Dokters in de Oostelijke mijnstreek – 90 jaar (k ... - KNMG Limburg

38
op zolder. Het archief paste toen nog in één schuifdeurkast. Het oude gebouw was echt een
doolhof. Ik weet nog dat ik op mijn eerste dag de post moest rondbrengen en dat ik toen een
plattegrond meekreeg, want er waren zoveel gangetjes, trappen en kamertjes.”
In 1977 verhuist de dienst naar de nieuwbouw aan het Overloon.
JGZ: van schoolartsendienst naar integrale jeugdzorg
De eerste schoolartsen van wat dan nog de GG&GD Heerlen heet, zijn noodgedwongen
behoorlijk allround: naast de schoolartsendienst verrichten zij gemeentelijke werk -
zaamheden zoals de lijkschouw, het afnemen van bloedproeven en het arres -
tantenonderzoek. Als schoolarts waken zij niet alleen over de gezondheid van de
kinderen, maar houden ze ook de hygiënische toestanden op de scholen in de gaten. Die
is eind jaren vijftig, zoals Wim Balvert het formuleert, “desastreus”. Als de GG&GD daar
na uitgebreid onderzoek een rapport over uitbrengt, worden dan ook op heel veel
scholen toiletten gerenoveerd en wasbakken bijgebouwd. Een volgende nota over het
schoolmeubilair leidt ertoe dat de gemeente Heerlen ongeveer een miljoen gulden
beschikbaar stelt om de scholen van nieuwe tafels en banken te voorzien.
Bleekneusjes
Waar de huidige jeugdgezondheidszorg zich richt op alle kinderen in de leeftijd van 4 tot
19, doet de GG&GD destijds alleen de kleuterscholen, de lagere scholen, de ULO en de
huishoudschool. Daarbij komt dan nog het zuigelingen- en kleuterbureau van onder
andere het woonwagenkamp. 2 In de loop der jaren wordt de schoolartsendienst
uitgebreid met het buitengewoon onderwijs, zoals de LOM-scholen, de school voor
slechthorenden, de kermisscholen en de school van het woonwagenkamp. Verder zit de
schoolarts in indicatieteams voor het buitengewoon onderwijs of voor het uitzenden van
kinderen naar vakantiekolonies. Daarvoor in aanmerking komen kinderen die lichamelijk
wat zwakker zijn: de zogenoemde “bleekneusjes”. Soms worden kinderen ook uitge -
zonden om hun overbezette moeder te ontlasten. Als het de mensen later financieel
beter gaat, mensen meer op vakantie beginnen te gaan én de weerstand van de kinderen
verbetert, verdwijnen deze vakantiekolonies. Illustratief voor de inhoudelijke verschuiving
die plaatsvindt binnen de jeugd gezondheidszorg is het feit dat het in een later
indicatieteam niet meer om de “bleekneusjes” maar om de uithuisplaatsing van
probleem kinderen gaat.
Jaren van verandering
De jaren tachtig zijn jaren van grote veranderingen. Allereerst wordt het werkveld groter.
Vanaf 1 januari 1982 telt Zuidoost Limburg als gevolg van een gemeentelijke herindeling
niet langer 26 maar nog slechts 11 gemeenten en krijgt de GGD Heerlen er ook de
jeugdgezondheidszorg voor Hoensbroek bij. De schoolartsendiensten van de overige
2. De reguliere zorg voor zuigelingen valt onder het Groene Kruis.
90 JAAR KNMG AFDELING HEERLEN & OMSTREKEN