Lijn 1
Lijn 1
Lijn 1
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
p r o m o t i e<br />
Op 6 juni jl. verdedigde Wouter van Dijk zijn proefschrift met als<br />
titel ‘Cardiovascular disease due to the combination of cigarette<br />
smoking and bronchodilation in patients with chronic obstructive<br />
pulmonary disease’. Promotor was Chis van Weel, copromotoren<br />
Tjard Schermer, Yvonne Heijdra en Peter Scheepers.<br />
Combinatie van roken en luchtwegverwijders<br />
COPD is een veel voorkomende aandoening, veelal veroorzaakt door roken. Patiënten met COPD hebben<br />
daarbij ook nog een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en ook daarbij speelt het roken een<br />
belangrijke rol. Hoewel COPD-patiënten vaak luchtwegverwijders gebruiken, is het effect hiervan op<br />
hart- en vaatziekten onduidelijk. Wouter van Dijk onderzocht of het gebruik van luchtwegverwijders meer<br />
hart- en vaatziekten veroorzaakt bij COPD-patiënten die roken.<br />
De belangrijkste farmacologische behandeling van COPDklachten<br />
is luchtwegverwijding. Het effect hiervan op hart- en<br />
vaatziekten is de laatste decennia doorlopend onderwerp van<br />
discussie. Het gevolg van de combinatie van roken en luchtwegverwijding<br />
is echter nooit goed onderzocht, terwijl het plausibel<br />
is dat luchtwegverwijding het roken en daarmee het risico op<br />
rookgerelateerde ziekten kan beïnvloeden. Dit proefschrift<br />
beschrijft of het gebruik van luchtwegverwijders meer hart- en<br />
vaatziekten veroorzaakt bij patiënten met COPD die roken.<br />
Vooronderzoek naar sigarettenrook<br />
Om het effect van luchtwegverwijding op het roken zelf goed<br />
te kunnen bestuderen, is eerst bekeken hoe het profiel ‘sigarettenrook’<br />
goed in beeld kan worden gebracht. Uit dit vooronderzoek<br />
kwam als interessante bevinding naar voren dat<br />
sigaretten met een laag teer- en nicotinegehalte vanwege de<br />
hoeveelheid kleine (nano)deeltjes in de rook net zo schadelijk<br />
kunnen zijn als normale sigaretten. Dit bevestigde eerdere<br />
twijfels rondom het graderen van de schadelijkheid van<br />
sigaretten middels teer- en nicotinegehalte.<br />
Hart- en vaatziekten<br />
bij mensen met COPD<br />
Met deze kennis kon begonnen worden met een studie naar<br />
het effect van luchtwegverwijding op de retentie van sigarettenrook.<br />
In een speciaal ontworpen rooklaboratorium en in<br />
Wouter van Dijk<br />
samenwerking met de voedsel- en warenautoriteit werden 39<br />
patiënten met COPD onderzocht. In deze gerandomiseerde<br />
placebo-gecontroleerde cross-over trial, waarbij gerookt werd<br />
onder condities met maximale en zonder luchtwegverwijding,<br />
bleek geen verandering van de rookretentie in de longen door<br />
de luchtwegverwijding. Echter, sommige deelnemers werden<br />
zonder luchtwegverwijding belemmerd bij de rookinhalatie<br />
door kortademigheid en hoesten. Uiteindelijk lieten zowel een<br />
Nederlandse studie met uitgebreide lange termijngegevens<br />
van een diagnostisch centrum als een grote Amerikaanse trial<br />
van patiënten met COPD die rookten, geen verhoogd risico op<br />
hart- en vaatziekten zien, door de combinatie van luchtwegverwijders<br />
en roken.<br />
Het advies van Wouter van Dijk luidt daarom: COPD-patiënten<br />
die roken kunnen veilig luchtwegverwijders gebruiken.<br />
Het gebruik behoort af te hangen van het effect op individueel<br />
welbevinden. Terughoudendheid door nog onbekende veiligheid<br />
blijft aanbevolen bij diegenen die ook hart- en vaatziekten<br />
en/of astma hebben.<br />
Wouter van Dijk studeerde Geneeskunde in Groningen. Hij verrichtte<br />
zijn promotieonderzoek bij de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde in het<br />
UMC St Radboud. Hij is huisarts in opleiding bij UGC Heyendael te<br />
Nijmegen.<br />
LIJN 1 jaargang 11 | nr. 2 | juli 2013 31
Change language