De gordel van Aphrodite - Theartofpainting.be

Deugd en Hartstocht Blz. 44 / 450
binden, zodat ze zich nooit zouden vervelen, opwindend blijven, steeds geboeid door
Alcibiades alleen.
Alcibiades begon daar van te houden. Terwijl zijn publiek in bewondering naar hem luisterde,
wandelde hij in zijn geest door de straten van Piraeus. De vele redevoeringen deden
Alcibiades ook nadenken over veel belangrijke onderwerpen uit het leven van de Hellenen.
Hij sprak niet alleen maar hij oefende ook zijn opinies over Hellas, over de politiek, over de
wijze van leven van de mensen van Hellas. Nadien zou hij nooit meer moeten zoeken naar
opinies.
Alcibiades had steeds Protagoras beschouwd als iets van een geldzoekende kwakzalver,
iemand die alleen goed was in het afzetten van rijke mensen. Nu moest hij toegeven dat geen
van zijn andere leraars hem zo efficiënt en succesvol gebracht had tot het houden van
redevoeringen over eender welk onderwerp en hem de kunst van de retoriek zo grondig had
leren beheersen. Tevens beval Protagoras Alcibiades nooit punten te bewijzen die duidelijk
moreel slecht waren of verkeerd, en die in daglichten te plaatsen zodat ze toch door een
publiek zouden aangenomen worden. Protagoras zei aan Alcibiades dat wat het betekende een
waardevolle man te zijn niet was rijk te zijn of van edele afkomst, niet fysisch sterk te zijn of
politieke macht te winnen. Protagoras beweerde dat een goede man bekwaam was nuttig werk
te doen, verkeerde handelingen vermeed en een scherp gevoel voor rechtvaardigheid had.
Vreemd maar ook niet verbazingwekkend, leek het Sofisme van Protagoras niet zeer
verschillend te zijn van de filosofie van Socrates. Protagoras probeerde wel Alcibiades met
zijn argumenten te overtuigen in korte lessen die hij nadien illustreerde in langere monologen.
Protagoras stelde geen vragen aan Alcibiades en verleidde hem niet in de dialectiek, maar hij
praatte met Alcibiades en hij ging door met praten zelfs wanneer Alcibiades niet meer
aandachtig luisterde. Protagoras had het geduld van een oude man die al even graag alleen
praatte, tot zichzelf. Hij hoopte echter argument na argument op om een thesis te bewijzen, tot
Alcibiades slechts kon akkoord zijn.
Protagoras wou vooral dat Alcibiades een goede burger van Athene zou worden, en hij bleef
aan Alcibiades de grootsheid van de stad aanprijzen, haar geschiedenis, alsook de plaats van
de familie van Alcibiades en van zijn voorvaders in de glorie van de polis.
Protagoras was nochtans geen Athener. Hij was geboren in Abdera, een stad van Thracië. Hij
vertelde over de wrede schoonheid van zijn land, over de vreemde rituelen en gewoonten van
de Thraciërs waartussen de Helleense kuststeden gebouwd werden, en over de trots van de
Thracische Koningen. Maar hij loofde steeds de weelde, de macht en de pracht van Athene.
Protagoras zei aan Alcibiades dat de deugd voor een man moest zijn de rechtvaardigheid te
respecteren en steeds rechtvaardig te blijven, matig en vroom te leven. Alcibiades had
dergelijke preken al van Socrates gehoord. Hij zei niet aan Protagoras dat Socrates hem eens
gezegd had dat de Sofist niets anders was dan een lid van de geldverslindende massa van
kibbelende, woordentwistende, controversiële, strijdlustige, agressieve en hebzuchtige klasse
van ambachtslui die handel dreven met zielen, deugd kochten en verkochten, en die joegen op
rijke, goedgelovige en veelbelovende jongeren.
Protagoras de kwakzalver leerde aan Alcibiades sommige van de meest interessante ideeën
die hij tot dusver gehoord had, tot hij op deze bootreis naar Cyprus geraakte. Socrates zocht
steeds de waarheid en probeerde de absolute waarheid van concepten door de rede te
achterhalen. Dikwijls vond Alcibiades echter dat er andere mogelijkheden van redeneringen
konden gevolgd worden, andere antwoorden gegeven dan diegene die Socrates suggereerde
en nadien opdrong. Hij kon ook niet steeds goed de redeneringen van Socrates volgen.
Protagoras maakte dat allemaal veel gemakkelijker. Hij beweerde dat er zoiets als één enkele
Copyright © René Dewil Woorden: 265369. December 2010 – mei 2011