Psychiatrie - Europa Ziekenhuizen

More documents

Recommendations

Info

18 DOSSIER PSYCHIATRIE De vzw “Addictions” Sinds 1983 startte de psychiatrische afdeling van de Europa Ziekenhuizen Site St.-Michiel met een specifieke begeleiding van patiënten met afhankelijkheidsproblemen: alcohol-, medicatie- of drugafhankelijkheid. Deze patiënten vertegenwoordigden 60% van de opnames in de dienst psychiatrie: (één derde van deze groep waren harddrugsgebruikers, goed voor een honderdtal hospitalisaties per jaar). Vanaf juli 1994 subsidieert het COCOF (Commission communautaire française) een team gespecialiseerd in begeleiding van verslaafden en samenwerkend met de dienst psychiatrie van de Europa Ziekenhuizen site St.-Michiel. De verleende subsidie van de Franse Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zorgde voor een verlenging en ondersteuning van het reeds jaren verrichtte werk naar drugsverslaafde patiënten toe. In 1996 mondde dit project uit in een zelfstandige vzw: de vzw “INB Addictions”. In Februari 1998 fusioneerden de vzw “INB Addictions” en de “verslavingscel van de crisiseenheid van het St.-Luc ziekenhuis” tot Ouderdom en mentale gezondheid Het “ouder worden” is een bijzonder heterogeen verschijnsel. De verklaringen van de grote verscheidenheid aan individuele verschillen bij bejaarden leggen de nadruk op de invloed van hun persoonlijke ontwikkelingsgeschiedenis en op de effecten van de contextuele factoren. De demografische, economische, sociale en medische factoren spelen een rol in de dagelijkse ervaring met het ouder worden. Ze dragen ook bij tot het scheppen van bepaalde factoren, die de bejaarde mens de bekwaamheid geven om te gaan met de dagelijkse problemen, die verbonden zijn met het ouder worden. Aangaande de klinische problemen van het ouder worden kunnen dergelijke contextuele factoren risicofactoren tot stand brengen. Volgende factoren beïnvloeden duidelijk de ervaring van het ouder worden: de leeftijd, de gezondheidstoestand, het geslacht en de factoren die in relatie staan met de socioeconomische situatie en de burgerlijke staat. Het verouderen wordt gedefinieerd als een proces inherent aan elk bestaan, dat echter niet door ieder individu op dezelfde wijze en op hetzelfde tijdstip wordt ervaren. Verouderen overstijgt het terrein van de sociale en biologische realiteit, en ankert zich vast aan de psy- N R 6 - SEPTEMBER 2005 de vzw “Addictions”. Sindsdien spreidt de werking zich uit over twee ziekenhuissites, de Site St.-Michiel en de site St.-Luc. De sociale zetel van de vzw bevindt zich in de Lantsheerestraat 50, 1040 Brussel. SITE ST.-MICHIEL De vzw “Addictions” heeft als belangrijkste doelstelling een band te creëren tussen het netwerk van ambulante zorg en de dienst psychiatrie van de Europa Ziekenhuizen Site St.-Michiel. De vzw vergemakkelijkt de zorgbereikbaarheid voor verslaafden, dikwijls lijdend aan ernstige ziektebeelden. De belangrijkste activiteiten zijn: • opvang en doorverwijzing bij elke zorgvraag, afkomstig van druggebruikers • sociale en psychische begeleiding van patiënten en hun familie • hospitalisatie voor ontwenningsproblematiek en psychische decompensatie • ambulante nazorg met of zonder vervangmiddel • uitzonderlijk bezoek aan gedetineerde druggebruikers chische werkelijkheid. Het “ouder worden” stelt het klinische in vraag. Vanaf de 18 de eeuw wordt de bejaarde stilaan erkend in zijn specificiteit maar slechts omstreeks 1960 wordt in Frankrijk de grondslag van de gerontologische psychiatrie gelegd. Dit resulteert in 1986 tot de oprichting van de vereniging voor psychogeriatrie van de franse taal. Het werkveld van de psychiatrie van de bejaarde is complex en kan vele vormen aannemen. Het gaat hier om een grensdiscipline die vaak nauwe contacten vereist met de geriatrische, inwendige geneeskunde om een holistische benadering van de patiënt toe te laten en om elke therapeutische actie te coördineren. Om beter te beantwoorden aan het specifieke karakter van de problemen van het verouderen en om het werkterrein uit te diepen, dient de geronto-psychiatriekennis verscheidene soorten en onderzoeken op het epidemiologische vlak te combineren. In de mate waarin de maatschappij een onbetwijfelbare plaats toekent aan de bejaarde – heden ten dage worden de psychische problemen op federaal vlak ingedeeld per leeftijdscategorie – moet de psychiatrie, alsook de geneeskunde in zijn geheel, hiermee rekening • klinisch-theoretisch onderzoek van verslavingsproblematiek. De vzw “Addictions” is een instelling erkend en gesubsidieerd door de Franse Gemeenschapscommissie. Sociale zetel: de Lantsheerestraat 50 te 1040 Brussel tel: 02.734.04.47 - fax: 02.734.09.92 e-mail: addictions@skynet.be Europa Ziekenhuizen - Site St.-Michiel Linthoutstraat 150 te 1040 Brussel tel: 02.737.85.60 - fax: 02.737.85.69 houden en zich hieraan aanpassen om beter tegemoet te komen aan lijdende bejaarden met een zorgvraag. In de Europa Ziekenhuizen, en in het bijzonder in St.-Michiel, hebben we sinds een tiental jaar naast een algemene consultatie, ook een gespecialiseerde consultatie voor geriatrische psychiatrie en voor psychotherapie tot stand gebracht, met een zorg die aangepast is aan de verschillende problemen (depressie, angst, verschillende vormen van dementie…). Soms maakt de patiënt een persoonlijke stap, die vaak in een crisissituatie te plaatsen is. Het kan tevens gebeuren dat de patiënt via een andere arts of via de familie, die ook professioneel gesteund kan worden, hier naartoe verwezen wordt. Hiernaast kunnen de patiënten, die op vraag van de geriater gehospitaliseerd worden op een geriatrische afdeling, eveneens genieten van een diagnostische en therapeutische oppuntstelling via de linkpsychiatrie om hen te helpen in hun psychisch lijden. Dr Bernadette Sprimont Psychiater-gerontoloog Psychotherapeut (DES) Site St-Michiel
Het gebruik van de psychiatrie in hospitaalmilieu De hospitalisatie op dienst psychiatrie verloopt anders dan de hospitalisatie op de andere diensten. Dit wil zeggen dat in het geval van een psychiatrische hospitalisatie, deze op zich reeds een behandeling is. Het is evident dat dit aspect natuurlijk niet de enige behandeling is tijdens de opname van de patiënt. Zo zijn er onder meer de farmacotherapie en de verschillende vormen van psychotherapie die worden aangeboden. Het is een feit dat de initiële stap van een hospitalisatie in psychiatrisch milieu op zich zorgt voor het creëren van een afstand tussen de patiënt en zijn oorspronkelijk milieu. Deze afstand zorgt vaak voor een onmiddellijke opluchting voor de op dat moment beleefde moeilijkheden voor de patiënt of zijn omgeving. Het is de psychiater die gaat moeten evalueren of deze vraag naar afstand creëren tussen patiënt en zijn milieu geïndiceerd is. Deze evaluatie is een bijkomend aspect dat men niet terugvindt bij de psychiatrische opvolging tijdens de consultatie. Het effect dat een hospitalisatie kan hebben op een patiënt geeft direct de aanleiding tot de vraag welke diagnose moet gesteld worden bij deze patiënt met vraag voor een hospitalisatie. Het stellen van een psychiatrische diagnose is zeer verschillend in vergelijking met de diagnosestelling in andere medische disciplines daar men niet kan terugvallen op een anatomisch element zoals in de somatische geneeskunde gebruikelijk. Er zijn natuurlijk theoretische concepten voor sommige psychiatrische diagnoses die terugvallen op een neurobiologisch, dus somatisch, substraat maar dit kan enkel op experimentele basis aangetoond worden binnen onderzoekslaboratoria van de industrie en universitair milieu. Bijvoorbeeld een acute psychotische decompensatie wordt gekarakteriseerd door een overmaat van activiteit van dopamine D2. Binnen de klinische context kunnen deze anatomo-biologische gegevens enkel verondersteld worden door evocatie van de diagnostiek en het effect van de gebruikte medicamenteuze moleculen. Dit wil zeggen dat in de realiteit de diagnose in psychiatrie volledig gebaseerd is op de subjectieve interpretatie van de clinicus van het subjectieve beleven van de patiënt. Zo dit subjectieve beleven het voornoemd neurobiologisch aspect omvat, zo zal zij ook het geheel van functioneren bepalen dat dan weer op zich dit subjectieve beleven bepaalt. Dit geheel van functioneren wordt vertaald binnen het discours en de symbolische constructies die de patiënt brengt, zijn gedrag, de emoties waardoor hij overspoeld is, zijn verlangen en de mogelijkheden die hij gebruikt om deze te volbrengen of te verdringen. Al deze functies behoren tot het domein van de menselijke communicatie en zijn dus vatbaar voor investigatie door de behandelende arts die dit enkel kan doen door in communicatie te treden met de patiënt. Het beleefde, bestaande uit de functies die juist werden opgesomd, is niet noodzakelijk pathologisch op zich. Het is het inadequaat beleven van de exterieure of interieure realiteit van de patiënt, en hoe dat beleefd wordt door de patiënt zelf en zijn entourage, het is dat wat maakt dat we op het terrein van het pathologische komen. Een psychiatrische diagnose stellen betekent dus dat we het beleefde door de patiënt moeten onder de loep leggen. De complexiteit van deze oefening stelt ons voor het probleem van uit welk gezichtsveld de diagnose moet gesteld worden en meer nog wat we er nadien mee kunnen doen. Voor eenzelfde patiënt zullen we de dingen niet noodzakelijker wijze op eenzelfde manier definiëren wanneer we ons tot een adviserend geneesheer van de mutualiteit of tot de familie of tot een behandelend arts richten. Elke keer zal de verwoorde diagnose beantwoorden aan een specifiek gebruik en daarvan afhankelijk een specifieke zienswijze en zodoende een specifieke logica hieraan verbonden. Bij het stellen van een indicatie voor een hospitalisatie zal de diagnose een aantal bijzondere prioriteiten opleveren. De leidraad bij het maken van deze beslissing blijft het inadequaat zijn van het beleefde door de patiënt ten opzichte van zijn omgeving. Dit inadequaat zijn is enerzijds de reden en/of de consequentie die maakt dat de patiënt in de onmogelijkheid is zich aan te passen aan zijn omgeving en er te verblijven. Geconfronteerd met de noodzaak tot opname op een psychiatrische dienst moeten er dus voorzorgen genomen worden die de adequaatheid van deze dienst zelf garanderen. De psychiatrische dienst zal als objectief hebben, de mogelijkheid te bieden aan de patiënt om een valabel alternatief te zijn in vergelijking tot zijn oorspronkelijk milieu door, enerzijds, een antwoord te bieden op de vragen van de patiënt of, anderzijds, een mindere kwetsbaarheid te vertonen ten opzichte van de problemen waarmee de patiënt geconfronteerd wordt. Tijdens een opnamegesprek is het heel belangrijk alert te zijn voor het potentiële destabiliserende effect dat een patiënt kan betekenen voor een psychiatrische afdeling. Zo zullen veel psychiatrische afdelingen vaak maar één patiënt met een zwaar verslavingsprobleem tegelijk opnemen om te vermijden dat een overmaat aan dit soort patiënten zou leiden tot een potentialiseren van de symptomen verbonden aan deze specifieke pathologie. Een ander voorbeeld betreft het opsporen van de psychopate persoonlijkheidsstoornis in de brede zin van het woord en een diagnose die vaak noodzakelijk maakt een hospitalisatieduur te verkorten of in sommige gevallen zelfs af te wijzen. Bij het stellen van een indicatie van een hospitalisatie is het evident dat er in de eerste plaats geëvalueerd wordt in hoeverre deze nuttig is. Het is soms zo dat in sommige gevallen, ondanks het voorkomen van majeure symptomen die de patiënt naar de kliniek doen komen, deze symptomen enkel de expressie zijn van een crisissituatie en dat er niet noodzakelijk sprake moet zijn van een reële psychiatrische pathologie. De acute decompensatie kan een normale reactie zijn binnen sommige situaties en lost zich vaak snel vanzelf op. In dat geval kan een gewoon contact met een psychiater of één nacht opname in het ziekenhuis buiten de psychiatrische afdeling maken dat de patiënt snel terug binnen zijn milieu kan functioneren. In andere gevallen wanneer de symptomatologie wijst op een reeds lang bestaande chronische pathologie zal de hospitalisatie enkel een herbergen betekenen zonder dat men een reëel therapeutisch proces kan verwachten. Soms is het in deze gevallen zelfs therapeutisch de hospitalisatie te weigeren en de nadruk te leggen op psychotherapeutische opvolging teneinde de patiënt te helpen te evolueren. Het zijn al deze bovenvermelde aspecten die men onder de loep moet nemen, alvorens een patiënt te hospitaliseren. De beslissing tot een hospitalisatie omvat volgende drie elementen: Eerst moet men proberen te begrijpen wat er gaande is betreffende de omstandigheden die geleid hebben tot het optreden van de acute symptomatologie. Nadien wordt de vraag gesteld of er een pathologische persoonlijkheid aanwezig is, samengaand met de klinische diagnose en de daarvoor noodzakelijk voor te schrijven behandeling. Het aspect van de omstandigheden is vaak de directe aanleiding tot vraag voor hospitalisatie. Tijdens de hospitalisatie zal het therapeutisch werk er dan ook in bestaan de patiënt te helpen uit de destabiliseringssituatie te geraken daar deze maakt dat hij niet in zijn oorspronkelijk milieu kan blijven en zijn malaise onderhoudt. De onmogelijkheid om zich in betreffende situatie staande te houden vindt vaak zijn directe oorzaak in de fragiliteit die wordt veroorzaakt door de pathologie waar de patiënt eventueel aan lijdt en waar men de diagnose zal kunnen stellen in een tweede fase van hospitalisatie. De beslissing om een patiënt in een psychiatrische afdeling op te nemen is dus zeer belangrijk in het breder therapeutisch proces daar zij zowel een klinische als een situationele diagnose noodzaakt. Deze beslissing staat toe aan de patiënt en aan de behandelende dokter om de hospitalisatie in een breder kader te plaatsen met name het kader van wat de patiënt heeft ervaren. Deze manier van doen bereidt de patiënt voor om nieuwe keuzes te maken, keuzes die hem geboden worden door een therapeutisch proces tijdens de hospitalisatie. Dr Paul De Hertogh Psychiater Site St.-Elisabeth - 2 Alice TIJDSCHRIFT VAN DE EUROPA ZIEKENHUIZEN 19
Page 1 and 2: TIJDSCHRIFT VAN DE EUROPA ZIEKENHUI
Page 3 and 4: INHOUD EDITO 04 EURONEWS 05 - Nieuw
Page 5 and 6: Nieuwe medewerkers Dr Jo Baeten RUG
Page 7 and 8: Klinische paden in de orthopedie: J
Page 9 and 10: EVENEMENTEN WEES ERBIJ Elke eerste
Page 11 and 12: (voornamelijk inwendige geneeskunde
Page 13 and 14: Psychiatrische verpleegkundige: is
Page 15 and 16: stabiliteit terug te vinden. De the
Page 17: Hij raakt ons, omdat hij uiteindeli
Page 21 and 22: Psychiatrie “liaison” DIENST PS
Page 23 and 24: zijn of niet en breidt heel langzaa
Page 25 and 26: TIJDSCHRIFT VAN DE EUROPA ZIEKENHUI
Page 27 and 28: Enkel de registratie van een crisis
Page 29 and 30: Een schilderatelier op Psychiatrie?

Psychiatrie - Europa Ziekenhuizen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?