Untitled - Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob

In de kloosterhof ademen het rustige ritme van de ronde romaanse bogen en de
rustiek van houten gewelven een ingetogen ambiance van afzondering en con-
templatie. De veelhoekige bruin gekleurde tegelzuiltjes contrasteren met zwart
verweerde kapiteeltjes. Eenmaal de sfeer van deze intieme kleinschaligheid geproefd
hebbend wil je hier niet meer weg. In de voormalige kapittelzaal is een klein museum
ingericht waar een allervriendelijkste oude baas altijd bereid is vragen te beant-
woorden. De meester van Cabestany had zich geen beter decor voor zijn sculptuur
kunnen wensen.
Het klooster te Lagrasse spreekt een andere taal. Direkt al uit de plattegrond van de
Sainte-Marie-d'Orbieu blijkt dat we hier moeten denken in de overtreffende trap van
Cluny. Aanduidingen ais; paleis van de abt en kapel van de abt verwijzen naar een
vervlogen grandeur. Het vrome leugentje van een door Karel de Grote ondertekende
stichtingsakte onderstreept een streven naar macht. Politiek en religie gingen hier
hand in hand.
De meester van Cabestany stelde zijn talent in dienst van de prestigieuze gemeenschap.
Hij werkte aan een portaal waarvan nog zeven boogstenen bewaard zijn
gebleven. De exacte locatie van het portaal is onbekend. Van de zeven boogstenen
bevinden zich er nog zes in het klooster of in de directe omgeving. De bezichtiging
van de eerste vier fragmenten is gratis. Ze zijn als een afsluitende boogband in een
grafmonument op het plaatselijke kerkhof verwerkt. De stenen zijn voorzien van een
inscriptie die een datering mogelijk maakt. De scheppiiigsperiode moet in het derde
kwart van de 12e eeuw worden gezocht. De voorstellingen zijn ornamenteel. De langwerpige
stenen zijn overlangs in tweeën gedeeld. Het bovenregister beslaat een
kwart van de hoogte. Hierin zijn in een bonte miniatuurgalerij mensenhoofden en
snuiten van dieren aangebracht. Het bredere onderregister bevat bladeren, takken en
vreemde vruchten. Het gebruik van de trepaanboor is aantoonbaar.
In het klooster zelf ligt een steenfragment achteloos in een corridor. Het stelt een
afzichtelijk monster voor met ontblote tanden, een hoornpaar boven op de kop en
een hand die aan één der hoorns trekt, Uit de wangen groeien uitsteeksels in de
vorm van kattenagels. Kortom een heerschap uit een nachtmerrie. Het is niet zeker of
deze steen door de meester zelf is bewerkt of dat het wellicht door een metgezel is
vervaardigd. Men vermoedt het laatste. Het atelier van de meester van Cabestany
speelde in Lagrasse een figurantenrol maar dient omwille van de volledigheid toch te
worden genoemd.