Dokters in de Oostelijke mijnstreek – 90 jaar (k ... - KNMG Limburg

44
zorgen ze er dan allereerst voor dat ze gezondheid daar op de agenda krijgen, om
vervolgens allerlei activiteiten uit te gaan voeren op het gebied van preventie. Voorbeelden
van dergelijke activiteiten zijn sportavonden voor ouderen en voorlichtingsavonden over
uiteenlopende gezondheidsthema’s. Ook basisscholen worden erbij betrokken. Daar
organiseren de gvo’ers bijvoorbeeld een sportdag of een gezonde lunch.
De comeback van tuberculose
Als in 1986 de GGD OZL verantwoordelijk wordt voor de tuberculosebestrijding, is de
ziekte waaraan aan het begin van de vorige eeuw nog jaarlijks duizenden mensen
overlijden, goed te genezen. 5 De belangrijkste groep patiënten is op dat moment die van
de oud-mijnwerkers met stoflongen: onder hen komt tuberculose veel meer voor dan
onder de rest van de bevolking. Het probleem is kenmerkend voor de voormalige
mijnstreek. Eind jaren tachtig maakt de longziekte een gevaarlijke comeback. Dan worden
de eerste patiënten met AIDS gediagnosticeerd. Omdat AIDS en tuberculose een
beruchte combinatie vormen, besteedt de GGD OZL extra aandacht aan het onderzoek
op tbc bij druggebruikers - een risicogroep voor AIDS.
In de jaren negentig, met de toename van immigratie uit landen waar tuberculose veel
voorkomt, stijgt de incidentie van tuberculose weer. In de regio wordt een aantal
asielzoekerscentra geopend, waardoor er ineens veel meer mensen onderzocht moeten
worden. Waar eerst het merendeel van de patiënten van Nederlandse afkomst is, gaat het
dus nu vooral om vluchtelingen en asielzoekers. Voor de medewerkers van de afdeling
Tuberculosebestrijding betekent dit dat ze steeds meer geconfronteerd worden met taalen
culturele problemen. Het betekent ook dat de röntgenwagens terugkeren op de
Nederlandse wegen. Deze wagens waren in de jaren tachtig, toen het bevolkings -
onderzoek op tuberculose werd afgeschaft en er niet langer in elke stad en in elk dorp
longfoto’s gemaakt moesten worden, uit het straatbeeld verdwenen. Nu moeten er
landelijk nieuwe wagens worden aangeschaft. De tuberculosebestrijding wordt zo weer
een belangrijk onderdeel van de infectieziektebestrijding en zal dat, vooral ook vanwege
de zorgwekkende opmars van (multi-)resistente tuberculosebacteriën uit Oost Europa,
ook in de toekomst blijven. Voor de GGD is het een uitdaging ervoor te zorgen dat deze
ziekte beheersbaar blijft.
Infectieziektebestrijding: recente groei
Vanaf haar prille bestaan houdt de GGD zich bezig met infectieziektebestrijding. Daarbij
gaat het in die eerste decennia vooral om het vaccineren van kinderen en het bestrijden
van incidentele epidemieën. In 1924 bijvoorbeeld dreigt er een dyphterie-epidemie in
Heerlen. De school met de meeste ziektegevallen wordt dan gesloten en leerlingen en
hun huisgenoten worden (met hulp van het Centraal laboratorium in Utrecht)
onderzocht op het dragen van dyphterie-bacillen. Daarna had immuniseering plaats. Alle
leerlingen der school waarvan vermoedelijk de infectie was uitgegaan en die der
5. Dit al sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog, dankzij de ontwikkeling van antibiotica.
90 JAAR KNMG AFDELING HEERLEN & OMSTREKEN