ook pas in die tijd zouden zijn geschreven, samengesteld of afgerond.
Het apocriefe geschrift Jezus Sirach bevat de wijsheid van een man uit het begin van de tweede
eeuw vóór onze jaartelling. Zijn kleinzoon vertaalde het geschrift in het Grieks, aan het einde van
die eeuw. In zijn voorrede bij deze vertaling blijkt dat hij de "drie-deling" van het Hebreeuwse
Oude Testament reeds kent en dat hij ook uitgaat van een bestaand en afgerond geheel van
Bijbelboeken. Hij duidt ze aan als „de wet, de profeten en de andere boeken der vaderen”, en
ook wel als „de wet, de profeten en de overige boeken”. Hij vertelt dat zijn grootvader ijverig was
16