75 jaar - InternetBladeren.nl

en in
te bescheidenheid’
‘Op de zaal lagen zo’n 15 tot 20 kinderen
met ernstige lichamelijke beperkingen
zoals verlammingen en amputaties.
Mijn taak was het verzorgen van de
jongens. Dat begon ’s ochtends met
ze uit bed tillen, wassen, aankleden
en ontbijten. Daarna bracht ik ze naar
de school op het terrein.’ Later haalde
ze als eerste zuster haar rijbewijs en
vervoerde ze met een busje de minder
beperkte kinderen naar pleeggezinnen
en terug.
Arbowetten waren er niet
De voorzieningen waren in die tijd heel
beperkt. Zo waren er geen rolstoelen of
tilliften. ‘We hadden in de jaren vijftig
alleen een houten stoel met wieltjes
eronder en een wagentje om de kinderen
mee naar school te brengen.’ Arbowetten
die de gezondheid van medewerkers
beschermen bestonden niet.
‘Op zaterdag gingen de kinderen in bad.
Jongens van 15, 16 jaar tilde ik in mijn
eentje in en uit bad.’ Ook werktijden
golden niet voor de zusters. ‘Ik werkte
de hele dag en avond. En ’s nachts sliep
ik op een kamertje dat grensde aan de
zaal. Met het raampje op een kier, zodat
ik de kinderen kon horen als er iets aan
de hand was.’
Niet veel in te brengen
Het was als zuster belangrijk om je plek
te kennen. Met de ouders van patiënten
mocht zr. Edwarda niet praten, met
de medische zorg mocht ze zich niet
bemoeien. Ze herinnert zich een aanvaring
met dr. Bär, die de eerste dertig
Lees verder op pagina 10 >
Motivatie van binnenuit
De zusters van de Choorstraat spelen een
belangrijke rol in de geschiedenis van de Sint
Maartenskliniek. Ze werkten dag en (zo nodig)
nacht en deden dat zonder morren. Waar haalden
zij hun inspiratie en motivatie vandaan?
MM | zomer 2011 9
zr. Laetantia (l) en zr. Annecathrine (r)
De congregatie van de Choorstraat zond de zusters uit naar waar ze op dat moment
nodig waren. De meeste zusters kozen dan ook niet zelf voor de Sint Maartenskliniek.
De ziekenzorg was zelfs nieuw voor ze, daarom schoolden ze zich bij.
Zuster Laetantia, oud­hoofd van de Maartensschool, is blij dat de beslissing om
naar Nijmegen te gaan voor haar is genomen. ‘Het zijn uiteindelijk heel kostbare
jaren geworden. Ik heb er veel geleerd.’
In de minderheid
In de beginjaren van de kliniek waren de zusters in de meerderheid op de berg.
Hun aantal bleef echter gelijk en dat van de leken­medewerkers steeg snel. De
zusters raakten in ondertal, ook omdat er geen jongere zusters meer binnenkwamen.
Toch hadden zij nog tot in de jaren ’70 grote invloed in de kliniek. Dat
kwam omdat alle hoofden (van de verpleging, de Maartensschool, de keuken en
de huishouding) religieus waren. Spaarzaamheid en hard werken bepaalden in die
tijd de cultuur. De zusters hadden veel steun aan het geloof en ook aan elkaar.
Een duidelijk doel
De zusters waren altijd beschikbaar, stonden dag en nacht klaar. En de meeste
deden dat graag. ‘Het personeel en de kinderen hielden ons op de been’, herinnert
zuster Laetantia zich. ‘Het verlangen om met de kinderen te werken heeft me over
veel dingen heen gezet.’ Zuster Annecathrine herkent dat beeld. Zij deed net als
zuster Laetantia tot een aantal jaar geleden nog vrijwilligerswerk bij de Maartenskliniek.
‘Het enige doel in mijn leven was te zorgen voor gehandicapte kinderen.
En dat heb ik heerlijk gevonden. Het grootste plezier had ik als we kleine kinderen
weer konden laten lopen!’
Geld speelde geen rol
De zusters kregen kost en inwoning, kleding en bewassing, en later ook zakgeld.
Maar geen salaris. Zuster Annecathrine geeft aan dat het niet belangrijk was wat
ze verdienden. ‘Wij zetten ons van binnenuit in voor het gehandicapte kind; geld
en persoonlijke situatie speelden geen enkele rol. Dat is vandaag de dag natuurlijk
anders.’