Lijn 1

v u i s t r e g e l s r e g i s t r a t i e
Een proef in Groesbeek
Registratie wilsverklaring
in de huisartspraktijk
In de recentelijk verschenen brochure van de KNMG ‘Tijdig
spreken over het levenseinde’ benadrukt de KNMG een
proactief beleid door de arts (1) . Recentelijk is ook de LESA
‘Anticiperende besluitvorming over reanimatie bij kwetsbare
ouderen’ (2) verschenen. De wijze waarop hulpverlening en
ondersteuning aan patiënt en mantelzorgers worden vormgegeven
zijn van invloed op het aantal ziekenhuisopnames
van oncologische patiënten in de palliatieve fase (3). Recent
onderzoek toont aan dat wilsverklaringen in veel gevallen
een positief effect hebben op de zorg in de laatste levensfase.
Met name door het voorkomen van ziekenhuisopnamen, een
afname van agressieve behandelingen en een toename in
hospicezorg. (4)
Rol van huisarts en praktijkondersteuner
Kwetsbare ouderen worden geregeld te lang doorbehandeld
en/of in de laatste levensfase ongewenst opgenomen. Dit
komt de kwaliteit van leven niet ten goede. De uitdaging
is om met een wilsverklaring wensen en grenzen m.b.t. het
medisch handelen rondom het levenseinde tijdig vast te leggen.
Hiermee kunnen zorgverleners en naasten hun handelen
28 LIJN 1 jaargang 11 | nr. 2 | juli 2013
Drie kwart van alle Nederlanders vindt thuis de ideale
plaats om te sterven. In werkelijkheid sterft slechts 25
procent thuis. Het ziekenhuis wordt door 2 procent van de
Nederlanders gezien als beste plek om te sterven, terwijl
in werkelijkheid 35 procent overlijdt in het ziekenhuis.
Er is dus een grote kloof tussen wens en werkelijkheid,
constateert artsenfederatie KNMG.
Door: Jaap Schuurmans en Willeke Reijnierse
afstemmen op de behoeftes van de patiënt. Huisartsen, maar
ook praktijkondersteuners (POH), hebben vaak goed inzicht
in de context waarbinnen gezondheidsproblemen van hun
patiënten zich voordoen. Bovendien zijn ze persoonlijk nauw
betrokken bij de patiënt, waardoor zij bij uitstek geschikt
zijn om een wilsverklaring met de patiënt en diens naasten te
bespreken. En dat vanuit een proactieve houding met in het
achterhoofd de verrassingsvraag: ‘Ben ik verbaasd als deze
patiënt binnen het jaar zou kunnen komen te overlijden?’
Kunneman (5) wijst erop dat het herkennen en aangaan van
existentiële vragen moed vereist. Deze vragen doemen op als
de grenzen van de technisch-professionele maakbaarheid zijn
bereikt en van arts en patiënt gevraagd wordt om ‘samen de
wond in te gaan’ en van daaruit naar nieuwe betekenis en zin
te zoeken, in plaats van de betrokkene aan haar lot over te
laten of vast te klampen aan een mogelijke technisch-professionele
oplossing.
Ingaan op existentiële thema’s
Een dubbele consultatietijd van 20 minuten geeft weliswaar
meer ruimte om nader in te gaan op existentiële thema’s,