sturing en beheersing grote.pdf - Gemeente Diemen

Na de bestuurscrises in het derde kwartaal van 2004 wijzigt het zwaartepunt in de keten van ambtelijke
organisatie – college – raad. De raad en het college geven de projectwethouder (in samenwerking met de
ambtelijke organisatie) de ruimte om maatregelen te nemen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de
informatievoorziening die vooral plaatsvindt vanuit het college naar de raad (en niet zozeer andersom). Ook
stelt de raad zonder veel discussie het stedenbouwkundig plan vast. Bovendien blijkt uit interviews dat het
project Plantage de Sniep weinig ter tafel komt in het college, maar des te meer in de dagelijkse
afstemming tussen projectleider en projectwethouder.
In de jaren 2009/2010 gaat de aandacht van de raad uit naar financiële risicobeheersing. Hierop stuurt de
raad ook (bijvoorbeeld door bij de bespreking van de jaarrekening 2009 het college op te dragen om een
risicoanalyse te laten maken). Vanaf november 2009 verschijnen voor het eerst periodieke
voortgangsrapportages binnen de interne projectorganisatie van projectgroep en stuurgroep (conform de
eisen uit de interne Leidraad Projectmatig Werken uit 2005).
Het jaar 2011 staat in het teken van het vastleggen van nieuwe uitgangspunten. Zo stelt de gemeenteraad
nieuwe kaders via het bestemmingsplan en het stedenbouwkundig plan.
Het college en de ontwikkelcombinatie ronden een periode van jarenlange onderhandelingen af met
aanvullingen op de eerder aangegane overeenkomsten. Kenmerkend voor alle, nieuwe uitgangspunten is
dat ze een meer globaal en flexibel karakter kennen dan voorheen met als doel om snel te kunnen inspelen
op marktomstandigheden.
Ambigue relatie met externe partijen
De gemeente Diemen ontwikkelt Plantage de Sniep met Bouwfonds Ontwikkeling en Dura Vermeer.
Daarnaast maakt de gemeente gebruik van advisering door vastgoedspecialisten van een extern bureau en
treedt het stedenbouwkundig bureau ook op als supervisor.
Gezien de lange duur van het project Plantage de Sniep zijn ook de externe partijen al lang betrokken. In
het dossier treft de rekenkamer geen kosten/baten-afweging van de voortdurende samenwerking met de
supervisor/stedenbouwkundige en de externe begeleiding van de gemeente in de relatie met de private
partners. Noch vinden wij in het dossier of de aard van de afspraken met deze partijen zijn gewijzigd, terwijl
tijdens de duur van het project de zwaartepunten binnen de gemeentelijke keten wel zijn aangepast. Uit
verkregen informatie leidt de rekenkamer af dat de afspraken met de externe vastgoedspecialisten in de
praktijk wel zijn aangepast.
In september 2011 tekenen de gemeente en de ontwikkelcombinatie voor aanvullingen van de
samenwerkingsovereenkomst. Hieraan gaan langdurige onderhandelingen vooraf die globaal starten in
2008. Aanvankelijk lijken de partijen op zoek naar een zo goed mogelijke uitgangssituatie gegeven de
crisis. Later komt er meer het besef dat de gemeente en de ontwikkelcombinatie elkaar sowieso nodig
hebben en ligt de focus meer op de toekomst van het project. Hierover vindt veelvuldig afstemmingsoverleg
plaats tussen de gemeente (projectwethouder, projectleider en afdelingshoofd Ruimtelijke Ontwikkeling), de
externe begeleiding van de gemeente en de private ontwikkelpartners. Daarnaast is er veel bilateraal
overleg, bijvoorbeeld tussen de projectwethouder en de projectleider.
Toekomst
Project Plantage de Sniep is op veel fronten een gevoelig dossier: lange doorlooptijd, verschillende
invullingen van het politiek-bestuurlijk samenspel, grote financiële risico’s, medeafhankelijkheid in publiekprivate-samenwerking
en afhankelijkheid van ongewisse marktomstandigheden. De rekenkamer taxeert dat
die gevoeligheid zal blijven tot definitieve afronding van het project Plantage de Sniep in welke vorm dan
ook. Zolang de economische situatie moeilijk blijft in te schatten, blijft het zoeken naar (creatieve)
mogelijkheden om het project verder te brengen met een acceptabele inhoud en rendement.
De geschiedenis van dit project leert onder meer dat de verhoudingen en contacten in de keten van
ambtelijke organisatie – college van B&W – gemeenteraad, nogal uiteenliepen. De kunst is om hierin een
modus te vinden die recht doet aan de uitvoerende rol van het college en aan de kaderstellende en
Rekenkamer Diemen – Sturing en beheersing van grote projecten / 28