weekblad voor film, tooneel dans, opera, operette, concerten radio ...

—^———■^^^-^——^—.^——^^—^_
Een goede en
geregelde oefe-
ning is voor het
dansen van het
grootste belang
en Anna Rims-
kaja brengt dan
ook heel ivat
uren per tceek
in de oefen-
school door.
ANNA RIMSKAJA
OEFENT
Een opmerkelijk talent I
Van alle kunstvormen, die het publiek van
gene zijde van het voetlicht worden geboden,
is de danskunst wel de minst bedeelde, wat
belangstelling aangaat. Dat is begrijpelijk,
hoewel niet geheel vergeeflijk, want deze
kunstvorm moet men, méér daa andere, leeren
waardeeren en het is werkelijk te betwijfelen,
of men dat hier te lande wel genoeg begrepen
heeft.
„Dansen" is voor het groote publiek nog
te veel een onbelangrijk deel van een variété-
of revue-programma, een rustpooze, waarin
men rustig kijkend weer adem schept voor
een volgend nummer, dat méér op sensatie of
op humor is gericht. Nog te weinig wordt de
danskunst als op zichzelf staande kunstuiting
gewaardeerd, en daarom moest een Neder-
landsche danser of danseres in het buitenland
optreden om naam te maken . . .
De kleine groep selecte toeschouwers, die
thans bij een dans-optreden de zaal bevolkt,
is niet voldoende om een kunst als deze ge-
noeg te stimuleeren en, in cultureel opzicht,
waarde te verleenen.
Ook de danskunstenaars, die liever in
andere omgeving zouden willen dansen, wor-
den vaak ter wille van het levensonderhoud
gedwongen op te treden zuiver ter amusement,
zooals in revue of variété. En deze beide
amusementsvormen kunnen daardoor het uit-
gangspunt zijn om hier te lande voor het
dansen grootere belangstelling te wekken.
Gelukkig lijkt de tijd voorbij, dat de theater-
directeuren den dans als een beter soort
entr'aitc beschouwden ; in verscheidene revues,
variété's en cabaret-ensembles nemen dansers
en danseressen reeds een aanmerkelijk hoo-
gere plaats in dan jaren geleden.
F.én hunner, voor wie dat in zeer sterke
mate geldt, is onze landgenoote, die onder
den naam Anna Rimskaja optreedt en nog
onlangs op het voor haar kunst ietwat te
kleine tooneeltje in Ruys' ..Mallemolen"-
programma te Scheveningen successen oogstte.
Thans kunnen wij haar in „Metropole'' in
Den Haag zien in een variété-revue.
De loopbaan van deze talentvolle danseres
mag alleszins avontuurlijk genoemd worden.
Op dertienjarigen leeftijd ving zij, zeer tot
ontstemming van haar ouders, die weinig ver-
trouwen in het artistenberoep stelden, haar
loopbaan aan in het ballet bij Henri ter
Peter Kellenbach laat nog even een
moeilijke passage uit de muziek hooren.
— Onder: de spiegel is bij de studie een
onmisbaar hulpmiddel.
Hali's revue in Rotterdam en zij telde veer-
tien lentes, toen zij in Hotel de Wittebrug
in Den Haag voor de eerste maal solo danste.
Daarna brak een tijd van reizen en trekken
voor haar aan. Met verschillende balletten
bereisde zij Duitschland, Zwitserland, Frank-
rijk, Zweden, Portugal, Spanje, ja zelfs Zuid-
Amerika.
Weer in het vaderland, nam zij lessen van
Tamarova, de eerste solodanseres der Belgi-
sche Opera, en van Madame Glück. Op voor-
stel van mevrouw L. Bouwmeester-Sandberg
— zij maakte toen deel uit van het Bouw-
meester-ballet — ging zij naar Parijs, waar
zij zich voegde bij de leerlingen van Vera
Trivilowa, een grootmeesteres der Europee-
sche danskunst.
Einde 1939 kwam zij weer in Nederland,
Anna Rimskaja's talent uit zich vooral in
de plastiek van den dans, in het sierlijk be-
weeg bij het uitbeelden van verschillende
passies.
Wij zagen haar te Amsterdam tijdens een
oefenmiddag en bewonderden toen speciaal
den Slavischen dans van Dvorak, waarin zij
nu eens het bedelend vragen, dan weer het
onstuimige, rustelooze trekken van den Zigeu-
ner verbeeldt.
Rustiger en vooral technisch-beheerscht is
haar „Plus que lente" van Claude Debussy,
terwijl een acroplastische dans, op muziek van
Reel; een perfecte dans-acrobatiek te zien gaf.
Anna Rimskaja, die haar eigen choreografe
is, vindt een uitstekend muzikaal adviseur in
den Amsterdamschen pianist Peter Kellen-
bach, die haar op oefenmiddagen en ook vaak
bij solistisch optreden begeleidt. Het dansen
in revue- of variété-verband stelt uiteraard
het daarbij aanwezige orkest in de gelegen-
heid voor de begeleiding te zorgen.
Deze jonge, begaafde danseres verovert
zich een goede plaats onder de Nederlandsche
beoefenaren der danskunst. Zij verdient daar-
o-n ten volle de belangstelling van het pu-
bliek, dat „al ziende zal leeren" deze zuiver-
ste van alle kunstvormen te begrijpen en te
waardeeren. Dan zal voor de danskunst in
Nederland, dank zij de veelbelovende krach-
ten, waarover wij hier beschikken, een groote
toekomst zijn weggelegd. L. J. CAPIT
CINEMA &• THEATER - (nr. 32) 10
wm " '■
De kunstenaar
Corn, van Dijk ziet
bij het ontwerpen
van een nieuiv
dansgetcaad voor
Anna Rimskaja het
resultaat reeds voor
zijn geestesoog ver-
schijnen.
Onder: Een fraaie pose uit den Slavischen Dans
ven Dvorak.
(Fotc's FellingalP. R. A. ?'. d. Randrrt, teekctiingen v. Dijk)
11 (nr. 32) - CINEMA 6- THEATER
-
Van faeU6indec
tot WALSKONING
De te Weenen in 1804 geboren Johann
Strauss, die in zijn tijd de „Wals-
koning" werd genoemd, was oorspronke-
lijk boekbinder, een vak, dat hij tot zijn
negentiende jaar heeft beoefend.
Of hij het "met hart en ziel beoefende,
mag worden betwijfeld, want men vindt
omtrent zijn jongelingsjaren aangetee-
kend, dat hij een liefhebber van dansen
en vioolspelen was. Het echte Weensche
bloed was bij hem aanwezig en zijn groot-
ste behagen schepte hij in een bezoek aan
een danszaal en in het dansen met een
hupsch meisje in zijn armen.
Dat was op zichzelf niets bijzonders,
want een dergelijke liefhebberij hadden
met hem heel veel boekbindersgezellen in
de Keizerstad aan de Donau gemeen!
Johann Strauss werd echter daartoe
aangedreven door een bepaald muzikaal
gevoel. Vioolspelen had hij zichzelf ge-
leerd, onderricht had hij zoo goed als niet
genoten.
In dien tijd — omstreeks 18.23 — wa s
in Weenen zeer gewild een zekere Joseph
Lanner, een nog jong dirigent, die met
een klein, door hem zelf geschoold orkest
in Sperl en andere Weensche lokaliteiten
openbare concerten gaf.
Strauss was een warm vereerder van
hem. Vooral de walsen van Lanner
oefenden een onweerstaanbare prikkeling
uit op den boekbindersgezel. Deze walsen
drongen in zijn ziel, dansten op zijn tong,
wiegden hem in dwepende verlangens-
droomen onder het stijfselen, lijmen en
kloppen der boeken.
Eindelijk kon Johann Strauss het met
zijn walsenfantasieën bij zijn stijfselkwast
niet langer uithouden.
Hij nam zijn viool onder den arm en
bood zich bij den kapelmeester Lanner als
vioolspeler aan. Lanner ontdekte talent in
den muzikaal aangelegden jongeling en
was bereid hem in zijn orkest op te nemen.
Strauss was overgelukkig ; hij deed nu,
wat hij altijd verlangd had, hij speelde
in het orkest van Lanner. Nu zweefde hij
midden in het rijk der tonen en bijzonder
welbehaaglijk voelde hij zich, wanneer hij
een der sleepende walsen van Lanner met
gevoel op zijn viool meespeelde en vóór
hem al die dansende paren zich zacht
golvend in de rondte bewogen.
Deze walsen waren echte muziek; zij
waren een en al hartstocht, een lieflijk
spel van alle gewaarwordingen van ver-
langens, neigingen, vreugde, liefde, die de
harten van een jong paar bij het dansen
konden gevoelen. De Weeners leerden nu
eerst pas wat walsen waren en welke aan-
trekkingskracht de melodieën in deze
klankmaat geven konden.
Johann Strauss voelde dit het beste;
hij werkte zich geheel in den geest der
betoovering dezer walsen in en beproefde
spoedig de eigen melodieën, welke steeds
bij hem opkwamen, in compositie te
brengen.
Wat hij zelf niet vermoed had, kwam
thans tot stand: walsen met een bekoor-
lijkheid en innigheid van melodie, zoodat
meester Lanner dadelijk voor den nauwe-
/» Pt Tampon", het orgaan der
School voor de Grafische Vakken,
schreef de juist met eervol f'ensioen
gega ne directeur. de heer A. W. Bar-
ten, eer artikel over Johann Strauss
Sr., waaruit wij een groot gedeelte
overnen en. — A', ■d.
lijks koud geworden boekbindersgezel den
hoed afnam en hem voorspelde, dat alle
Weensche meisjes haar hart bij deze
klanken zouden verliezen.
Inderdaad ontwaakte een ware geest-
drift voor den componist. Overal hoorde
men zijn melodieën.
Zonder eenigen afgunst plaatste Lanner
het jonge genie, dat zich onder hem ont-
plooide, naast zich op het podium en
Lanner en Strauss gaven thans gezamen-
lijk concerten. Een feit is, dat spoedig de
leerling den meester voorbij streefde;
Strauss doorgrondde het geheim der
walsen nog die-per dan Lanner.
Vooral, wanneer hij zelf met zijn be-
wonderenswaardige vioolstreek de verlok-
kende, klagende nachtegaaltonen aan zijn
instrument ontlokte, kon in de balzaal
niemand op zijn plaats blijven.
Zijn composities werden weldra niet
alleen door het geheele voormalige Oos-
tenrijk bekend, maar ook in Duitschland
en in andere landen. Met Lanner en
Strauss werd als het ware een nieuw tijd-
perk ingewalst.
Hun violen en concerten brachten in het
groote stedelijke verkeer een zoodanige
verandering, dat op gemoedelijke wijze
het standsverschil in het openbare leven
minder zichtbaar werd. De voorname
wereld volgde hun tooverklanken even
geestdriftig als de burgers en werklieden
en bezochten de concerten niet minder tal-
rijk dan deze.
Zoo zag men in een openbaar lokaal
een zonderling, doch aangenaam gemengd
gezelschap, zooals men dit vroeger nooit
gekend had of voor mogelijk had gehou-
den, niet alleen in Weenen, maar ook
elders. Ondubbelzinnig werd hierdoor be-
wezen, dat de muziek een internationale
taal is, die ieder, ongeacht nationaliteit
of stand, kan verstaan.
Terwijl Lanner zijn oude publiek ge-
trouw bleef, ging Strauss in 1833 op
andere veroveringen uit. Met zijn orkest
bezocht hij verschillende groote steden
van Duitschland, Frankrijk en Engeland
en overal raakte het# publiek in geestdrift.
Strauss werd wereldberoemd.
Zou hij dat destijds hebben durven
droomen, toen hij nog in de boekbinderij
werkte en naaiend en lijmend zijn wijsjes
neuriede en ongetwijfeld een prettige col-
lega voor zijn vakbroeders was?
Het is opmerkelijk, dat het grafische
vak zoo veel beroemdheden op kunst- en
politiek gebied heeft voortgebracht. Van
boekbinder tot walskoning mag als een
waardig voorbeeld hiervan gelden!