75 jaar - InternetBladeren.nl

Jan Troost is na acht jaar voorzitterschap
van de Chronische
Zieken en Gehandicaptenraad
Nederland nog steeds actief in
de belangenbehartiging van
gehandicapten, onder andere
bij Makkers Unlimited en
Programma VCP. Hij komt in die
wereld nog steeds regelmatig
bestuursleden tegen die ook
ooit bij de Maartenskliniek
hebben gezeten. ‘Het samen
knokken voor het toegankelijk
maken van de samenleving,
zelfstandig gaan denken; voor
velen is die flat een enorm
goede leerschool geweest.’
van saamhorigheid en actiebereidheid. ‘Ik heb ’t soms
ervaren als ‘wij tegen het systeem’. Dat ging niet
alleen over het ziekenhuissysteem, maar was heel
maatschappelijk georiënteerd. Zo hebben we een keer
met 200 jongeren een demonstratiemars naar cultureel
centrum de Lindenberg georganiseerd. Die was
net geopend, maar niet voor ons: wij moesten onze
creatieve behoeften maar therapeutisch uitleven. Dat
vonden we zo belachelijk, dat we de straat op zijn
gegaan. Achteraf is dat een hele belangrijke mijlpaal
geweest. De organisatie van die mars was de voorloper
van de latere WIG (Werkgroep Integratie Gehandicapten)
in Nijmegen.’
Om te overleven
En er waren meer avonturen waaruit bleek dat de jongeren
niet langer weggestopt wilden worden. Er waren
bezoekjes aan het meisjesinternaat (‘Al was seksuele
voorlichting voor gehandicapten een groot taboe.’),
en er werden grappen uitgehaald met de Rosa­mars
‘Ik vond het meteen heel raar dat
al die jongeren daar achter een hek
in een flat moesten zitten’
die over het terrein ging (‘Wij wilden geen goed doel
zijn.’). Het kwam voort uit een behoefte aan verandering,
maar het was ook een soort overlevingsmentaliteit
die Jan Troost ontwikkelde in de flat. ‘Je moet
je realiseren dat er zoveel jongens dood gingen. Aan
spierziekten, nierziekten, aandoeningen. Dat maakte
ik al heel jong mee. En dan krijg je een gevoel van: we
leven, we moeten er ook een beetje lol van hebben.’
Veel veranderd
Aan het ziekenhuis heeft hij geen goede herinneringen.
‘Het ging er anders aan toe dan nu. Als je een bot
had gebroken, kreeg je een stokje tussen je tanden en
dan werd het rechtgezet. Mijn ouders werden geloof
ik niet eens gebeld. Daardoor ben ik nog steeds niet zo
happig op witte jassen.’ Tegelijkertijd ziet hij hoeveel
er veranderd is in de bejegening van patiënten. ‘Er
wordt veel meer geluisterd, het individu telt. Vroeger
werd geprobeerd om je weer zo ‘gewoon’ mogelijk te
krijgen. En als er niet meer uit te halen viel, werd je
afgeschreven.’ Hij was een voorvechter van een cliëntbespreking
met cliënten erbij, iets wat nu ook daadwerkelijk
gebeurt. ‘Soms denk ik: hadden we dat maar
niet gedaan’, lacht Troost. ‘Want het kost zoveel tijd.’
Durf te dromen!
Omdat hij merkte dat hij als cliënt weinig structureel
kon veranderen, is Troost na de Monnikskap maatschappelijk
werk gaan studeren. ‘Ik vind dat mensen
met een handicap normaal moeten kunnen meedoen
in de samenleving. Veel jongeren toen waren enorm
gehospitaliseerd, die moesten ook zichzelf nog emanciperen.
Ze kregen weinig kansen om fouten te maken,
omdat ze altijd in bescherming werden genomen. Pas
op, val niet, kijk uit. Daardoor durven mensen niet
meer te dromen, geloven mensen niet meer in hun
eigen mogelijkheden. Terwijl het begint bij die droom.
Als je die niet serieus neemt, blijft die droom hangen
en raak je ook een soort realiteitszin kwijt.’ •
MM | zomer 2011 29