Psychiatrie - Europa Ziekenhuizen

26
WAARVOOR
DIENT DEZE MACHINE ?
Het EEG
WAT IS NOG HET NUT VAN HET EEG NAAST DE MODERNE TECHNIEKEN VAN CEREBRALE BEELDVORMING?
Het EEG is een niet-invasief onderzoek dat op
elk ogenblik toelaat de functionele toestand
van de hersenen te evalueren. Enerzijds
onvervangbaar in geval van epilepsie, laat het
EEG anderzijds ook toe in bepaalde klinische
situaties (confusie, bewustzijnsstoornissen,
coma) een cerebraal dysfunctioneren aan te
tonen. Afwijkingen, al dan niet specifiek,
kunnen worden vastgesteld terwijl morfologische
onderzoeken normaal zijn.
Voornaamste indicaties van het EEG:
- Epileptische manifestatie
- Onverklaard bewustzijnsverlies
- Confusionele toestand
- Cognitieve stoornissen
- Delirante opstoot
- Bewustzijnsstoornissen, coma
- Hepatische encefalopathie
- Bepaalde infecties van het centraal
zenuwstelsel
- Diagnose van hersendood
WAT IS EEN ELECTRO-ENCEFALOGRAM ?
De electrische hersenschors-activiteit (cfr. infra)
wordt geregistreerd met behulp van 10 à 20
electroden die op de hoofdhuid worden
geplaatst. Over elke hemisfeer worden zo
meerdere afleidingen mogelijk (prefrontaal,
frontaal, centraal, temporaal, pariëtaal, occipitaal
en mediaan). Meerdere montages maken
het mogelijk het geheel van de schedeloppervlakte
te onderzoeken volgens verschillende
assen. De registratie duurt 15 à 20 minuten.
De reactiviteit van de EEG-activiteiten wordt
geëvalueerd door het openen der ogen
(verdwijnen van het alpha-ritme). De standaard
gebruikte activatiemethoden zijn de hyperventilatie
(gedurende 3 minuten) en de
intermittente lichtstimulatie. Reeds aanwezige
afwijkingen kunnen hierdoor geaccentueerd
worden en typische epileptiforme afwijkingen
kunnen worden uitgelokt bij een overigens
normaal tracé.
De hersenactiviteit wordt geregistreerd als
golven die elk hun specifieke frequentie,
amplitudo, morfologie, stabiliteit, topografie
en reactiviteit hebben.
Ze worden ingedeeld volgens hun frequentie:
- alpha-ritme: frequentie tussen 8 en 13 Hz.
- thêta-ritme: frequentie tussen 4 en 7,5 Hz.
Normaal EEG: patiënt 29 jaar
Overwegende alpha-activiteit 10 c/s, posterior,
regelmatig, goed actief bij het openen van de ogen.
N R 6 - SEPTEMBER 2005
- delta-ritme: frequentie lager dan 3,5 Hz.
- bêta-ritme: frequentie hoger dan 13 Hz.
Het EEG kan enkel worden geïnterpreteerd
binnen een gekende klinische context.
Het is onmogelijk om te bepalen of een
EEG-activiteit normaal of pathologisch is indien
men geen rekening houdt met de leeftijd, de
bewustzijnstoestand en de fysiologische conditie
van de persoon.
Het normale EEG van een volwassen individu
van middelmatige leeftijd, tijdens kalme waaktoestand,
met ogen gesloten (uitsluiten sensoriële
input) is gekarakteriseerd door een
posterieur alpha-ritme dat, door een beta-ritme
dat vooral geregistreerd wordt over de frontale
en rolandische regio’s en door een intermittent
thêta-ritme dat dikwijls aanwezig is over de
temporale regio’s. Variaties in de waakzaamheid
veroorzaken veranderingen van het
EEG. Tijdens het inslapen verdwijnt het alpharitme
met desynchronisatie van het tracé.
Tijdens de trage slaap vertraagt het EEG, en
meerdere slaapstadia kunnen met hun specifieke
EEG-kenmerken worden onderscheiden.
EEG van het kind: de registratie van de electrische
hersenactiviteit is een simpel en waardevol
diagnosemiddel, bijvoorbeeld om de
normale of pathologische cerebrale maturatie
te evalueren. Bij de prematuur worden snelle,
laaggevolteerde, en niet-gesynchroniseerde
activiteiten geregistreerd. Bij de à term pasgeborene,
is de EEG-activiteit hooggevolteerd,
traag en instabiel. Tot het 2 de -3 de
levensjaar, versnelt en organiseert het EEG
zich steeds meer. Het is pas rond de leeftijd
van 4-5 jaar, dat het EEG van het kind zich
structureert naar het volwassen model, en
het blijft evolueren tijdens adolescentie tot
de leeftijd van 18 jaar.
EEG van de bejaarde: boven de leeftijd van
60 jaar, vertraagt het alpha-ritme met 1/2 à 1/4
c/s per decade. Bij 40% van de personen
ouder dan 60, kunnen deltagolven worden
vastgesteld in de temporale regio’s, meestal
meer links dan rechts.
In geval van epilepsie kunnen verschillende
paroxystische activiteiten worden vastgesteld:
pieken, piekgolven, polypieken en polypiekgolven.
WANNEER IS HET EEG ABNORMAAL?
Ofwel omdat het paroxystische activiteiten bevat
(cfr. supra), ofwel omdat het elementen bevat
die, rekening houdend met de leeftijd en
bewustzijnstoestand, er normaal gezien
niet zouden mogen in optreden (bv deltaactiviteit),
ofwel omdat normale elementen
in overmatige hoeveelheid aanwezig zijn
(thêta-activiteit, puntige elementen). Deze
afwijkingen kunnen diffuus, gelateraliseerd
of gelocaliseerd optreden
Het EEG speelt een cruciale rol in geval van
epilepsie. Het kan toelaten de diagnose te
bevestigen alsmede de epilepsie te classifiëren,
waardoor het determinerend kan zijn voor
de keuze van een aangepaste behandeling.
Elk bewustzijnsverlies bij een volwassene of
bij een kind, zeker indien de beschrijving ervan
een epileptisch insult laat vermoeden, is een
formele indicatie voor een EEG.