2009 - De regulerende staat - NSOB

De nadruk ligt nu vooral op de samenwerking en op de doelmatigheid in
de uitvoering. De inspecties berichten over successen die ze op die punten
bereiken. Over de maatschappelijke impact en actueel maatschappelijk
optreden is veel minder te vernemen. Het lijkt er op dat de inspecties
weer minder zichtbaar worden, meer onderdeel van de overheidsbureaucratie
– eigen logo’s en briefpapier zijn inmiddels verdwenen – en minder
vervlochten met de maatschappelijke sectoren waarin het toezicht haar
functie dient te vervullen.
Voor de inspecties in de domeinen waar autonome organisaties publieke
taken uitvoeren lijkt het zinvol na te gaan hoe er een verbinding gelegd
kan worden tussen het landelijke en lokale toezicht. Van lokale Raden
van Toezicht wordt veel verwacht maar de vraag of ze de aan hen toebedachte
verantwoordelijkheid ook kunnen waarmaken wordt nauwelijks
gesteld. Vast te stellen is dat het aantal kritische commentaren op de
mogelijkheden van Raden van Toezicht toeneemt. Mede onder invloed
van de financiële en economische crisis van dit moment zal een aantal
van de vooronderstellingen, die de afgelopen jaren over het toezicht gehanteerd
zijn, heroverwogen worden. Waar dat toe leidt is nog moeilijk
te voorzien maar dat de toezichtfunctie weer meer aanzien zal krijgen
staat voor mij vast. De vanzelfsprekendheid van ‘zelfregulering’ is minder
groot geworden, de waarde van een centrale actor wordt weer meer
onderkend.
Voor een vitaal functioneren van organisaties en ondernemingen in
onze samenleving zijn vormen van toezicht van groot belang. Toezicht
verzorgt feedback en dat is in elke organisatie noodzakelijk. Die feedback
behoeft niet ‘van de overheid’ te komen maar de vraag moet wel
beantwoord worden hoe op een andere wijze die feedback vorm kan krijgen,
met invloed omdat ze voldoende geschraagd wordt door kennis en
macht. Eenvoudig is dat niet.
28 Vorm geven aan inhoud