Untitled - Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob

Een grondige restauratie van het abdijcomplex begon in 1945 en in 1954 kon een
groep van zeventien monniken uit de abdij van Silos - in 1880 zelf vanuit het Franse
Sotesmes weer bevolkt - zijn intrek nemen in Leyre De koninklilke sarkofaag werd
opgesteld in een gotische Zijkapel aan de zuidelijke zijde van de kerk Ze is er thans
nog te zien In 1962 werd de San Salvador, na een zeer bewogen en dramatische
gesch~edenis, opnieuw een zelfstandige abdij van zwarte monniken
U De abdijkerk van Leyre
Wie thans de abdijkerk van Leyre bezoekt
is allereerst getroffen door de indrukwek-
kende crypte. Het is een niet al te hoge
ruimte met zware tongewelven overdekt
en eindigend in een drievoudige absis. De
middenbeuk is in tweeën verdeeld zodat
de crypte van binnen vier beuken telt, wat
aan de buitenkant weerspiegeld wordt in
de aanwezigheid van van vier ramen: twee
in de hoofdabsis en telkens een in de zij-
absïden. De zuilen die de gewelven torsen
zijn zeer kort en voorzien van reusachtige
kapitelen. De enorme steenmassa werkt
echter niet verpletterend. Het volume is
integendeel in perfecte harmonie met de
geschapen ruimte. De indruk van strenge
elegantie wordt versterkt door de gebeeld-
houwde versiering op een groot deel van
de kapitelen. Deze decoratie bestaat
hoofdzakelijk uit lineaire motieven en cur-
ven die eenvoudige voluten vormen zeer Crypte abdijkerk Leyre (foto Ruud Cogevoelig
en tegelijk trefzeker uitgevoerd. flens)
De enorme crypte dient in de eerste plaats om het gewicht van de bovenkerk te
dragen en is tevens gebruikt om het terrein, dat naar het oosten toe sterk afhelt, te
egaliseren teneinde de bouw van de nieuwe kerk op hetzelfde niveau als dat van de
allereerste kerk mogelijk te maken Het was een ingenieuze en originele vondst van
de onbekende architect, die in het eerste decennium van de Ilde eeuw zijn werk
begon Een klein en uitermate eenvoudig portaal, het oudste van het hele complex,
geeft toegang tot de crypte Boven de crypte verhett zich het oudste deel van de
abdijkerk, driebeukig en eveneens eindigend in een drievoudige absis waarin telkens
een raam is utgespaard Het exterieur vormt aan de oostzijde een volmaakt volumen-
spel en mag terecht een hoogtepunt van de vroeg-romaanse architectuur genoemd