The Wealth of Education - Het nieuwe examenprogramma economie
The Wealth of Education - Het nieuwe examenprogramma economie
The Wealth of Education - Het nieuwe examenprogramma economie
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2.2.2 VWO<br />
2 Ontwerp nieuw <strong>examenprogramma</strong><br />
Alternatieve aanwendbaarheid<br />
Goederen kennen vaak meer aanwendingsmogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan<br />
olie. Wordt olie aangewend voor de productie van kunstst<strong>of</strong> <strong>of</strong> als transportbrandst<strong>of</strong>?<br />
Moet grond gebruikt worden voor landbouw <strong>of</strong> voor recreatie? Dergelijke keuzes<br />
gelden voor de inzet van productiefactoren en andere middelen. Bij vrijwel alle<br />
keuzes is er dus sprake van alternatief aanwendbare middelen.<br />
Wie keuzes maakt vergelijkt impliciet de kosten en baten van een handeling. Een<br />
actie <strong>of</strong> keuze is pas de moeite waard indien de baten de kosten overtreffen. Wie<br />
verhuist <strong>of</strong> migreert moet transportkosten en wellicht aanpassingskosten maken bij<br />
het verwerven van een <strong>nieuwe</strong> baan. Een voorgenomen verhuizing is pas de moeite<br />
waard als de baten, in wat voor vorm dan ook, de kosten overtreffen. <strong>Het</strong> maken<br />
van keuzes klinkt eenvoudig, in de praktijk kan men echter in een valkuil stappen die<br />
tot incorrecte beslissingen leidt, namelijk het verwaarlozen van op<strong>of</strong>feringskosten.<br />
<strong>Het</strong> concept van op<strong>of</strong>feringskosten vormt een van de belangrijkste onderdelen van<br />
een economische kijk. Wie kiest voor één optie, laat andere opties varen. <strong>Het</strong> veronderstelt<br />
dat goederen <strong>of</strong> tijd alternatief aanwendbaar zijn. Brood kan men eten<br />
maar men kan er ook vis mee vangen. Een huis kan men gebruiken om in te wonen<br />
maar ook om in te richten en te exploiteren als ‘bed & breakfast’. Pas dan begint het<br />
afruilen relevant te worden. Wie werkt, kan niet van zijn vrije tijd genieten, wie na<br />
zijn examen doorstudeert, kan niet werken, en ga zo maar door. Op<strong>of</strong>feringskosten<br />
worden herhaaldelijk door economen ten tonele gevoerd om het maken van keuzes<br />
te begrijpen. De moeilijkheid met het concept is dat het subjectief is wat precies<br />
opge<strong>of</strong>ferd wordt. De op<strong>of</strong>feringskosten van een handeling zijn namelijk de kosten<br />
van het beste alternatief dat men laat schieten. Met andere woorden, de beste actie<br />
die iemand besluit niet te maken vormen de kosten van wat iemand wel doet. Voor<br />
de een kan die op<strong>of</strong>fering vrije tijd zijn, voor weer een ander een fles wijn. <strong>Het</strong><br />
begrijpen van alledaagse dilemma’s en keuzes kan op eenvoudige wijze behandeld<br />
worden. Hieronder zijn een aantal afwegingen uitgewerkt.<br />
41
Change language