Tot op de dag van vandaag heb ik - Rooilijn

Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Naoorlogse probleemwijken in Stockholm
P. 32
verschuiving betekent dat het recht op
huisvesting niet langer een recht is dat op
alle burgers betrekking heeft, maar een
recht dat slechts impliceert dat de staat
alleen voor de sociaal zwakkeren moet
zorgen. Bijvoorbeeld door woningen in
de huurmarkt beschikbaar te stellen,
afgeschermd van de vrije markt. De nadruk
binnen het nationale huisvestingssysteem
verschuift dan van solidariteit naar
liefdadigheid. Deze verschuiving komt
in Stockholm tot uiting in de gedwongen
verkoop van gewilde woningen in en rond
het centrum, waardoor ´publiek bezit´
zich beperkt tot de ongewilde woningen in
naoorlogse woonwijken aan de rand van
de stad.
De opkomst van gebiedsgericht beleid
Aan het einde van de jaren negentig, tijdens
een periode van economische groei die
gevoed werd door de groei in de ICT en
dienstensector, is een nieuwe trend op gang
gekomen. Voor het eerst werd het belang
van de stad voor de Zweedse economie
duidelijk, maar tegelijkertijd bleek ook dat
er grote sociale problemen spelen in de
steden. Deze problemen zijn voornamelijk
gerelateerd aan armoede, het achterblijven
van de integratie en de hoge mate van
segregatie van niet-westerse immigranten.
In reactie hierop wordt in 1998 voor het
eerst een nationaal selectief en geïntegreerd
gebiedsgericht beleid ontwikkeld, een
grotestedenbeleid. Dit beleid was gericht
op economische groei en op het bestrijden
van sociaal, economische, en culturele
discriminatie en segregatie. Hoewel het
grotestedenbeleid inmiddels niet meer van
kracht is, vormde zij wel het het startschot
voor de ontwikkeling van gebiedsgericht
beleid op gemeentelijk niveau. Dit beleid
uit zich meestal in de vorm van program-
ma’s die een aantal jaar subsidies beschikbaar
stellen voor initiatieven, beleid en
projecten in een aantal hulpbehoevende
stedelijke gebieden. Deze programma’s
zijn verbonden met thema’s als integratie,
armoedebestrijding en economische groei.
Het gebruik van gebiedsbeleid om armoede
te bestrijden en integratie te bevorderen
vormt een breuk met het verleden. De
nadruk verschuift van universeel beleid
gericht op sectorale ingrepen naar selectievere
instrumenten. De oorzaak van de
breuk is grotendeels te vinden in de relatief
nieuwe immigrantenproblematiek in de
steden en in hoge kosten van ‘traditionele’
sectorale ingrepen (Andersson, 2006a).
Stockholm: Husby en Tensta
Husby en Tensta zijn twee wijken aan de
noordelijke rand van Stockholm waar zich
sterke sociaaleconomische problemen aftekenen.
Zij zijn daarom geselecteerd voor
gebiedsgericht stedelijk beleid. De modernistische
wijken zijn gebouwd ten tijde van
grootschalige nationale bouwprogramma’s
in de jaren zestig en zeventig en zijn typerend
voor de naoorlogse probleemwijken in
Zweedse steden. De wijken delen een aantal
karakteristieken; zij zijn gebouwd aan de
rand van de stad als zelfstandige satellieten
met een klein winkelcentrum, te midden
van een groen veld en door de metro goed
verbonden met het centrum. De woningen
zijn grotendeels twee- of driekamerwoningen
in flatgebouwen die op een rechtlijnige
wijze geplaatst zijn ten opzichte van elkaar.
Deze wijken kennen een overvloed aan
huurwoningen, die grotendeels in bezit zijn
van de gemeentelijke woningbouwcorporaties.
Al enige jaren vormen de woningen
in de wijken de onderkant van de woningmarkt.
Zij worden vooral bewoond door
eerste en tweede generatie niet-Westerse