Opportuun oktober 2007 - Openbaar Ministerie

OPPORTUUN Nummer 8 – 2007 Uitgelicht 29
De middelvinger
In de zittingszaal doemen soms onverwachte
problemen op. Een politieman, naar wie
opzichtig de middelvinger werd opgestoken,
vond daarin aanleiding om een procesverbaal
voor belediging op te maken. Maar
is dat nou wel beledigend? De politierechter
in Almelo vond van niet.
In een vonnis van 10 april 2007 leeft hij
zich uit in een fraai stukje proza, waarin hij
allereerst een lezenswaardige beschouwing
geeft over de herkomst van het gebaar: ‘De
opgestoken middelvinger – hetzij links dan
wel rechts – is een – vermoedelijk uit de
Verenigde Staten van Amerika overgewaaid
– gebaar, verbeeldende de uitdrukking: “up
yours”. Even bargoens en plat als “Stop dat
maar in je reet.” Hier te lande is het gebaar
echter in de loop der jaren ingeburgerd als
zou het betekenen: “fuck you”. Hoewel dit
letterlijk een seksuele duiding inhoudt,
wordt het in feite vrijwel nimmer zo
bedoeld. Het betekent, afhankelijk van de
omstandigheden, veeleer: “Lazer toch op”,
“Krijg de kolere”, “Maak dat de kat wijs”, “Ik
heb schijt aan je” of soms zelfs “Val dood”.
In alle gevallen zonder twijfel hufterig en/of
onbeschoft,’ aldus nog steeds de politierechter,
‘maar hufterig en/of onbeschoft
gedrag is – hoewel spijtig genoeg – op zichzelf
naar Nederlands recht niet strafbaar.’
Maar is de middelvinger daarmee nou wel of
niet beledigend? Nee dus, zo concludeert de
politierechter. Dat de verdachte dat zelf wél
vond, is daarbij voor de rechter niet doorslaggevend:
‘Verdachte heeft een dusdanig
uitgebreide en gevarieerde strafrechtelijke
documentatie, dat betwijfeld moet worden
of hij beschikt over een zodanig ingeprent
stelsel van normen en waarden dat hij in dit
kader geacht moet worden te weten waar hij
het over heeft.’
Hetgeen leidt tot vrijspraak: ‘Aldus is niet
komen vast te staan dat de opgestoken rechtermiddelvinger
van verdachte in casu de
tenlastegelegde belediging opleverde, zodat
verdachte dient te worden vrijgesproken.’
Bij arrest van 12 juli 2007 (LJN BA9186) heeft
het Arnhemse hof zich eveneens over deze
materie uitgesproken. In die zaak kwam het
wél tot een veroordeling: ‘In het onderhavige
geval kan het opsteken van de middelvin-
ger, zoals in bovengenoemd proces-verbaal
omschreven, slechts worden begrepen als
een uiting van grote minachting jegens de
betreffende politiefunctionarissen en daarmee
als een gebaar dat de strekking heeft
de politiefunctionarissen tot wie het gebaar
was gericht in hun eer en goede naam aan
te tasten.’
En wie vindt dat een politieman meer moet
kunnen hebben dan een ander vindt het hof
evenmin aan zijn zijde: ‘Het hof overweegt
bovendien dat in zijn algemeenheid niet
valt in te zien waarom voor agenten een
hogere grens zou gelden dan voor de gemiddelde
mens.’
En dat is maar goed ook: de gedachte dat
een politieman of andere functionaris het
tot op zekere hoogte maar over zijn kant
moet laten gaan als hij wordt uitgescholden,
beledigd of zelfs met enig geweld te maken
krijgt, is niet de mijne.
Jan Willem-Grimbergen,
advocaat-generaal ressortsparket Arnhem