Dokters in de Oostelijke mijnstreek – 90 jaar (k ... - KNMG Limburg

8
deze ziekte het nodige verbeterd op het punt van diagnostiek en behandeling en
uiteindelijk is silicose erkend als een met het werken in de mijn verbonden beroepsziekte.
Tot op de dag van vandaag vechten ex-mijnwerkers en hun nabestaanden echter nog om
erkenning van de materiële en immateriële schade die dit ziektebeeld heeft berokkend. Op
diverse momenten hebben artsen een rol gespeeld in deze ontwikkeling.
In kort bestek zal een schets worden gegeven van de geneeskunde aan het begin van de
twintigste eeuw en van de zich ontwikkelende functie van huisarts. Eén van die huisartsen
van het eerste uur heeft bij het stand komen van diverse voorzieningen op het gebied van
de gezondheidszorg een belangrijke rol gespeeld en stond aan de wieg van de geneeskundige
zorg voor de mijnwerkers. We hebben het dan over Frans de Wever (1869-1940). Aan de
hand van zijn professionele loopbaan wordt een stuk van die ontwikkeling toegelicht. Een
schets van de bedrijfsgezondheidszorg in het mijnbedrijf biedt de achtergrond waartegen
kan worden beoordeeld hoe de lokale huisarts uit die tijd omging met de zorg voor
mijnwerkers en hun gezinnen en met name met het ziektebeeld van de silicose.
Geneeskunde in het begin van de 20e eeuw
Om de geneeskunde, en met name de zorg voor de mensen, in het begin van de 20e eeuw
beter te kunnen plaatsen is een drietal ontwikkelingen van belang. Allereerst, in wetgevende
zin is de door Thorbecke tot stand gebrachte hervorming van de gezondheidszorg
vermeldenswaard. Tot die tijd was er een scala aan beoefenaren van allerlei vormen van
geneeskunst. Door de invoering van de "Wet van 1 Juni 1865 regelende de uitoefening der
geneeskunst" kwam hieraan bovengeschetst een einde. Vanaf dat moment verkreeg men
alleen nog via een universitaire opleiding de bevoegdheid om de geneeskunst (in volle
omvang) uit te oefenen. Men kreeg hiermee de titel van "genees-, heel- en verloskundige"
(Bruinsma, 1907). Was bij wet thans eenheid geschapen, onder artsen waren er steeds meer
die zich gingen toeleggen, op een deelgebied van de geneeskunde. De "speciaalartsen"
deden hiermee hun intrede. Deze nieuwe generatie artsen ging de praktijk grotendeels in
De Oranje Nassau 1 waar in 1899
de eerste Heerlense steenkool
omhoog kwam.
90 JAAR KNMG AFDELING HEERLEN & OMSTREKEN