MAANDBLAD

More documents

Recommendations

Info

$ve l\atholieke * Journalist$

216 Dagbladpers" een krachtige actie zal voeren om verbetering te verkrijgen in de salarissen der journalisten. Dat deze salarissen in het algemeen veel te laag zijn, is een waarheid die in het orgaan der vakvereeniging niet meer behoeft te worden herhaald; hoeveel te erger zal dit zijn waar de wereldoorlog de prijzen van alle levensbehoeften schrikbarend heeft omhoog gedreven, het zich laat aanzien dat die prijzen voorshands niet noemenswaard zullen dalen en het waarschijnlijk uitgesloten is dat de normale prijzen van vroeger ooit zullen terugkeeren. Een salarisverhooging over de heele linie is dus noodzakelijk. Ik voorzie van het bestuur van de Vereeniging De Nederlandsche Dagbladpers op het alleszins billijke verlangen van het Kringbestuur geen tegenwerpingen. Er zijn er onder dat bestuur die de nooden van den journalistenstand alleszins beseffen. Alleen vraag ik mij af, of een hopelijk gunstige beschikking op het verzoek wel voldoende effect zal sorteeren voor het meerendeel der journalisten zelve. Het Bestuur kan zich bepalen tot een platonische bereidverklaring om het Verzoek van ons Bestuur te overwegen, subsidiair tot een platonische aansporing tot de leden om de salarissen te verhoogen; het kan in het gunstigst geval aan zijn leden in het algemeen een leiddraad of stelregel aan de hand doen. Maar dan blijft het de vraag of, en zoo ja op welke wijze, de leden individueel aan dit.alles zullen meenen te moeten gevolg geven .... of niet te moeten gevolg geven. De eene directeur of eigenaar zal tijdens den oorlog de salarissen aanmerkelijk hebben verhoogd, de ander weer minder of heelemaal niet en dan hangt het weer af van het peil van het salaris vóór de wereldcrisis of zelfs in het eerste geval het huidige salaris nog voldoende is. Mij dunkt dat de ongelijkheid in de journalisten-salarissen, en in ieder geval de ontoereikendheid, nimmer zoo groot zullen zijn geweest als thans. Wat ik met het bovenstaande zeggen wil is dit: wij mogen niet meer afhangen van persoonlijke willekeur; wij moeten 't thans aansturen op de collectieve arbeidsovereenkomst. Nu of nooit! De pas vervlogen dagen hebben ons een machtige sociale beweging doen kennen; tal van bonden hebben hun eischen op sociaal terrein naar voren gebracht; waarom wij niet? Men beschouwe een collectieve arbeidsovereenkomst niet als te „werkmansachtig"; juist door die overeenkomst hebben de werklieden in het dagbladbedrijf het relatief zooveel beter dan wij — dat verlieze men niet uit het oog! En men beginne weder niet met het oude argument van de ongelijkheid van personen en toestanden in ons vak; ik zal de gegrondheid daarvan niet ontkennen, maar daar tegenover staan zooveel misstanden, dat een nivelleering hard noodig is. De financieele ongelijkheid moet er uit! Men treft, om maar één ding te noemen, in ons vak nog veel te veel uitbuiting van werkgeverszijde aan van goedkoope liefhebberij-krachten die de markt bederven. De bezwaren, gelegen in de uiteenloopendheid van velerlei factoren in het dagbladbedrijf, zouden op veel punten zijn te ondervangen. Een deskundige commissie uit ons midden, later te combineeren met een commissie uit „De Nederlandsche Dagbladpers", zou ongetwijfeld zeer veel normen kunnen vaststellen welke voor. een collectieve arbeidsovereenkomst als te bezigen maatstaf zouden kunnen dienen, dit is een kwestie van later orde. Wordt er uit onzen Kring zulk een commissie gevormd, dan hoop ik alleen dat ze niet een „kapstok" zal worden, doch met spoed haar werk zal afdoen. In ieder geval, thans is het de tijd om de koe eens bij de horens te vatten. Misschien bouw ik me luchtkasteelen; maar ik hoop dat de collectieve arbeidsovereenkomst het eerste groote werk zal worden van den Journalisten-Kring in haar nieuwe gedaante van zuiverder vak-vereeniging. Een journalist uit het midden des lands. Harry Smits, t In de laatste sombere November-dagen is HARRY SMITS, redacteur van de Nieuwe Groninger Courant, gestorven, slechts zes en twintig jaar oud. Zijn dood heeft onder de Groningsche journalisten groote droefheid gewekt. Hij was een zonnige jongen, die het leven „wonderlijk" noemde, voor wie elke dag een nieuwe vreugde was, die de wijsheid van Pallieter had verstaan, maar ook een ernstig en alles begrijpend man, wanneer zijn vrienden daaraan behoefte hadden, wanneer zij met hun zorgen bij hem kwamen. Hij M A A N D B L A D was een uitnemend journalist, hij hield van zijn krant, hij beloofde veel voor zijn toekomst! Van „Groningen en Groningers" schreef hij, onder het pseudoniem „Gruno", in de Nieuwe Amsterdammer. In deze frissche, vlot geschreven brieven gaf hij, juist en scherp, zijn indrukken weer, van de stad, waar hij als Hollander, sinds eenige jaren leefde. Een Groningsche brief, verhalend van Groningen's nieuwen burgemeester, werd slechts half voltooid. De dood maakte een einde aan zijn werk en aan zijn mooie, jonge leven. Wij zullen thans HARRY SMITS niet meer zien op de plaats, waar ons werk ons met hem te zamen bracht, niet meer in onzen kring Slechts weinigen van u, leden van den Journalisten-Kring, hebben hem gekend, doch tot u allen was het mij een behoefte, te spreken van hem, die met ons leefde en werkte, wiens gemis wij sterk zullen gevoelen en die wij dankbaar zullen zijn voor het voorbeeld, dat hij ons gaf in zijn werk en de zonnige blijheid en hartelijke vriendschap, die hij in ons leven bracht. ANNIE BUIN1NG. Representatie. De Nieuwe Rotter dannche Courant heeft de mededeeling bevat, dat bij de huldebetooging ter eere van den koningin op de Maliebaan in Den Haag de Haagsche Journalisten Vereeniging vertegenwoordigd is geweest door haar voorzitter, mr. VAN BOLHUIS. Tot, mijn leedwezen heb ik geen reden, aan de juistheid van dit bericht te twijfelen. Ik zal niet trachten, de kolommen van ons Maandblad tot een politiek debat aan te wenden, maar wijs erop, dat ook de meest overtuigde nationalist en orangist mij zal willen toegeven, dat de Maliebaan-betooging in de eerste plaats een anti-sociaal democratisch karakter droeg. Dit laatste juist was de oorzaak, dat de vertegenwoordiging der Haagsche Vereeniging bij deze bijzondere gelegenheid op mij als sociaal-democraat een buitengewoon onaangenamen indruk heeft gemaakt. Tot dusver heb ik steeds hoogelijk gewaardeerd, dat in verzamelingen van uiterst heterogene elementen als onze Kring en plaatselijke vereenigingen uit den aard der zaak zijn, ieders politieke overtuiging wordt gerespekteerd. Dit is trouwens een levensvoorwaarde voor onze organisaties. Anders wordt zoowel de collegiale samenwerking in het belang van vak en vakgenooten als het gezellig verkeer onmogelijk. Dan zou er wrijving komen, welke op den duur ertoe zou moeten leiden, dat het de een of andere groep journalisten van een bepaalde politieke overtuiging onmogelijk zou worden, van onze journalisten-organisaties lid te blijven. Dit zou grootenlijks te betreuren zijn, niet alleen voor die groep journalisten, maar ook voor de organisaties, welke op deze wijze niet langer de geheele Nederlandsche journalistiek zouden vertegenwoordigen. Van den eenig juisten regel, door onze landelijke en plaatselijke vereenigingen op dit punt tot nu toe gevolgd, is door de representatie der Haagsche Journalisten-Vereeniging bij de Maliebaanbetooging afgeweken. Ik., heb er een oogenblik over gedacht, te trachten, in de Nieuwe Rotterdamsche Courant de mededeeling opgenomen te krijgen, dat mr. VAN BOLHUIS bij • deze betoöging geenszins geacht kon worden, de gevoelens te vertolken van alle leden der vereeniging die hem het vertrouwen om het presidium te bekleeden heeft geschonken. Ik heb dit nagelaten, daar ik de zaak niet op de spits wilde drijven, te minder, wijl ik me vooralsnog vlei met het vermoeden, dat onze waarde en hooggeachte collega VAN BOLHUIS, aleer hij zich naar de Maliebaan begaf, de zaak niet grondig en principieel heeft overdacht. Ik stel ze hier aan de orde, vertrouwende dat een herhaling van een dergelijke ongewenschte representatie zal achterwege blijven. Het Kroonprins-interview. LUIKINGA. In het avondblad van het Handelsblad van 21 November komt onder het opschrift: „Interview met den ex-Kroonprins", een verhaal voor, waarin de indruk gewekt wordt, alsof de beide verslaggeefsters van dat blad een onderhoud hebben gehad met den ex-Kroonprins van Duitschland. Dit is fiiet het geval geweest, tenzij het woord „onderhoud" beteekent het schreeuwen van één vraag over mijn hoofd heen, terwijl ik met den Kroonprins stond te praten. Het korte gesprek heeft uitsluitend plaats gehad tusschen onder-
geteekende en den ex-kroonprins Wilhelm, waarbij nog een Telegraaf-coWtga. en de eerste luitenant Von Muilen tegenwoordig waren. Achter ons aan was een der beide Handelsbladcollega's — wat te begrijpen is — mee in de couloir geslopen. Het zou evenzeer begrijpelijk geweest zijn, als zij van deze situatie een bescheiden gebruik hadden gemaakt, doch om zich de eer van zulk een interview met zekere vrijmoedigheid toe te eigenen, is een staaltje van journalistiek fatsoen, waarvan ondergeteekende de qualificatie gaarne aan het oordeel van loyale collega's overlaat. Indie. Uit de-n-Oost. J. C. E. SAND, . Verslaggever Be Telegraaf. Ik wilde u geruimen tijd geleden reeds iets vertellen van den jongsten vorm van journalistiek hier in Indië, een in Nederland evenals elders reeds ingeburgerde: de parlementaire. Ze ontstond hier eind Juni, toen de Volksraad de behandeling van de Indische begrooting voor 1919 begon, en dat ik er niet éér aandacht aan wijdde, is toe te schrijven aan de Spaansche ziekte in de eerste plaats en aan 't gebrek aan werkkrachten, met al de gevolgen daarvan, in de tweede. Langer mag ik de behandeling van m'n onderwerp niet uitstellen, want de tweede Volksraadszitting, in October, is reeds in 't vooruitzicht. Maar ik koppel er nu meteen de Spaansche ziekte en de werkkrachtennood aan vast, begin zelfs met een en ander daarvan te vertellen. Ik weet niet in hoeverre de moederlandsche bladen onder de Spaansche ziekte te lijden hebben gehad, maar hier is 't eenige weken van Juli zeer erg geweest. Ongeveer driekwart van het (inlandsch) zetters- en drukkerspersoneel bleef uit de werkplaatsen weg, menige redacteur of corrector verdween eenigen tijd van zijn stoel, en tegen al die ellende hadden de o verblijvenden met extra inspanning te kampen. Welke bizondere toewijding wederom tot de Spaansche ziekte predisponeerde .... Eenige kranten hebben een paar dagen haar aantal bladen moeten beperken, de post- en telegraafdienst zat mede met groote ziekterapporten, waarvan de pers den weerslag ondervond, maar nu is al het leed weer geleden en het absenteïsme tot het normale (dat onder de inlanders niet zelden abnormaal is!) teruggebracht. 't Gebrek aan werkkrachten slaat zuiver op den journalistenstand. Er komt, neen er is een tekort aan redacteuren. Lieten de Indische kranten toch reeds slechts bij uitzondering journalisten uit Nederland komen (ik geloof, dat na mij, medio 1913, geen Indisch blad voor zijn rekening meer een redacteur uit Nederland betrok), thans is daar, in verband met de enorme reis-moeilijkheden, in 't geheel geen denken meer aan. Ondertusschen bleven de vele mutaties in de journalistieke gelederen aanhouden, enkelen verlieten het vak. En nu staan we voor een tekort. Natuurlijk kwam er bibit uit de wereld van onderwijzers, postcommiezen, maar even begrijpelijk slechts voor de kleinere betrekkingen. En zelfs deze bibit is schaarsch, want voor alle vakken heerscht een tekort aan werkkrachten. Er zijn rechtsgeleerden, ingenieurs, onderwijzers, kantooremployés, enz., te weinig, véél te weinig. Diensvolgehs stijgen de traktementen en worden de werkkrachten te allen kant zoo stevig mogelijk door de werkgevers vastgehouden. Eén voordeel heeft deze toestand, ons vak blijft uit handen van beunhazen en zij, die geen pursangjournalisten zijn, verlaten de redactie-bureaux om elders meer gewin te vinden. Dus een zuivering. Doch daartegenover staat, dat de overblijvende journalisten meer poot-aan moeten spelen. Er zijn eenige bladen, waar de redacties reeds geruimen tijd met een tekort van 1 of 2 redacteuren zitten, zonder vooruitzicht op aanvulling. Dat de positie der beschikbare redacteuren tengevolge van deze omstandigheden hechter en (in contanten) waardevoller is geworden, spreekt vanzelf. In verband met het bovenstaande deel ik nog mede, dat ook correctoren hier zeer dun gezaaid zijn en die zich aanmelden, kunnen nauwelijks op den naam „corrector" aanspraak maken. Waarmede ik een deel van het doornenpad der huidige Indische journalistiek onder uw aandacht heb gebracht. Zoodra de scheepvaart verbindingen beter worden, komt hier stellig plaats voor eenige goede journalistieke krachten uit Nederland! * * M A A N D B L A D 217 Bij gebr.ek aan een parlement, kenden we geen parlementaire journalistiek. De Volksraad, een allereerst Indisch parlementair begin, bracht nieuw werk. De regeering had goed voor de pers gezorgd: een ruime tribune en een eigen werkkamermet-telefoon. De journalisten, die de eerste zitting „versloegen", en dus in Indië het eerste parlementaire werk deden, waren: Zaalberg van het Bataviaasch Nieuwsblad, Schaap voor de Javabode en voor het persbureau Aneta (dat korte overzichtjes aan de niet zelf vertegenwoordigde bladen leverde), Verboom, Bataviaasch correspondent van het Soer. Handelsblad, Spijkman van Nifa en ondergeteekende voor de Locomotief. En er is vergaderd. Eiken ochtend en eiken avond, drie weken lang. Een tijdperk, waarin meer van koloniale politiek te leeren viel, dan in vele jaren uit boeken zou zijn te putten. In het najaar zal de heer Zaalberg niet meer het Bat. Nieuwsblad vertegenwoordigen. Het zal u reeds bekend zijn, dat de uitgeefster, de firma Kolff & Co., dit blad verkocht aan een kongsi, waarvan de ingenieur Kiewiet de Jonge de leider was. De hoogst bekwame Zaalberg, wiens Volksraads-verslagen modellen van voortreffelijk verslaggeverswerk waren, moest voor den nieuweling Kiewiet de Jonge het veld ruimen; een m. i. betreurenswaardige gebeurtenis. Naast de Kamer-verslagen staan in Nederland de Kameroverzichten. Het Volksraad-overzicht is in Indië nog niet meteen tot bloei gekomen. De redactiestaven zijn hier niet zóó bezet, dat twee leden naar den Volksraad afgevaardigd kunnen worden en de Batavia'sche journalisten hebben na de Volksraads-vergaderingen hun kantoorwerk ter hand te nemen. Zoodat slechts de Loc., en dan nog ongeregeld, naast de volledige telegrafische verslagen (een nieuwe ongekende vreugde voor den telegraafdienst!) beschouwende overzichten kon brengen. Met de ontwikkeling van den Volksraad zelf zal de belangstelling van de pers in zijn werkzaamheden gaan groeien en volledige ontwikkeling van een eigen parlementaire journalistiek plaats hebben. De waarde van het Indische dagblad kan er slechts door stijgen. SEMARANG, 3 Sept. '18. S. DE VRIES. Buitenland. Journalisten naar Amerika. Met het stoomschip Stavangerfjord zijn 12 vertegenwoordigers van de Scandinavische- Pers van Christiania naar New-York vertrokken om aldaar studiereizen te maken, o. a. ARTHUR RACHE {Farmand), SIGURD KONSTAD (Morgenbladet), JACOB VIDNES (Socialdemokraten) en HERMAN LEHMKUHL (Verdens Gang) allen uit Christiania; C. J. ENGSTRÖM (Sveuska Dagbladet), E. PALM (Linköping) en O. JOHANSSON (Socialdemokraten), allen uit Zweden. De heer E. H. PALMER, vertegenwoordiger van het Amerikaansch Comité, gaf den dag vóór het vertrek een afscheidsdiner. Aanwezig waren o.a. de Amerikaansche Legatie, het Consulair corps, Minister SCHMEDEMANN en de Consul-Generaal LETCHER. Minister SCHMEDEMANN hield een lange rede, waarin hij in het bijzonder wees op de groote vrijheid der pers in Amerika. Er worden over de geheele wereld 60.000 couranten uitgegeven, daarvan niet minder dan 22000 in Amerika. Van deze 22000 verschijnen er 5 pCt. in vreemde talen. Voor 15 jaar waren daar 6000 Duitsche bladen in omloop, thans minder dan 500. Persvrijheid was onontbeerlijk voor de democratie en den wereldvrede. Hij wenschte den vertrekkenden, die studiereizen gingen maken op economisch en technisch gebied een goede reis en veel succes toe. In Amerika zullen zij de gasten zijn van een Amerikaansch Perscomité. Het verblijf in Amerika is voorloopig vastgesteld op één maand. Ligt hierin niet iets voor onzen Journalisten-Kring om aan te pakken? Hoe velen van ons, die dagelijks over Amerikaansche (Engelsche en Fransche, enz.) toestanden schrijven, hebben hun wijsheid alléén opgedaan uit de couranten van dat land? Groote handel- en scheepvaartmaatschappijen zenden hun personeel geregeld naar het buitenland, om aldaar de toestanden op te nemen en later met kennis van zaken het bedrijf hier op te vatten. Waarvoor zouden onze dagbladen dit niet eveneens kunnen doen? Het voorbeeld van de Noorsche pers verdient in alle opzichten aanbeveling en navolging. Ter aanvulling meld ik nog, dat reeds Noorsche en Zweedsche journalisten naar Frankrijk en Engeland zijn
Page 1 and 2: N^ 258 4 December 1918 MAANDBLAD va
Page 3 and 4: nalisten dringend noodige verhoogin
Page 5: Doet gij het ook. Doet gij het nu.

MAANDBLAD

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?