De gordel van Aphrodite - Theartofpainting.be

Deugd en Hartstocht Blz. 18 / 450
„Ach, kom nu, Socrates,‟ antwoordde de jonge man ongeduldig, „dit is toch geen plaats om
aan de kwade dood te denken! Kijk naar de zee, naar de hemel, en naar de tempel, ginds.
Alles is hier licht en blijheid. Kijk naar de groene zee, de bruine bomen, de grijze rotsen, de
vogels en de schapen ginder. De donkere dood is iets om aan te denken ‟s nachts of in de hitte
van een veldslag, wanneer ze op je valt en niet ontweken kan worden. Laat ons hier toch niet
aan de dood denken!‟
Socrates bleef echter bij zijn onderwerp. Hij stapte nu minder snel verder en plaatste zijn
handen achter zijn rug.
„Jij denkt dus dat de dood het kwade is, ons niet steeds begeleidt, en niet iets is waarnaar we
kunnen verlangen, nietwaar Alcibiades?‟
„Natuurlijk, Socrates.‟
„Wel, weet je, Alcibiades, de mensen beweren dat ik een filosoof ben, en eigenlijk is dat ook
waar, omdat ik de kennis zoek. Maar mijn lichaam verstoort mijn zoeken naar kennis. Als we
ooit willen hopen de pure kennis van iets te vinden, dan lijkt het me dat we eerst ons lichaam
moeten kwijt spelen. Ik geloof dat het bereiken van de zuivere kennis niet mogelijk is in het
gezelschap van ons lichaam. Zo lang ik leef kan ik de kennis van de dingen zoeken, maar ik
zal die kennis van de zuiverste ideeën nooit vinden. Kennis vinden van de onbezoedelde
waarheid kan niet door een ziel die opgesloten zit in een lichaam. Ik wens de dood niet, maar
dikwijls jaagt het vooruitzicht van sterven me geen vrees aan. Waarom zouden we angst
moeten hebben van iets waarvan we niet weten wat het is? Ik heb er geen enkel idee over hoe
het leven na de dood zou kunnen zijn.‟
Socrates wachtte even, dacht na, en zei dan, „ik ben slechts een zwaan van Apollo, zijn
dienaar, en ik zal mijn zwanenzang zingen vóór mijn dood. Het zal een lied van blijdschap
zijn om te leren hoe de andere wereld er uitziet! Apollo gaf me slechts schrale profetische
krachten, maar die zijn desondanks ook niet onbestaande. Dat schip van Apollo zal ooit mijn
dood aankondigen. Maar vertel dat niet verder, opdat men mij niet een waarzegger zou
noemen!‟
De jonge man gaf minder aandacht aan die woorden dan aan het gras, maar hij had toch wel
gehoord wat zijn leraar gezegd had. Alcibiades geloofde eerder dat de ziel vernietigd werd de
dag dat een man stierf, dat ze uiteen zou vliegen en verspreid zou worden, zou verdwijnen in
wolkjes van dunne, onzichtbare rook. Maar reeds in het verleden had Socrates beweerd dat de
ziel na de dood zou blijven bestaan met haar eigen kracht en haar eigen soort van intelligentie.
Alcibiades antwoordde daarom, „ik vroeg me echt af of er wel leven is na de dood, Socrates,
we kunnen dus beter genieten van het hier en het nu. Tevens, hoe zou het lichaam ons kunnen
afwenden van de kennis wanneer het juist met ons lichaam is dat we leren, de dingen voelen,
horen, en zien? Komt niet alle kennis van onze zintuigen?‟
Socrates dacht daarover na. Hij opende zijn ogen wijd, één van zijn voorgeliefde trukken
wanneer hij een argument op iemand wou forceren en het wou doen doordringen tot een
gesprekspartner. Het was moeilijk om die priemende ogen te weerstaan!
Dan zei hij, „eigenlijk is dat ook zo, Alcibiades. Onze kennis komt echter van de ziel en van
haar eigen perceptie van haar natuur, die één is met de zuiverste ideeën. Onze ziel geeft ons
toegang tot de rede, en door de rede kunnen we hopen iets te begrijpen van de Ene. Hoe
verstrooit ons lichaam ons van de rede? Wel, het antwoord op die vraag is eenvoudig. Onze
ziel wordt besmet door de onvolkomenheden van ons lichaam, door onze verlangens en onze
angsten, door de hartstochten, de woede en de verzuchtingen, door de emoties die ons doen
handelen. Al die zijn hinderpalen voor de rede. Oorlogen en veldslagen, onze verlangens naar
weelde en seks, maken ons tot slaaf van de zichtbare wereld en trekken ons weg van de ideeën.
De ware filosoof zou deze wereld zonder verdriet of bitterheid moeten kunnen verlaten!‟
Copyright © René Dewil Woorden: 265369. December 2010 – mei 2011