Lijn 1

De kans op een ernstige
aandoening is erg klein als
patiënten zich presenteren met
hoofdpijn
Bij ongeveer de helft van de mensen met hoofdpijnklach-
ten is ongerustheid en angst voor een ernstige aandoe-
ning, zoals een hersentumor, de belangrijkste reden voor
een bezoek aan de huisarts. Maar is deze angst voor een
ernstige aandoening als je hoofdpijn hebt wel terecht?
Uit gegevens van het Transitieproject (1995 t/m 2008,
gemiddeld 16.000 ingeschreven patiënten per jaar)
blijkt dat de meeste patiënten die zich voor de eerste
keer presenteren met hoofdpijn, daarvoor niet nogmaals
contact zoeken met de huisarts. Het blijft dus vaak bij
een enkel contact. De tabel laat zien dat in de meerderheid
van de gevallen de uiteindelijke diagnose van de
huisarts een symptoomdiagnose blijft. Infecties zoals
sinusitis, verkoudheid en pneumonie, vormen 26%
van de uiteindelijke diagnoses. Een minderheid van de
diagnoses bestaat uit migraine, trauma’s zoals contusio
cerebri (hersenschudding), psychosociale klachten zoals
surmenage, problemen op het werk en angstklachten of
een bijwerking van gebruikte medicatie.
Tabel. Einddiagnose bij hoofdpijn (n=7093 episodes)
Symptoomdiagnose 58%
Infectie 26%
Migraine 4%
Trauma 3%
Psychosociaal 2%
Bijwerking medicatie 2%
Anders 5%
Bij slechts 1 op de 284 patiënten (0,35%) is een CVA
of een TIA de oorzaak van de hoofdpijn. Dit betreft
natuurlijk vooral oudere patiënten met cardiovasculaire
risicofactoren, zoals hypertensie, hypercholesterolemie
en roken. Slechts 2 van de 7093 episodes (0,03%) die
starten met hoofdpijn leiden uiteindelijk tot de diagnose
maligniteit; éénmaal een maligniteit van de huid en
éénmaal een maligniteit niet verder gespecificeerd. Van
de in totaal 16 gediagnosticeerde maligniteiten van het
brein, werd hoofdpijn geen enkele keer als ingangsklacht
genoemd.
Conclusie
De kans op een ernstige aandoening is dus erg klein als
patiënten zich presenteren met hoofdpijn. Patiënten met
een hersentumor komen blijkbaar met andere klachten
dan hoofdpijn op het spreekuur. Uitleg hierover kan
geruststellend werken. Natuurlijk moeten we bij oudere
patiënten wel alert blijven op andere ernstige aandoeningen
zoals een TIA/CVA, maar hierbij is hoofdpijn vaak
ook niet de enige klacht bij presentatie.
*Noot:
Met de overgang naar TransHis fuseert de CMR met huisartspraktijken
die al langer met TransHis registreren en die zich
voorheen hadden verenigd in het Transitieproject. Door deze
fusie zal het nieuwe netwerk bestaan uit huisartsenpraktijken
in Amstelveen, Olst, Franeker, Nijmegen, Oosterhout en Lent,
met in totaal zo’n 30.000 ingeschreven patiënten.
Bovenstaande data zijn ook gepubliceerd in Bijblijven,
Tijdschrift Praktische Huisartsgeneeskunde 2013-1
LIJN 1 jaargang 11 | nr. 2 | juli 2013 13