Lijn 1

nationale Zorgatlas waarin
van. Het gevolg daarvan is wel dat de
de regionale verschillen per
zorg steeds duurder wordt. Nederland
behandeling inzichtelijk
geeft bijna 12% van het bruto natio-
worden gemaakt. Door die
Gert Westert naal product uit aan de gezondheids-
Johan Polder
te vergelijken met de resulzorg
en bijna 15% aan de totale zorg.
taten van de behandelingen
Daarmee staan we internationaal aan
voor patienten, wordt het grote probleem van de zorg zijns de top. Vanuit zijn achtergrond als gezondheidseconoom
inziens duidelijk gemaakt, namelijk die van de onnodige, pleit Polder ervoor de eerste lijn een belangrijker rol te
dure en niet-effectieve zorg.
geven bij het beantwoorden van de groeiende vraag naar
zorg van relatief gezonde mensen met een chronische
Te veel zorg
aandoening. Publieke voorlichting wordt daarom steeds
Veel Nederlandse huisartsen vinden dat hun patiënten
belangrijker, er moeten duidelijker grenzen worden ge-
teveel zorg krijgen en te weinig verzorging en verpleging. steld. Polder wees daarbij op de nieuwe moraliteit: gezond
Gert Wester deed onderzoek bij 150 huisartsen, die een en ongezond gedrag zijn het nieuwe ‘goed en fout’. Wie in
aantal stellingen kregen voorgelegd die we u niet willen gezelschap snoept of patat eet, kan rekenen op een reactie.
onthouden. Tussen haakjes staat het percentage huisartsen Zo leggen we elkaar steeds meer langs de meetlat. 55%
dat het eens is met de stelling.
van de bevolking vindt dat ongezond leven bestraft mag
• Er is geen prikkel tot kostenbewust werken in de eerste- worden met een hogere ziektekostenpremie. Dit stimuleert
lijnszorg (47%)
• De patiënt is zich nauwelijks bewust van kosten (94%)
• Productieprikkel ziekenhuis lokt onnodige zorg uit
gezond gedrag, maar wordt ook ervaren als betutteling.
(94%)
• Nee zeggen tegen een patiënt is moeilijk (91%)
DE WORKSHOPS
• Zorgverzekeraars zouden meer kunnen sturen op kosten Palliatieve zorg?
(69%)
In Australië, waar de eerste lijn noodgedwongen sterk
• Patiënten verkiezen medicatie boven leefstijlaanpassing is, is ook de palliatieve thuiszorg strak geregeld. In deze
en dat lokt onnodige zorg uit (74%)
workshop deed Doris Lesterhaus (AMC) verslag van
• Patiënten geloven sterk in specialistische geneeskunde haar stage bij het Silver Chain Hospice Service in Perth,
en dat lokt onnodige zorg uit (82%)
West-Australië. In dit gigantische gebied bieden specialistisch
opgeleide verpleegkundigen een compleet aanbod
Reactie van een van de aanwezigen: “Als er een astrono- van zorg voor mensen in de palliatieve fase van het leven.
mische stijging van de zorg is en de huisartsen denken dat Dat hier ook in Nederland behoefte aan bestaat, blijkt wel
hun patienten te veel zorg maar te weinig verpleging en uit de casus van huisarts Carel Veldhoven, waaruit blijkt
verzorging krijgen: waarom wordt er dan vooral bezui- dat in Nederland heldere richtlijnen voor palliatieve zorg
niigd op de verpleging en verzorging en worden niet de ontbreken. Veel van deze zorg wordt verricht op basis van
zorgkosten aan banden gelegd?”
eerdere ervaringen en zelf gecreëerde netwerken. Het is
daarom goed nieuws dat er, met input vanuit het veld, gewerkt
wordt aan een nationaal programma Palliatieve zorg.
Tweede spreker was Johan Polder, gezondheidseconoom
en werkzaam bij het RIVM en de Universiteit van Tilburg.
Hij begon met de constatering dat we zowel zieker als
gezonder worden. Het aantal chronisch zieken neemt
wel toe, maar we voelen ons langer gezond en worden
steeds ouder. De eerste Nederlandse vrouw die de leeftijd
van 120 jaar gaat bereiken, is al geboren, aldus Polder.
Dankzij de steeds betere zorg leven mensen nu langer met
een ziekte en ervaren ze daar relatief weinig beperkingen
Van wijken weten
Een wijkanalyse moet theoretisch deugen, praktisch
mogelijk zijn en beleidsmatig nuttig zijn. En wanneer
gebruik je eigenlijk een wijkanalyse en waarom? Gerard
Molleman, Guido van Schoor en Emmi de Vos kozen vooral
een praktische insteek. Na een korte introductie werd in
groepjes waarin de rollen werden verdeeld (huisarts, diëtist,
schooldirecteur, wijkverpleegkundige) aan de hand van een
LIJN 1 jaargang 11 | nr. 2 | juli 2013 25