Dokters in de Oostelijke mijnstreek – 90 jaar (k ... - KNMG Limburg

22
zijn de huisartsen aan die instelling als fondsartsen verbonden. Zij verrichten hun
bescheiden maar zoo uiterst belangrijke taak binnen de stille muren van de ziekenkamer,
waar de meest aantrekkelijke zijde van de geneeskunst zich kan ontwikkelen, ook te
midden van de nevelen eener wetenschap,die zoovele raadselen van het menschelijk
lijden onopgelost laat” (Vossenaar, 1936). Of, tenslotte, uit de in zekere zin nederige wijze
waarop de Wever opkijkt tegen de mijndirecties en de Geneeskundige Dienst der Mijnen
als hij in datzelfde jaar in een artikel schrijft: "Het ligt voor de hand dat door de
mijndirecties reeds vroegtijdig maatregelen werden getroffen om te voorzien in een
behoorlijke geneeskundige verzorging van hun arbeiders. Het Algemeen Mijnwerkersfonds
is thans een der beste ziekenfondsen van ons land. De controleerende geneesheeren met
den Med. Adviseur vormen den onmisbaren en tactvollen schakel tusschen fondsleden en
fondsartsen”. Even verderop: "Bezoekt men de verschillende Mijnen, zoo zal men verbaasd
staan met hoeveel zorgen de Mijndirecties de ongevalspatienten omringen". En: "Het is
behalve het Staatstoezicht vooral Dr. Vossenaar, die hier pionierswerk verrichtte, zoodat
bedrijfsziekten tot een minimum beperkt blijven. Het valt dan ook niet te ontkennen, dat
de mijnen in Zuid-Limburg op medisch gebied een zeer voorname plaats innemen" (De
Wever, Jaartal). De citaten, waarin de artsen een persoonlijke visie op elkaars werk geven,
lijken de afhankelijkheidspositie van de huisarts ten opzichte van het mijnbedrijf nog eens
te onderstrepen.
Besluit
Tot op de dag van vandaag bepalen de medische en sociale gevolgen van de mijnindustrie
in sterke mate het werk van de arts in de regio Heerlen en omstreken. Van huisarts en
specialist, van bedrijfs- en verzekeringsarts. Niet alleen de hierboven beschreven ziekte
‘stoflongen’ en andere aan het werk in en om de mijn gerelateerde klachten vormen een
groot en belangrijk deel van het regionale ‘zorgaanbod’, zoals we dat anno de 21e eeuw
noemen. Maar ook zijn wij artsen betrokken bij de sociaal-economische gevolgen van de
mijnsluiting en aarzelende wederopbouw vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw. Te
denken valt aan de directe gevolgen van werkloosheid en omscholing. De invloed daarvan
op het gezin, op volgende generaties. De gevolgen voor gezondheid en leefstijl van de
bevolking. Dagelijks komen we in aanraking met gevolgen van overgewicht, ongezonde
voeding, psychosociale problematiek. Een morbiditeit die in onze regio significant groter
blijkt te zijn dan in de rest van ons land.
Wat dat betreft is de opkomst en ontwikkeling van de mijnindustrie ook exemplarisch.
Het geeft aan dat artsen steeds opnieuw geconfronteerd worden met maatschappelijke
ontwikkelingen en de gevolgen daarvan voor de mens en zijn gezondheid. Tegen de
achtergrond van de ontwikkelingen in de geneeskunde en de medische wereld zal de arts
steeds opnieuw zijn positie moeten bepalen ten opzichte van de medische problemen en
vooral ten opzichte van de patiënt en diens belang. Dat is niet alleen een individuele
kwestie maar daarin speelt ook de beroepsgroep, de Maatschappij met de ‘grote M’ een
belangrijke rol. Mits die maatschappelijke ontwikkelingen en de thema’s worden herkend
en erkend. En mits óók die thema’s de agenda van de arts in de 21e eeuw mede mogen
bepalen, naast de kwesties van het eigen materiële beroepsbelang.
90 JAAR KNMG AFDELING HEERLEN & OMSTREKEN