Lijn 1

p r o m o t i e
Op 7 juni jl. promoveerde Nynke Scherpbier op het onderwerp
‘Optimaliseren van het management van chronische nierziekten
in de eerste lijn’. Promotoren waren Chris van Weel en Jack
Wetzels, copromotoren Wim de Grauw en Gerald Vervoort.
Nynke Scherpbier
Nierschade beperken door
telenefrologie
Steeds meer mensen lijden aan chronische nierschade (CNS). De complicaties ervan hebben niet alleen grote
impact op de personen in kwestie, maar leggen ook veel druk op de gezondheidszorgvoorzieningen. Door de
vergrijzing en de toename van suikerziekte en hoge bloeddruk zal CNS naar verwachting in de toekomst nog
vaker voorkomen. CNS-patiënten hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten en
hebben daarnaast vaak nog andere chronische aandoeningen. Hierdoor zijn veel behandelaars bij de patiënt
betrokken. We weten dat een goede en tijdige behandeling complicaties kan voorkomen. Voor patiënten is het
prettig als deze behandeling zo veel mogelijk in de eerste lijn plaats vindt, met alleen een verwijzing naar de
tweede lijn als dat echt nodig is. Dit maakt de zorg bovendien goedkoper.
In haar proefschrift (Optimising chronic kidney disease management
in primary care. Is shared care the answer?) laat Nynke
Scherpbier zien dat de huidige kwaliteit van zorg in de eerste lijn
voor patiënten met CNS verbeterd kan worden. Huisarts, praktijkondersteuner
en nierspecialist moeten gestructureerder gaan
samenwerken om het aantal gevallen van nierschade te verminderen.
Telenefrologie biedt voor deze samenwerking duidelijke meerwaarde.
Met deze internetapplicatie kan de huisarts de specialist
gemakkelijk om raad vragen, zonder dat de patiënt daarvoor naar de
specialist doorverwezen hoeft te worden. Telenefrologie maakt de
kennis uit de tweede lijn direct beschikbaar voor de eerste lijn.
Op grond van dit inzicht formuleert Scherpbier enkele aanbevelingen
voor de dagelijkse praktijk:
1. Feedback aan huisartspraktijken op basis van laboratoriumuitslagen
kan praktijken helpen om patiënten met CNS te herkennen.
2. Praktijkondersteuners kunnen bijdragen aan de kwaliteit van zorg
door de reguliere controles te verzorgen. Dit sluit goed aan bij de
reguliere diabetes- en hypertensiezorg.
3. Controle van metabole problemen kan verbeteren door hierover
meer scholing aan te bieden. Telenefrologie kan bijdragen aan de
verspreiding van kennis over metabole problemen.
4. De behandeling van de bloeddruk bij patiënten met CNS verdient
meer aandacht in de eerste lijn. Aan de andere kant moet worden
opgepast voor overbehandeling, zeker bij kwetsbare ouderen.
5. Van de patiënten waarbij de richtlijn verwijzing adviseert, werd
32 LIJN 1 jaargang 11 | nr. 2 | juli 2013
slecht een klein percentage daadwerkelijk verwezen. Een ver-
minderde nierfunctie komt veel voor bij oudere patiënten en het
is nog onduidelijk in hoeverre intensieve behandeling bij hen bijdraagt
aan een betere prognose. Zien huisartsen dientengevolge
het nut van verwijzing onvoldoende in of onderschrijven zij de
richtlijn niet? Meer kennis daarover kan behandelbeslissingen bij
deze groep ondersteunen.
6. De apotheker moet kunnen beschikken over actuele nierfunctiewaarden
en risicopatiënten moeten ten minste jaarlijks worden
gecontroleerd. Idealiter worden in de toekomst kenmerken van
de patiënt meegewogen bij de automatische medicatiebewaking.
Conclusie
In de samenwerking tussen de verschillende spelers - patiënt,
praktijkondersteuner, huisarts, apotheker en nefroloog - is nog een
wereld te winnen wanneer gedeelde zorg het uitgangspunt is en de
onderlinge communicatie wordt ondersteund met ICT-hulpmiddelen.
Het resultaat hiervan kan zijn dat optimale zorg wordt gerealiseerd
in samenwerking met de patiënt in zijn eigen omgeving.
Nynke Scherpbier-de Haan studeerde Geneeskunde in Groningen. Ze
verrichtte haar promotieonderzoek op de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde
aan het UMC St Radboud, bij het onderzoeksinstituut Nijmegen Centre
for Evidence Based Practice. Momenteel is ze werkzaam als hoofd van de
Eerstelijnsvervolgopleidingen van het UMC St Radboud en ze is huisarts
bij het academisch gezondheidscentrum Thermion in Lent.